صنعت توریسم

مقاله ها و اخبار گردشگری

صنعت توریسم

مقاله ها و اخبار گردشگری

صنایع دستی فرصتی مناسب برای ایجاد اشتغال

 

 صنایع دستی به آن گروه از صنایع اطلاق می‌شود که عمدتا با استفاده از مواد اولیه بومی تهیه شده ونشان دهنده ویژگی‌ها و میراث هنری و سنتی مردم ایران است و تمام یا قسمتی از مراحل تولید آن با دست انجام می‌شود و در آن ذوق هنری وخلاقیت فکری صنعتگر تجلی یافته باشد.
   

صنایع دستی به عنوان "یک هنر صنعت " که ریشه در آداب ،رسوم وسنت‌های مردم ایران زمین دارد همواره طی قرون متمادی برای اکثریت مردم خاصه روستائیان و عشایر منبع کار و درآمد بوده و از نظر اقتصادی دارای جایگاه بسیار خوبی بوده است .
  وسعت سرزمین ،تنوع اقلیمی، اعتقاد به دین و باورهای دینی و در کنار آنها ذوق و سلیقه بالای ایرانیان باعث شده است که در جای جای این کشور متمدن بتوان به آسانی نشانه هایی از صنایع دستی یافت.
  از گذشته های بسیار دور صنعتگران سخت کوش وبا ذوق ایران کوشیده اند تا با تولید انواع صنایع دستی همچون زیراندازهای قالی وگلیم ونیز آثاری همچون افزارهای فلزی و زیور آلات، اندیشه وافکار ، خلاقیت و در نهایت ایمان خود به خالق هستی و اعتقاد خویش به فرهنگ بومی را در قالب این محصولات زیبا به جهانیان بیان داشته وتحسین آنها را برانگیزند .

در عصری که عصر تکنولوژی نامیده می‌شود چرا ما از صنایع دستی سخن به میان می آوریم؟اصولا" در بررسی اولیه طرح‌ها وفعالیت های اقتصادی توجیه فنی واقتصادی از نکات مهمی است که مورد توجه کارشناسان می‌باشد. صنایع دستی بدلیل فراوانی مواد اولیه ،ارزانی،دسترسی آسان به آن عدم نیاز به سرمایه گذاری بالا ،نداشتن آلایندگی زیست محیطی ،ارزش افزوده بالا می‌تواند بهترین گزینه در جهت رفع بیکاری وایجاد اشتغال باشد .

به اعتقاد کارشناسان امروزه اشتغال‌زایی برای یک نفر در صنعت پتروشیمی نیازمند سرمایه گذاری شش میلیارد تومانی است در حالی که در صنایع دستی با یک هزارم این رقم می‌توان برای یک نفر اشتغال ایجاد کرد.بدلیل ارتباط تنگاتنگ صنایع دستی با صنعت توریسم ،توجه به این بخش می‌تواند برای جلب و جذب گردشگران به کشور سودمند باشد . استقبال گردشگران داخلی و خارجی برای خرید یکی از آثار هنری یا صنایع دستی هر شهر یا استان نشان می‌دهد قابلیت بهره‌برداری اقتصادی از صنایع دستی کشورمان یکی از اصلی ترین مزایای پرداختن به صنعت گردشگری و تقویت آن است .

با توجه به مزیت های اشاره شده نقش صنایع دستی در توسعه کشور شامل
بالا بردن سطح اشتغال با هزینه های بسیار کم،ازدیاد درآمد سرانه ملی ،جذب گردشگران خارجی و توسعه صنعت توریسم ،ارز آوری مناسب بواسطه صنعت توریسم
و تاثیر در توسعه صادرات کالاهای غیر نفتی می شود.همچنین صنایع دستی به دلیل بار فرهنگی قوی میتواند بعنوان سفیر فرهنگی کشور عمل کند و ابزاری برای گفتگوی تمدن‌ها باشد.

صنایع دستی در زمره صنایع کوچک و زود بازده نیز به شمار می‌رود و در برنامه های سوم وچهارم توسعه نیز بر اهمیت آن تاکید شده است با این همه این" هنر –صنعت" همچنان از رسیدن به جایگاه خویش باز مانده است و متاسفانه برنامه ریزان اقتصادی کمترین توجه را به اقتصادی بودن هنرهای سنتی و صنایع دستی دارند که گاهی نسبت به این حوزه دچار فراموشی شده و آن را ازیاد برده اند.

شناخت ما از صنایع دستی و هنرهای سنتی و مزایای ویژه فرهنگی و اقتصادی آنها بسیار کم است بطوری که همین عدم شناخت موجب باز ماندن ما از حضور در بازارهای رقابتی و اقتصادی شده است . توسعه این صنعت نیازمند بر نامه ریزی کلانی است تا صنعتگران این عرصه به شغل دیگری روی نیاورند.

مادامی که ما این میراث ملی و گرانبها با این همه مزیت در اختیار داریم می‌طلبد که مسئولان از طرق مختلفی همچون توجه به صنایع دستی در برنامه‌ریزی‌های اقتصادی،برداشتن موانع و مشکلات ،تقویت تعاونی‌ها و بخش خصوصی،ایجاد کانون‌های صنایع دستی در سطح دانشگاه‌ها ، افزایش اعتبارات آموزشی ،بیمه صنعتگران ،بازاریابی وحتی استفاده کاربردی از تولیدات در محل کار ومنزل به تقویت آن بپردازند وبرای نجات هنرهای سنتی و صنایع دستی از ورطه فراموشی و منسوخ شدن باید مدیریتی صحیح،متخصص وکارآمد به کار گرفته شود .




