صنعت توریسم

مقاله ها و اخبار گردشگری

صنعت توریسم

مقاله ها و اخبار گردشگری

روستاها، مقصد گردشگری آینده



  صنعت گردشگری در جهان توسعه فراوانی یافته است و بسیاری از کشورها از این راه توانسته ‏اند وضعیت خود را بهبود ببخشند و از مشکلاتی مانند بیکاری، پایین بودن سطح درآمد سرانه و کمبود درآمد ارزی خویش بکاهند.
صنعت جهانگردی بزرگ‌ترین و متنوع‌ترین صنعت در دنیا به حساب می‏ آید. بسیاری از کشورها این صنعت پویا را منبع اصلی درآمد، اشتغال‌زایی، رشد بخش خصوصی و توسعه زیرساخت‌ها می‌دانند. صنعت گردشگری امروزه به قدری در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورها اهمیت دارد که اقتصاددانان آن را صادرات نامرئی نیز می‌نامند.

یکی از انواع گردشگری که روز به روز طرفداران بیشتری پیدا می‏کند، گردشگری روستایی است و به نظر می‏رسد روستاها در آینده به یکی از مهم‏ترین مقاصد گردشگران تبدیل شوند.

تاریخچه گردشگری روستایی
گردشگری روستایی به عنوان یک فعالیت تفریحی ـ اجتماعی، در نیمه دوم قرن هجدهم در انگلستان و اروپا شکل گرفت. پیش از آن هم مناطق روستایی برای فعالیت‌های تفریحی مورد استفاده قرار می‌گرفتند، اما شرکت در این فعالیت‌های تفریحی محدود به اقشار برتر جامعه بود. در قرن نوزدهم و بیستم به دلیل توسعه حمل و نقل و سهولت جابه جایی، راه‌یابی به روستاها آسان شد.
رشد سریع تقاضا برای گردشگری روستایی از سال 1945 آغاز شد. در این زمان گردشگری روستایی شاهد رشدی چشمگیر و گردشگری بین‌المللی نیز شاهد رشد جمعیت بود و افزایش تقاضا برای گردشگری روستایی تا اندازه‌ای منجر به توسعه گردشگری شد.

تعریف گردشگری روستایی
گردشگری روستایی در معنای کلاسیک نوعی از فعالیت‏های گردشگری است که درآمدی اضافی را برای آن‌هایی که شغلی ثابت مانند کشاورزی و دامداری دارند، فراهم می‌آورد. گردشگری روستایی در چشم‌اندازهای بهسازی جای خاصی دارد که شامل فعالیت‌های گردشگری در خارج از شهر است. البته گردشگری روستایی باید به‌ صورت یک شیوه زندگی بر پایه عقاید مربوط به جوامع روستایی درک شود. سرچشمه بیشتر جاذبه‏ های روستایی فرهنگ مردم ساکن در آن منطقه است.
گردشگری روستایی در نواحی روستایی اتفاق می‌افتد و درآمدی اضافی را برای روستاییان ایجاد می‌کند. از طرف دیگر، گردشگری روستایی تعطیلاتی پر جنب و جوش را برای مهمانان، و منابع درآمد مختلفی را برای خانواده‌ها (به دلیل استفاده کردن مهمانان از منابع) در نواحی روستایی جاذب فراهم می‌آورد.

نظریه‌ها و دیدگاه‌های مربوط به توسعه گردشگری روستایی
در مورد گردشگری روستایی دیدگاه‌های متفاوتی وجود دارد. بعضی، آن را بخشی از بازار گردشگری می‏ شناسند و معتقدند می‏توان آن را با شکل‌های دیگر بازار گردشگری مانند گردشگری در آفتاب، گردشگری در کنار دریا، گردشگری در سواحل ماسه ای و... مقایسه کرد. گردشگری روستایی به عنوان فلسفه‏ ای برای توسعه روستایی نیز مطرح شده است که این جنبه دارای سه دیدگاه مهم است:
از یک دیدگاه، گردشگری راهبردی برای توسعه روستایی و انعکاس‌دهنده ویژگی‌های محیط روستایی است. دیدگاه دیگر گردشگری را ابزار و سیاستی برای بازساخت اقتصاد روستایی می‌شناسد. بعضی نیز گردشگری را سیاست و ابزاری برای توسعه روستایی پایدار قلمداد کرده ‏اند.