صنایع‌دستی کرمانشاه در یک نگاه

صنایع دستی؛یکی از مهمترین صنایع اشتغال زای کردستان
اشتغال زنان در صنایع‌دستی برای نظام اهمیت دارد


صنایع دستی؛یکی از مهمترین صنایع اشتغال زای کردستان

                  
صنایع دستی بعنوان قدیمی ترین حرفه و صنعت کشور وکاربردی ترین هنر سرزمین مان از گذشته های دور تا به امروز جایگاه رفیعی در فرهنگ و اقتصاد جامعه ما داشته است، حاصل بررسی های انجام شده که توسط شخصیت‌هایی چون: رمان گریشمن ،هانری رنه المانی،اریک اشمید، هرتسفلد و غیره. در مناطق مختلف کشورمان انجام گرفته است، نهایتا گنجینه ای از اطلاعات باارزش صنایع دستی را پیش روی ما قرار داده که نمایانگر ذوق سرشار،اخلاص،ایمان و هنر مردمان سرزمینی است،که از هزاران سال پیش تا به امروز سهم شایسته ای در فرهنگ و هنر جامعه جهانی و توسعه و تکوین آن داشته اند.

صنایع دستی ایران به دلیل آنکه تبلور عینی فرهنگ اصیل، بومی، مردمی و معنوی کشور است،همواره معرف خصوصیات بارز و شاخص هنر و تمدن ایران بوده و بدلیل آنکه در کنار کار کشاورزی و دامداری برای قشر کثیری از افراد ایجاد شغل جنبی و حتی در شهرها ایجاد شغل مولد و اصلی کرده است از نظر اقتصاد و صنعت و بویژه اشتغال و درآمد و دیگر شاخص‌های اقتصادی نظیر تولید ناخالص ملی،درآمدملی و درآمد سرانه نیز حائز اهمیت شایانی بوده و هست.
این «هنر-صنعت»اصیل و ارزنده مهمترین و عمده ترین منبع تامین درآمد ارزی غیر نفتی است ،لذا از دیدگاه تأمین بخشی از نیازهای ارزی و افزون بر آن از نگاه جلب و جذب گردشگر نیز شایسته ودر خور توجه خاص است.
با توجه به آنچه گفته شد، و اینکه در برنامه های توسعه اقتصادی واجتماعی،توجه به اشتغال ،برنامه- ریزی آموزشی با جهت گیری اشتغال ،تولید و توسعه صنایع درآمدی جدید ،تأمین و تعمیق درآمدهای ارزی رفع موانع بیکاری از مهمترین برنامه ها بوده و صنایع دستی بعنوان صنعتی مستقل و بومی می تواند نقش ارزنده وتعیین کننده ای دراین رهگذر داشته باشد وضمناً به عنوان تولیدی فرهنگی بیشترین سهم را در معرفی فرهنگ اصیل ایران اسلامی ایفا کند.

صنایع دستی با تمام ویژگی‌های فرهنگی هنری،اقتصادی،اجتماعی خاص خود چون دیگر صنایع کوچک در رشد و توسعه اقتصادی کشور نقش به سزایی دارد بدیهی است که چنانچه تاریخ صنایع گوناگون را بررسی کنیم ریشه یابی آنها صنایع دستی است و می تواند بستر مناسبی جهت رشد فرهنگ صنعتی ایجاد کند و دارای اثرات قابل ملاحظه ای در برطرف کردن و یا تخفیف و تعدیل مسائل اجتماعی و توسعه اقتصادی است،ضمن آنکه نقش فرهنگی صنایع دستی نیز حائز اهمیت فراوان است، آنچه که مسلم است از شاخص های مهم توسعه برای هر کشور وضعیت صنعت آن کشوراست.

در این راستا دسته بندی ممالک توسعه یافته با محوریت صنعت انجام گرفته است .صنایع کوچک به عنوان بخش قابل توجهی از صنایع کشورهای درحال توسعه در جنبه های مختلف اجتماعی، تولید صنعتی و ارائه خدمات درحال نقش آفرینی هستند و در بسیاری از کشورها صنایع کوچک با اشتغال زایی ایجاد تحول و نوآوری و پیشرو در ابداع فناوری جدید و توسعه صادرات نقش قابل توجهی در توسعه اقتصادی کشور ایفاء می‌کنند .

استان کردستان دارای ذخایر و پتانسیل های متنوعی است که با ظرفیت سازی در امکانات موجود شاهد پیامدهای چشمگیری در توسعه اقتصادی منطقه خواهیم بود .ذخایر طبیعی مانند آب فراوان، جنگل‌ها ، مراتع و ذخایر معدنی ، مزیت های نسبی بازری برای منطقه محسوب می‌شود .
قرار گرفتن استان کردستان در ردیف 5 استان برتر در تولید گندم ، تولید بیش از یک میلیون تن محصولات باغی وزراعی، وجود سنگ‌های قیمتی در استان و ظرفیت معدن‌های فعال استان بالغ بر 2 میلیون تن در سال، شهرت صنایع دستی استان بخصوص گلیم، قالی و نازک کاری در سطح جهانی، جاذبه های توریستی، هم مرزبودن با عراق، وجود نیروی کار مناسب و نیروهای متخصص به وضوح زمینه فعالیت های اقتصادی وصنعتی را در منطقه آشکار می کند.

با توجه به مزایای نسبی فوق با ایجاد صنایع تبدیلی درحد گسترده بمانند ایجاد دهها کارخانه آرد و صدها کارگاه مدرن سنگبری ، ایجاد کارخانجات محصولات غذایی و همینطور کارگاه‌های وسیع صنایع دستی ، می‌توان استفادة بهینه از مواد اولیه موجود در استان کرد .
در این راستا تاثیر بسزایی در رفع معضلاتی چون مهاجرت ، فقر ، بیکاری ، بالابودن درآمد سرانه و نهایتا ارتقای و نقش استان در تولید ناخالص ملی می‌شود .

بنابه تحقیقات انجام شده یکی از مهمترین صنایع اشتغالزای استان ، صنایع دستی است .
صنایع دستی به دلیل دارا بودن بار فرهنگی ، درآمد زایی ،ارزش افزوده بالا، عدم نیاز به سرمایه گذاری زیاد امکان توسعه در مناطق شهری وروستایی را دارد.

صنایع دستی در کردستان
در طول تاریخ بشریت هنرهای دستی همواره بخشی از نیازهای روحی و مادی انسان را برآورد کرده است . کردستان با بیش از چند هزار سال قدمت در زمینه هنرهای دستی و فرهنگ غنی این منطقه ، خود را از پیش کسوتان صنایع دستی می داند ، آثار بجا مانده در غار کرفتو و زیویه (سقز) که در پی کاوش‌هایی که در سال 1947م. «1325ه.ش» بعمل آمد گنجینه ای از اشیای زرین و مفرغی و محصولات تهیه شده از عاج که به حدود قرن هفتم ق.م یعنی آغاز دوره حکومت مادها تعلق دارد مؤید این مطلب است. هنر سفال گری از زمان‌های بسیار کهن در کردستان رایج بوده و کشف اشیاء سفالین در گورستان‌های موجود در کردستان گواه این ادعاست ،در دوره ساسانیان جنس لعاب تکامل یافته و هنر کاشیکاری نیز در قرن 13هجری به بعد رو به پیشرفت نهاد،نمونه بارز این مطلب کاشی کاری مسجد دارالاحسان و دارالامان سنندج و خانه های قدیمی آن است . نازک کاری و اروسی سازی چوب نیز از همین زمان شروع شد و ما در این دوره شاهد آثار بسیار زیبایی همچون در و پنجره های اروسی شده واشیاء نازک کاری بسیار با ارزش هستیم. اروسی‌های موزه سنندج از بهترین اوروسی های ایران و جهان است . در کنار این صنایع دستی شاهد هنر قالی بافی و گلیم بافی هستیم که با طرح های اصیل و رنگ های بسیار شاد و زیبا شهرت جهانی را به خود اختصاص داده است. در واقع طبیعت کوهستانی و سرمای زیاد منطقه از یک سو و فقدان ارتباطات و قرارنگرفتن برسر،راههای بازرگانی داخلی یا بین المللی از سوی دیگر ، موجب شد تا مردم نیازهای اولیه خود را از قبیل منسوجات ، پوشاک ، پای پوش و لوازم منزل را خود تأْمین کنند، تنوع زیاد صنایع دستی در زمینه تولیدات کالاهای ضروری زندگی روزمره مردم، نتیجه همین عوامل و شرایط است. کالاهایی از قبیل موج، شال، جانماز، جاجیم، گلیم، نمد، سفال، کلاش (پای پوش) ، پوستین، فرنجی، کاسه و قاشق چوبی نمونه هایی از تولیدات صنعتی این استان درگذشته است که در حال حاضر نیز به حیات خود ادامه می دهند .در پی مطالب فوق توسعه صنعت و ایجاد فرهنگ صنعتی در منطقه، در جهت محرومیت زدایی و رفع معضلاتی چون فقر واستفادة بهینه از این پتانسیل ها از سیاست گذاری ضروری به نظر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌رسد.

چنانچه ذکر شد یکی از پتانسیل های استان صنایع دستی است سیاست گذاری و ظرفیت سازی جهت استفاده بهینه از امکانات موجود در راستای توسعه صنایع دستی استان کردستان بنابه دلایل ذیل قابل توجه است:
- وفور مواد اولیه در منطقه در رابطه با صنایعی چون چوب و بافته های مختلف کردستان میتواند بستر مناسبی جهت رشد و تقویت صنایع دستی باشد .
در استان کردستان جنگل‌های وسیع با تیره های مختلف از درختان وجود دارد .در انواع درختان، گردو و سنجد و گره های پر نقش و زیبای آنها برتری خاصی دارند که این برتری به لحاظ تنوع رنگی نه تنها در استان بلکه در سطح کشور قابل توجه است به طوریکه غالبا جهت هنر معرق کاری در دیگر مناطق کشور از چوب سنجد ،گلابی و گردوی استان کردستان بنا به ویژگی‌های بی نظیر آن استفاده می‌شود .
انواع گیاهان رنگزا و همچنین درصد بالای رشد دامپروری در منطقه ، مواد اولیه قالی و گلیم (پشم) و دیگر دست بافته ها را مهیا می سازد.
انواع سنگ‌های گرانقیمت با تنوع رنگی کم نظیر میتواند هنر- صنعت تراش سنگ را در زمینه های معرق سنگ، مجسمه سازی، شومینه و هنرهای تزئنیی در استان رشد دهد.

جاذبه های توریستی
وجود جاذبه های توریستی بسیار در منطقه و سیاست گذاری های کلان کشوری در زمینه توسعه گردشگری که صنایع دستی می تواند مکمل بی نظیری با جاذبه های توریستی باشد. توسعه گردشگری افزایش فروش محصولات را به همراه خواهد داشت که این امر در افزایش صادرات غیر نفتی تاثیر بسزایی خواهد داشت. توجه به این نکته مهم است که بر خلاف کالاهای جدید صنعتی که در مورد صنایع دستی کشورهای پیشرفته به عنوان فروشنده وعرضه کننده و ممالک در حال توسعه خریدار و متقاضی هستند در مورد صنایع دستی کشورهای در حال توسعه عرضه کننده کالا بوده و ممالک پیشرفته متقاضی و خریدار آن است .

فعالیت های آموزشی معاونت صنایع دستی
در کردستان کمتر خانوادة روستایی را میتوان یافت که به طور مستمر به فعالیت و تولید صنایع خانگی مخصوصا قالی و گلیم و موج نپردازند و در این رابطه زنان بمانند دیگر نقاط دنیا نقش بسزایی در تولید محصولات صنایع دستی دارند .
در سال‌های اخیر روی آوردن جوانان به رشته های صنایع دستی علاوه بر روستاها در شهرستان‌های استان نیز از آمار قابل توجهی برخوردار است ، استقبال جوانان و حتی علاقمندان در سنین بالاتر از صنایع دستی موجب شده است که صنایع دیگری چون زیورالات سنتی کردستان، معرق و منبت چوب، سفالگری، طراحی روی سفال، سوزن دوزی، دوخت‌های سنتی (کردی دوزی)، مصنوعات چرم (سراجی)، سازسازی عرفانی، مصنوعات سنگ، چاپ باتیک، کلاش بافی (گیوه بافی) در کردستان توسعه یابد.