چالش‌های فراروی گسترش روستایی
گردشگری روستایی با چالش‌های بسیاری در هویت بازار‌یابی روبه‌روست. دلیلی مهم که موجب محدود شدن گردشگری روستایی شده، کم بودن قدرت کشش عناصر روستایی و ناتوانی آن در رقابت با دیگر بازارهای گردشگری است.
نکته دیگر این‌ که گردشگری روستایی بسیار جزء جزء است و موجب به وجود آمدن مشاغل کوچک بسیار زیادی با منشا خانوادگی و فامیلی می‌شود که این امر ادامه رقابت را برای صنعت گردشگری روستایی مشکل می‌کند. این امر نکاتی مثبت و منفی به همراه دارد. از دیگر چالش‌های گردشگری می‌توان کافی نبودن حمایت‌های مالی را نام برد. توسعه گردشگری روستایی نیازمند سرمایه‌گذاری زیادی است تا بتوان با اتکا به آن برنامه‌ریزی کرد.

فقدان مشارکت محلی یکی مشکلات در این حیطه به حساب می‌آید. به نظر می‌رسد که در مردم محلی در تصمیم‌گیری‌ها، برنامه‌ریزی‌ها و اجرای سیاست‌ها دخالت داده می‌شوند، اما واقعیت این است که روستاییان آگاهی چندانی درباره گردشگری ندارند.

گردشگری روستایی، منبع درآمدی برای روستاییان
امروزه روستاییان برای کسب درآمد و گذران زندگی در محیط روستاها ناچارند دست به فعالیت‌های مختلفی در زمینه‌های کشاورزی، دامداری، صنایع دستی و یا خدماتی بزنند. در روستاهای ایران ظرفیت‌های بسیاری وجود دارد که می‏تواند موجب رونق گردشگری روستایی ما شود؛ یکی از این ظرفیت‌ها بحث گردشگری روستایی است.
گردشگری روستایی می‌تواند منبع جدید درآمد برای روستاییان و به ویژه روستاییان کشورهای در حال توسعه باشد و تا اندازه‌ای مشکلات آن‌ها را حل کند و یا تقلیل دهد.
این امر مستلزم مدیریت و برنامه‌ریزی خاصی است تا گردشگران علاوه بر دیدن مناظر و چشم‌اندازهای طبیعی آن نقاط، با آداب و رسوم و فرهنگ آن روستا نیز آشنا شوند. بدین ترتیب گردشگران به خرید محصولات روستا از قبیل صنایع دستی، محصولات محلی، غذاهای سنتی و... علاقه‌مند می‌شوند و این به معنی افزایش درآمد روستاییانی است که به طور مستقیم یا غیر مستقیم در این صنعت فعالیت می‌کنند.

علاوه بر این، ساخت و راه‌اندازی هتل‌ها و رستوران‌ها و به طور کلی اماکن تفریحی و ورزشی با ایجاد اشتغال (اشتغال‌زایی) از طرفی موجب افزایش درآمد و از سوی دیگر موجب کاهش بیکاری و فقر می‌شود. گردشگری به عنوان یک عامل اقتصادی عمده و بسیار موثر در سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته و موجبات توسعه اقتصادی در برخی از کشورها و مناطق را فراهم آورده است. ایجاد مشاغل گوناگون و گستردگی زمینه اشتغال در آن به گونه‌ای است که هم کارگران ساده بدون مهارت و هم صاحبان مهارت‌های گوناگون می‌توانند در آن شاغل شوند.

به همین دلیل می‌توان گفت فعالیت‌های ناشی از گردشگری در بعضی از روستاهای خاص اقتصادی‌تر است.
در هر صورت گردشگری روستایی در جوامعی سنتی که دارای مراکز روستایی فراوان و متنوع‌اند می‌تواند پشتوانه اقتصاد منطقه‌ای و حسابرسی‌های ناحیه‌ای باشد.

منبع: میراث آریا


گردشگری روستایی

ضرورت تغییر نگرش تئوریسین ها و شهرسازان بمنظور بهبود گردشگری

باسمه تعالی


ضرورت تغییر نگرش  تئوریسین ها و شهرسازان به منظور بهبود صنعت گردشگری و دستیابی به صلح جهانی


نویسنده: امید یوسفی



چکیده
در حال حاضر و با توجه به شرایط استراتژیک و ژئواستراتژیک کشورهای درحال توسعه  بالاخص خاورمیانه سوی سکان حرکت سیطره جهانی به سمتی متمایل شده تا تفکرات و نگرش تصمیم گیران و تئوریسین ها و مهم تر ازهمه برنامه ریزان منطقه ای  و  شهرسازان بیش از تنازعات نظامی و سیاسی، به ارتباط و تعامل دو سویه ی مردم و دولت ها ؛ به عنوان کم زیان ترین ریسک و عاملی در جهت توسعه کشورها معطوف شود. نا گفته پیداست که پس از شکست و عدم موفقیت نظام تک قطبی و جایگزینی نظام چند منظومه ای در قرن بیستم – جنگ نظامی، سیاست چماق و رویارویی مستقیم جای خود را به جنگ سرد و منازعات فرهنگی بخشیده است.
از آنجا که ارتباط میان مردم و فرهنگ های ملل مختلف و در دتایل کوچک تر (مقیاس کشوری) مردم شهر و روستا – تاثیری شگرف در کاهش منازعات و ایجاد گسل های طبقاتی و تضاد و سپس  تعارض  سیاسی – اجتماعی و نظامی دارد شایسته است به گردش گری و مقام بستر ساز آن (شهرساز) توجه و نگاه اندیشمندانه و اصلاح گرانه ای شود.