و در ادامه این روند، علاقه مندان و صنعتگران در راستای احیای صنایع دستی منسوخ شده استان کوشا بوده و موفق شده اند که مجدداً صنایعی چون اروسی سازی، نساجی سنتی و حصیربافی و نمد مالی معرفی و جهت احیاء کارگاه های آن تلاش کنند.
معاونت صنایع دستی با ایجاد کارگاه‌های آموزشی در رشته های مختلف و همچنین همکاری با آموزش و پرورش در رشته های کار و دانش وفنی حرفه ای وضعیت آموزشی صنایع دستی را تقویت کرده است.

همچنین معاونت صنایع دستی با همکاری با بهزیستی و امور زندان‌ها در آموزش رشته های صنایع دستی همکاری داشته و دارد.

تنظیم جزوات آموزشی در رشته های صنایع دستی توسط کارشناسان در سال‌های گذشته و اجرای آن که موجب ارتقاء علمی آموزش صنایع دستی شده است.

آمارهای ارائه شده در سال‌های اخیر نشان دهنده توجه خاص مردم منطقه به صنایع دستی بوده و می‌توان با حمایت از آموزش دیدگان و تقویت دوره های آموزشی می‌تواند معضلاتی چون بیکاری، مهاجر، اعتیاد تاحدی مهار شود، بدون تردید یکی از دلایل مهم در توجیه جنبه‌های مثبت صنایع دستی مربوط به اثرات آن در مبارزه با انواع بیکاری به عنوان یکی از مسائل پیچیده و بغرنج در کشورهای در حال توسعه از جمله ایران است. کاربردی بودن صنایع دستی استان و اشتهار در برخی از تولیدات خصوصاً گلیم و قالی سنه که از لحاظ طرح و نقشه و رنگبندی بی نظیر است .

معروفیت صنعتگران خراطی و نازککاری چوب سنندج در سطح بین المللی از دیگر افتخارات صنایع دستی استان کردستان است منحصر به فرد بودن پای پوش سنتی استان کردستان (کلاش) به لحاظ نوع ساخت و کارایی آن، جذابیت زیورآلات کردستان، سنتی بودن طرح‌ها و نقش‌ها و کارگاه های تولیدی که همچنان روش‌های سنتی خود را حفظ کرده اند علاوه بر جنبه های هنری از لحاظ گردشگری نیز حائز اهمیت بوده و می تواند برای هر مسافر و گردشگری جذاب باشد.

وجود بیش از 30 تعاونی تخصصی صنایع دستی درکردستان

بستر سازی توسعه مشارکت بخش خصوصی و حمایت از تعاونی ها و تشکل های غیر دولتی و وجود بیش از 30 تعاونی تخصصی در سطح استان، تقویت بنیه مالی صنعتگران از طریق افزایش تسهیلات مالی و اعتباری. واگذاری آموزش‌های صنایع دستی به بخش خصوصی و حمایت و کمک به توسعه و افزایش تولید و فروش آن و در کنار موارد ذکر شده، فعالیت‌ها و پتانسیل های موجود در معاونت هنرهای سنتی و صنایع دستی استان کردستان از جمله وجود ساختارهای آموزشی در سطح استان (21 ساختمان در سطح شهر وروستا)، تجهیزات آموزشی مورد نیاز- مربیان ماهر و با تجربه در زمینه آموزش - تجربه بیش از 30 سال خدمت در استان، سایت های اطلاع رسانی، فروش، جزوات آموزشی، سی دی و نوارهای آموزشی که تقریباً در سطح کشور بی نظیر است که می‌تواند در خدمت ارتقاء و رشد و توسعه استان قرار گیرد ودر رفع پاره ای از معضلات اقتصادی و اجتماعی استان مثمر ثمر بوده ودر برنامه ریزی های کلان مورد باشد.



 صنایع‌دستی کرمانشاه در یک نگاه
صنایع دستی فرصتی مناسب برای ایجاد اشتغال
اشتغال زنان در صنایع‌دستی برای نظام اهمیت دارد

حجم نمک دریاچه ارومیه افزایش یافته است

دریاچه ارومیه 

  افزایش غلظت نمک در دریاچه ارومیه باعث کاهش تعداد پرندگان مهاجر در پارک ملی ارومیه شده است. این مسئله گردشگری دریاچه ارومیه را از رونق انداخته است. افزایش شوری دریاچه ارومیه به کریستالیزه شدن نمک انجامیده و سبب شده تا لجن درمانی دریاچه ارومیه که روزی شهرت جهانی داشت نیز از رونق بیفتد.  

 

  حسن طباطبایی کارشناس ارشد محیط زیست می‌گوید:دریاچه ارومیه برای برون رفت از بحران فعلی، به حدود 15میلیارد متر مکعب آب نیازدارد.  

  این در حالی است ارسلان هاشمی، مدیرعامل آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی می‌گوید: حجم آب دریاچه ارومیه در سال آبی 75-74 به حداکثر مقدار خود به میزان 9/48 میلیارد مترمکعب رسید که در این سال حداکثر تراز آن نیز برابر با یک هزار و 4/278 متر از سطح آب‌های آزاد بوده است.  

  

 در شهریورماه سال جاری حداکثر تراز آن یک هزار و 6/271 متر اعلام شده است. در همین حال هفته گذشته وزیر نیرو در پاسخ به سئوال نماینده آذربایجان غربی به مجلس آمد و توضیحاتی درباره کاهش 67 درصدی حجم آب دریاچه ارائه داد. نامجو غلظت نمک دریاچه ارومیه را به خشکسالی نسبت داد و گفت آب تنظیمی طرح های توسعه ای منابع آب در حال بهره برداری در حوزه آبریز دریاچه ارومیه 1712 میلیون متر مکعب و میانگین دراز مدت آب ورودی به این دریاچه با احتساب طرح های در حال بهره برداری 4 هزار و 461 میلیون متر مکعب است که دوره خشکسالی به خصوص در سال های آبی 80-79 این عدد به میزان 460 میلیون متر مکعب کاهش یافته است. وی افزود: کاهش آب دریاچه ارومیه در خشک ترین سالی که در 40 سال گذشته داشتیم به یک دهم کاهش یافت. در فاصله زمانی سالهای 81-75 حجم ورودی آب های سطحی نسبت به متوسط آورد بلند مدت حدود 22 میلیارد متر مکعب کاسته شده است. در حال حاضر سهم خشکسالی در کاهش منابع آبی ورودی به دریاچه حدود 67 درصد، سهم برداشت های مردمی از منابع زیر زمینی حدود 27 درصد و اثر طرح های توسعه منابع آب حدود 6 درصد است. . حسن طباطبایی کارشناس میحیط زیست می‌گوید کاهش حجم آب دریاچه ارومیه مشکلات زیست محیطی فراوانی در منطقه آذربایجان به وجود اورده و باعث شده بسیاری از گونه های مختلف جانوری که برای فصل سردسیر به این منطقه می آمدند با تغییرات اکولوژیکی روبه شوند. یکی از تغییرات کاهش ذخایر آرتمیا است که باعث کاهش جمعیت پرندگان مقیم و مهاجر به پارک ملی دریاچه ارومیه شده است. دریاچه ارومیه یکی از زیستگاه باارزش در سطح بین‌المللی است که در کنوانسیون رامسر به ثبت رسیده است و سازمان علمی و فرهنگی یونسکو آن را به عنوان یک ذخیره ‌گاه زیست کره شناخته است.  

منبع: خبرگزاری میراث فرهنگی

جاذبه‌های تاریخی آذربایجان‌غربی

 مسجد جامع ارومیه
  استان آذربایجان غربی یکی از ۳۰ استان ایران است که در شمال غربی این کشور قرار دارد و مرکز آن شهر ارومیه است. در کنارهٔ غربی این استان،دریاچه ارومیه قرار دارد. این استان دارای جاذبه‌های گردشگری ، تاریخی و طبیعی بی‌شماری است که به معرفی برخی از آنها می‌پردازیم .

مسجد جامع ارومیه
این مسجد یکی از مکان‌های تاریخی استان که در جنب بازار تاریخی ارومیه واقع است و دارای گنبد, شبستان‌های ستوندار و حجرات طرفینی است. دیدن اجزای داخلی این مسجد از جمله محراب گچبری شده و آیات و احادیث پیامبران و امامان با خطوط نسخ و ثلث بسیار زیبا و دیدنی است.

بازار قدیمی ارومیه
بازار قدیمی ارومیه در مرکز شهر ارومیه واقع است قدمت آن به دوره های صفوی-قاجار و زندیه مربوط می‌شود. این بازار دارای راسته ها و چهارسوهای زیبا و گنبد آجری است. در بازار ارومیه هر راسته و بخش از سبک و شکل خاص دوره خود پیروی می کند، بقایای بر جای مانده نماینده ذوق معماری دوره های مختلف است.

سه گنبد
بنای سه گنبد قدیمی‌ترین اثر دوره اسلامی شهر ارومیه است . این برج مقبره مربوط به دوره سلجوقیان است که بصورت استوانه ای شکل دردو طبقه توسط معماری بنام منصور ابن موسی در نهایت زیبایی ساخته شده است. مصالح بنا سنگ و آجر بوده و مهمترین ویژگی آن وجود دو قاب تزیینی در جبهه شمالی بنا حاوی مقرنس و گره بندی سنگی و کتیبه های کوفی است.

غار تمتمای(ارومیه)
این غار تاریخی در کناره رودخانه باراندوز چای و مسلط به آن و نواحی محصور و در بخش کوهستانی مشرف بر جلگه حاصلخیز ارومیه است. این غار تاریخی متعلق به 50 هزار سال ق.م بوده و مسکن غار نشینان شکار گر است .

پل باراندوزچای
این پل بر روی رودخانه باراندوز واقع بین جاده ارومیه به اشنویه با مصالح آجری و دهانه های قوسی و موج شکن های ذوزنقه ای متکی به تکیه گاههای سنگی در طرفین با مصالح آجری است.محیط اطراف آن شامل دشت‌های سرسبز , مناطق کوهستانی با باغات سیب تفرجگاه مناسبی است .

دریاچه ارومیه
دریاچه ارومیه مهمترین دریاچه دائمی ایران و بزرگترین آبگیر داخلی کشور است این دریاچه حدود 4500 تا 6000 کیلومتر مربع مساحت دارد و از این نظر بیستمین دریاچه بزرگ جهان محسوب می شود.

دریاچه ارومیه بین 5 تا 16 متر ژرفا دارد. آب دریاچه ارومیه شور است و هیچ گاه یخ نمی بندد، آب و لجن آن به دلیل داشتن املاح معدنی فراوان از جمله کلرور دو سدیم و کلرور دو کلسیم منیزیم، خاصیت درمانی و ضد عفونی دارد و جهت مداوای امراض پوستی و رفع رماتیسم و سیاتیک تجویز می شود.

برخی موجود زنده از جمله نوعی خرچنگ به درازی دو سانتی متر به نام «آرته میاسالینا» و 12 نوع جلبک که از مهمترین آنها نوعی جلبک کبود به نام سیانو فی سس است نیز در آن زندگی می کنند که به عنوان منبع غذایی پرندگان به ویژه مرغابی و فلامینگو مورد استفاده قرار می گیرند.
این دریاچه به عنوان یکی از مهمترین زیست گاههای حیات وحش مانند فلامینگو، پلیکان، کاکایی، غاز خاکستری،‌با کلان کوچک و خروس کولی سینه سیاه و انواع اردک به شمار می رود.

قره کلیسا
این بنای مذهبی –تاریخی در 22 کیلومتری شرق شهرستان چالدران واقع بوده و از دو بخش قدیمی و جدید با برج و باروی سنگی خود نمایی می‌کند. این بنا دارای گنبد دوازده ترک و نقش گردونه های خورشید در قسمت بیرونی بنا بوده در داخل آن محراب سنگی قرار دارد هر ساله ارامنه ایران و جهان برای اجرای مناسک مذهبی به این مکان می آیند.

مقبره سید صدرالدین
این مقبره متعلق به سید صدرالدین وزیر اعظم شاه اسماعیل صفوی است که در جنگ تاریخی چالدران به تاریخ 920 ه.ق با عثمانیان به شهادت رسید. این بنای عظیم بصورت 6 گوش با گنبدی دو پوششی که از روی پی اصلی ساخته شده در میان دشت تاریخی و زیبای چالدران مکان مناسبی برای گردشگران است.

تپه قلایچی
در 8 کیلومتری شمالشرق بوکان واقع شده و محصور در تپه های اطراف با داشتن مناظر طبیعی و معماری ارزنده مربوط به ایزرتو مرکز اقدام مانا اولین پادشاه ماد در ایران حائز اهمیت است. معماری مکشوفه از حفاری این محل با داشتن معبد بزرگ در وسط و حصار دور بافت مذهبی جای بسیار دیدنی برای گردشگری است.

تپه حسنلو
حسنلو به اشعاع 20 متر از سطح زمین های اطراف واقع در دشت سلدوز (نقده) در غرب دریاچه پشت سد مخزنی حسنلوی گل با داشتن باغات سرسبز , مراتع وسیع و مجاورت با چندین تپه باستانی قرار گرفته است. بر اساس مطالعات این تپه در ده دوره مورد سکونت قرار گرفته است که دوره دهم و قدیمی ترین آن مربوط به هزاره ششم قبل از میلاد بوده و لایه اوّل آن مربوط به اواخر دوره ساسانی و اسلامی است و نیز حجم وسیع معماری در طبقه IV آن حاوی معابد متعدد ، قربانگاه ، حیاط های روباز با استل های بر افراشته و محل کشف جام حسنلو مکان بسیار جلب توجه می‌کند. برج و بارو و سه تالار ستوندار از عمده واحدهای ساختمانی مکشوفه در این دوره هستند شواهد حفاری مؤید آن است که هر سه بنای ستوندار به عنوان یک مرکز مذهبی مورد استفاده بوده اند.

مجموعه میراث جهانی تخت سلیمان 
  
  این مجموعه تاریخی در 45 کیلومتری شمالشرق تکاب واقع است. این محل دارای برج و باروی سنگی بیرونی با دریاچه همیشه جوشان خود منظره بسیار بدیع و دیدنی دارد دارای آثار متعدد تاریخی در اطراف دریاچه از جمله آتشکده آذرگشسب ، ایوان خسرو ، تالار شورا و موزه داخلی آن که اشیای مکشوفه از جمله کاشی های زرین فام و سایر اشیاء تاریخی به نمایش گذاشته شده و برای بازدید علاقمندان محل بسیار دیدنی و جالب توجه است.

مقبره صخره ای فخریگاه
متعلق به دوره هزاره اول ق.م دارای سرستون‌های مدور تزئینی شامل دو اتاق تودرتو با سه مدفن سنگی در پشت اثر مشرف بر باغات و در مجاورت رودخانه مهاباد تنها مقبره ستوندار در شمالغرب ایران است .

ایوان فرهاد(سنگر)
این مکان تاریخی در 7 کیلومتری شمال ماکو قرار دارد شامل قلعه سنگی و مقبره صخره ای پله دار با سه اتاق تودرتو و ورودی های چهار گوش مستقل مربوط به امپراتوری اورارتو تنها مقبره صخره ای پیوسته بزرگ در شمالغرب ایران است.

قلعه بسطام
قلعه بسطام در 7 کیلومتری غرب قره ضیا الدین و در کنار رودخانه آق چای محصور در مناطق کوهستانی و دشتی توسط روسای دوم یکی از امپراتوران بزرگ اورآرتو برای خدای خالدی ساخته شده است و متعلق به قرن 7 ق.م است . آثار معماری مکشوفه در دامنه کوه –دروازه سنگی و سایر بناهای اطراف ان برای بازدیدکنندگان بسیار زیبا و جالب توجه است.

تپه اهرنجان سلماس
تپه اهرنجان در داخل شهر سلماس قرار گرفته تپه و حدود 4 متر از سطح زمین های اطراف ارتفاع دارد. بر اساس مطالعات باستان شناسی صورت پذیرفته در این تپه علاوه بر قطعات سفال‌های دوره نو سنگی و مس و سنگ تعدادی مشته سنگ،‌ سنگ ساب،‌ هاون سنگی، تیغه های ابسیدین و انواع ادوات ساخته شده از استخوان حیوانات نیز بدست آمده است. این تپه یکی از قدیمی ترین سکونت گاه‌های جوامع بشری استان در اواخر هزاره هفتم و هزاره هشتم قبل از میلاد مسیح به شمار می رود.

کاخ موزه باغچه جوق ماکو
این مجموعه با زیر بنای دو هزار متر مربع در داخل باغ بزرگی به وسعت یازده هزار متر مربع که دارای انواع درختان میوه، گلها، درختان زینتی و چشم آب جاریست در روستای باغچه جوق شهر ماکو قرار دارد. این کاخ توسط اقبال السلطنه ماکویی از حکام دوره قاجاریه ساخته شده و از بخش هایی مانند هشتی ورودی، ساختمان اصلی قصر در دو طبقه، ساختمان سنگی دو طبقه و ساختمانهای گلخانه، حمام، نگهبانی و انباری تشکیل شده است. کاخ سردار ماکو از نظر تزئینات ویژگی های هنری زمان خود را دارد، گچبری ها و آیینه کاریهای تالار حوضخانه، طاق نماهای تزئینی، ارسی ها، کاغذ دیواریهای گران قیمت که برخی از مخمل و دارای طرح گل و بوته اند، پرده های اشرافی، نقاشی های رنگ و روغن داخل اتاقها، مجسمه های گچی و وسایل زندگی شخصی سردار مکمل آرایش مجموعه است.

غار آبی تاریخی سهولان مهاباد
این غار زیبا و دیدنی در جاده مهاباد به بوکان و در جوار روستایی به همین نام قرار گرفته و یکی از شگفت انگیز ترین غارهای طبیعی ایران است.
غار از چندین حوضچه بزرگ که بوسیله دالان های آبی به هم متصل می شوند تشکیل شده و ارتفاع سقف غار از سطح آب در حوضچه آخر پنجاه متر و عمق آن در حوضچه وسط سی و پنج متر است.
داخل غار دارای آب زلال و شفافی است و دیوارهای آن با صخره های سنگی آهکی پوشیده شده است. شواهد باستان شناسی از زندگی و ارتباط جوامع بشری از هزاره پنجم قبل از میلاد مسیح (ع) در اطراف این غار حکایت دارد.

رابطه میان جذب و دفع توریسم با فقر

 سفر را از زندگی خود حذف نکنید:
روانشناسان معتقدند رفتن به طبیعت و رهایی از زندگی ماشینی و شهری و مشاهده زیبایی های خداوند، باعث تقویت روحیه نشاط و شادابی در انسان ها می شود و آنها را برای شروع کار و تلاش دیگر آماده می کنند. متاسفانه بسیاری از مردم کشور به دلیل شرایط اقتصادی حاکم بر جامعه و عدم تامین نیازهای اولیه زندگی نمی توانند به مسافرت بروند بنابراین این امر ضربه سنگینی از نظر روحی و روانی و شغلی به آنها وارد می کنند.
اقشار مختلف به خصوص کارمندان باید به جای حذف گردشگری از سبد زندگی خود ، با صرفه جویی در مخارج اضافی خانواده هزینه مسافرت خود را فراهم کنند ، آنها در این صورت می توانند روحیه خود را تقویت کرده و در جهت افزایش کارآیی خود اقدام نمایند. مسئولین  نیزباید با فراهم کردن تسهیلاتی مانند ، وام و بن سفر ، افزایش حقوق و.. برای مردم مجددا فرهنگ سفر را درجامعه جا بیندازند و بدانند که هزینه کردن برای سفر باعث افزایش کارایی بیشتر آنها می شود و در نتیجه این امر در صنعت و اقتصاد کشور نیز نقش موثری خواهد داشت.
با توجه به اینکه ایران جزء 10 کشور برتر دنیا در زمینه جاذبه های طبیعی ، فرهنگی و تاریخی و همچنین آثار باستانی است به همین دلیل این امر باعث شده گرایش بیشتری به سفر ، تفریح و طبیعت گردی در میان مردم بوجود آید و افراد مختلف را تشویق کند تا از بخش های نا شناخته و بکر ایران دیدن کنند در کشور ما زیر ساخت های مناسب گردشگری وجود ندارد به طوری که در زمینه تاسیسات زیر بنایی، حمل و نقل، راه ها و.. .مشکل استاندارد سازی وجود دارد و همچنین درمورد مراکز اقامتی مشکلات و کمبودهایی وجود دارد، به طوری که تعداد مراکز اقامتی موجود در کشور در فصل های شلوغ و ایام تعطیلات پاسخگوی نیاز مسافران نیست .
کمبود مراکز اقامتی باعث می شود با توجه به نیاز مسافران به اسکان عده ای از آنها به مراکز اقامتی غیر مجاز روز می آورند و همین امر موجب افزایش قیمتها در این مراکز می شود و تعدادی دیگر نیز در پارک ها و فضای سبز اقامت می کنند که این اقدام نیز جلوه زشتی به شهر می دهد. دولت باید امکانات ، شرایط و اقدامات لازم را برای سفر راحت و ارزان مردم فراهم کند تا آنها بتوانند با آسودگی خیال و آرامش تعطیلات و اوقات خوشی را در کنار خانواده خود بگذرانند .
واقعیت آن است که ما درآمد مناسبی از صنعت” بدون دود“ توریسم، نداشته و قادر نیستیم که سطح اشتغال جامعه را به کمک آن به عنوان بزرگ ترین صنعت جهانی اشتغال زا بالا برده و فقر را با برنامه ریزی اصولی و به مدد آن ریشه کن کنیم. بدیهی است که صنعت گردشگری جریان توانمندی را می طلبد که در نهایت از هر نوع مدیریتی سخت تر است. زیرا در این صنعت وجود نظم الزامی است، ضمن آنکه نظم خشک نیز در آن معنا ندارد. همچنین باید به سلیقه ها توجه کرد و واقعیات مربوط به امکانات محلی و منطقه ای را در نظر گرفت.
جهانگردی و اشتغال :
صنعت توریسم در سطح جهانی برای بیش از دویست میلیون نفر شغل ایجاد کرده و حدود 11 درصد از کل اشتغال جهانی را به خود اختصاص داده و بدیهی است که با توسعه این صنعت، آمارهای مذکور نیز افزایش خواهند یافت. اکنون گردشگری به عنوان یک صنعت درآمدزا و رونق دهنده چرخ های اقتصادی کشور، نقش مهمی در ارتباط بین ملل و اقوام در جهان دارد. به این ترتیب باید پذیرفت که جهانگردی و ایرانگردی یک تهدید نبوده و جهانگردان نیز تهدید نیستند، بلکه فرصت اند.
امروزه برخی کارشناسان توجه به دیگر بخش های درآمدزا نظیر صنعت گردشگری را ضروری می دانند و بر این باورند که با تداوم سیاست تنش زدایی در روابط خارجی و کاهش حساسیت های بین المللی نسبت به سیاست های خارجی ایران، می توان با ایجاد زمینه مساعد برای جلب گردشگران کمک کرد. توریسم صنعتی است که برای مشاغل گوناگون زمینه های اشتغال را  ایجاد می نماید. بنابراین ضرورت دارد که جاذبه های گردشگری ایران در خارج از مرزها به نحو مطلوب تبلیغ گردیده و زمینه های لازم برای سهولت رفت و آمد جهانگردان خارجی به ایران فراهم آید. ایران ما سرشار از جاذبه های فرهنگی و اکوتوریستی است و ما باید بیاموزیم چگونه از این مزیت برای توسعه فرهنگی و اقتصادی استفاده کنیم، درست همان چیزی که کشورهای همسایه ما به ویژه اعراب آن را آموخته اند.
امروزه کارشناسان بر این باورند که رشد و توسعه اقتصادی پدیده ای کاملا امنیت محور بوده و یکی از بخش های اقتصادی که در صورت عدم وجود امنیت به شدت آسیب می بینند، صنعت گردشگری است.در همین راستا جمعی از کارشناسان گردشگری تاکید کردند که میان گردشگری و ثبات و توسعه امنیت، رابطه ای تعریف شده وجود دارد. آنها بر این باورند که در ایران امنیت کافی برای گردشگران وجود دارد، اما مشکل اصلی در حوزه جذب گردشگران به نبود تبلیغات از سوی ایران و تبلیغات سوء کشورهای دیگر علیه ایران باز می گردد.
 توسعه صنعت در هر کشوری، نشان از ثبات امنیت ملی در آن کشور است. نقش و تاثیر صنعت جهانگردی در ترسیم امنیت ملی یک کشور چنان است که اکثریت کشورهای توسعه یافته، با وجود دارا بودن منابع کلان اقتصادی و درآمد، ترجیح می دهند به روی صنعت توریسم متمرکز شوند، چرا که حضور مستقیم بازدیدکنندگان و گردشگران در یک کشور، علاوه بر توسعه اقتصادی و تبادلات فرهنگی، آن کشور را به عنوان یک قطب امن گردشگری به جهانیان معرفی می کند.
توسعه گردشگری داخلی علاوه بر آشنایی و تبادل نظر فرهنگ های متنوع موجود در کشور و رشد اقتصادی یکسان مناطق مختلف آن موجب گسترش وحدت ملی می شود.
امروزه گردشگری با رشد روز افزون خود می رود تا در آینده ای نه چندان دور در راس صنایع جهان قرار گیرد. شاید از همین جهت باشد که در برهه کنونی در کشور ما نیز به فعالیتهای جهانگردی خصوصاً در مناطق کمتر توسعه یافته بهای خاصی می دهند و با ارائه تسهیلات بانکی و معافیتهای مالیاتی زمینه های تشویق و ترغیب اصحاب سرمایه را فراهم نموده اند بطوریکه در برنامه چهارک توسعه اقتصادی،اجتماعی کشور برای فعالیتهای گردشگری تا 50% معافیتهای مالیاتی پیش بینی شده است .

همانطور که در سطور بالا ذکر گردید ورود جهانگرد به کشور تبعات و اثرات بسیار متعددی در حوزه های مختلف بر جای خواهد گذاشت که برخی از آنها بطور مستقیم و برخی دیگر به صورت غیر مستقیم نظام اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی کشور را متحول خواهد ساخت.
در این راستا بر مبنای آمار سازمان جهانی جهانگردی با ورود هر جهانگرد به کشور بطور متوسط 20 شغل ایجاد خواهد گردید و با توجه به ظرفبتها و پتانسیل های بسیار زباد کشورمان به لحاظ جاذبه های جهانگردی (که بیان آنها در اینجا نمی گنجد) زمینه بسیار مناسبی جهت ایجاد اشتغال سالم و سریع وجود دارد .جهانگردی از جمله صنایعی است که ماده اولیه آن (یعنی جاذبه های طبیعی و انسانی)بطور خدادای در کشورمان وجود دارد ،ولی تنها با یک مدیریت صحیح ،بهنگام و عملگرا خواهد توانست با ایجاد زیرساختهای لازم جهت این صنعت مقدمات ورود جهانگردان به کشور را فراهم نمود .
در هر حال آنچه که فعلاً از درآمدهای جهانگری دنیا نصیب کشور ما شده است تنها 1/0% از درآمد کل جهانگردی جهانی است .و این یعنی از دست دادن فرصت ها و منافع بی شماری که از هر سو می تواند کشور ما را به شرایط بسیار مطلوبی برساند
منافع اقتصادی و اجتماعی ناشی از ورود جهانگردان چه در سطح داخلی و چه در مقیاس بین المللی بقدری خواهد که بود عرصه های مختلف زندگی مردم را متحول خواهد ساخت .در جهانگردی داخلی ، با گردش چرخه اقتصادی و به جریان در آمدن سرمایه  در بخش های مختلف خصوصاً در نواحی کمتر توسعه یافته یک توازن مداوم ایجاد خواهد شد . در عرصه جهانگردی بین المللی نیز حصول منافع اقتصادی سیاسی،اجتماعی ناشی از ورود جهانگردان  و تاثیرات مثبت آن بر سطح رفاه مردم خود کاملاً گویا است . همینطور
در هر حال درآمدی که امروز از این صنعت عاید ما می گردد بسیار کمتر از آن چیزی است که شایستگی آن را داریم، امری که نتیجه آن تنها نگریستن ما و منتفع شده سایر کشورهای همسایه را به دنبال خواهد داشت .
در مجموع بر طبق نظریات کارشناسان اقتصاد جهانگردی و توصیه های بانک جهانی  یکی از راههای پر بازده و سهل الوصول جهت دست یافتن به توسعه اقتصادی،اجتماعی کشورها ،گسترش سطح فعالیتهای جهانگری آنهاست .فعالیتهایی که به لحاظ چند بخشی بودن عرصه های مختلفی نظیر. صنایع دستی ،حمل نقل،مواد غذایی،هتلداری،بانکداری،بیمه ،و..را دربر خواهد گرفت . بدیهی است که به تبع اشتغال ،درآمد و به دنبال آن افزایش سطح رفاه و آسایش افراد تامین خواهد گردید .جلوگیری از مهاجرت بی رویه به شهر های بزرگ ،انتقال مفاهیم ارزشی،آداب رسوم ،زبان و در یک کلام فرهنگ مناطق مختلف بواسطه رونق این نواحی از نتایج دیگر توسعه این صنعت خواهد بود .
منبع: مجله اینترنتی فصل نو