درآمد ( اساس ارتباط شهرسازی ، برنامه ریزی منطقه ای  و گردشگری)
کارشناسان ژئواساتیک بر این باورند که قرن آینده قرن قومیت ها و ملیت ها و تقسیم بندی جهان بر اساس فرهنگ و مذهب خواهد بود ؛ لذا نیاز ارتباط بین اجزای مردم بیش از پیش نمود پیدا خواهد کرد  که لازمه آن نظریه و تئوری هایی ست که شهرسازان و برنامه ریزان همان مرزو بوم و با درک و احساس مشکلات و موانع موجود و ملموس و شناخت اهم قابلیتها و استعدادهای بالفعل و عدم تقلید محض از مدل ها و نظریات کشور های پیشتاز غربی در زمینه شهرسازی  که صرفا برای همان  منطقه و کشور خاص و بر اساس شرایط اقلیمی و زمانی آن تهیه شده ؛ و استفاده از نقاط قوت مدل ها و تئوری های مزبور و تبیین و ارائه  راهکارهای راهبردی به منظور پیشبرد اهداف توسعه محوری و مرتفع ساختن کاستی های موجود ، می باشد .
از منظر توسعه پایدارمنطقی ست که مقوله گردشگری را عاملی تاثیرگذار و تعیین کننده در اکثر جوامع بشری و کشورها دانست.

با استناد به آمارهای موٍثق من جمله تحقیقات سازمان جهانی جهانگردی WTO این مقوله با شدت فزاینده ای نمو داشته و قویا می توان  آن را بزرگترین صنعت جهان پس از نفت و خودروسازی دانست و با توجه به رشد چشمگیرآن، قابلیت اخذ رتبه نخست در سالهای آتی را نیزدارا می باشد.با توجه به موقعیت استراتژیک ایران که به لحاظ پهنه جغرافیا و اقلیم چهارفصل و باتبع آن موجودیت گیاهان و زیست اقلام متنوع حیوانات که موجبات بالقوه جذب گردشگران خارجی را داراست و از دیدگاه دیگر آثار باستانی که موید پیشینه غنی تاریخ و فرهنگ این کهن بوم و بر است و به لحاظ توسعه پایدار ایران قوه درک هر ایرانی متعهد و معقول را به سوی تصحیح نگرشی وا می دارد که محوریت آن عدم اکتفا به منابع رو به کاهش نفت و گاز  و پالایش و صادرات مشتق شده از آن است.با توجه به اقلیم خاص ایران می توان کشورمان را سرزمین تضادها دانست؛ در حالی که ارتفاع بخش بزرگی از خاک کشور بیش از 1200 متر بالاتر از سطح دریاست در مقابل آن کرانه های دریای خزر  26 متر پاین تر از سطح دریای آزاد است.اختلافات اقلیمی ایران نیز قابل تامل است ، به طوری که میانگین دمای هوا در دی ماه در سواحل خلیج فارس 20 درجه سانتی گراد است در حالی که هم زمان در شمال غرب کشور سرمای 30 درجه زیر صفر حکم فرماست!


توسعه پایدار و کاهش اتکا به ذخایر نفت و گاز

یکی از اهداف توسعه هزاره سوم مشارکت جمعی و جهانی به منظور تسهیل در روند توسعه می باشد.از منظر پیش گفته کشورهای توسعه یافته و غنی از نظر ذخایر ارزی و فن آوری  مسئول ارائه فنون و بسترسازی محیط و نقدینگی  به لحاظ تسامح و تساهل عرضه و تقاضا با کشورهای در حال توسعه می باشند و در سوی دیگر کشورهای در حال توسعه نیز اصلاحات سیاسی لازم  به منظور بالقوه کردن استعدادها و منابع  و نیروهای بالفعل ملت  را انجام دهند که این امر در پیشبرد و پیشرفت اهداف والای توسعه محوری موثر و نیز متاثر از مبارزه علیه کاپیتالیسم سرمایه داری است.
نتیجه ملموس نکته مزبور در کشورهای در حال توسعه ، تحصیل ، بسط و گسترش بیش از پیش مسائل فرهنگی و پیشینه تاریخی به دیگر جوامع و عامل تبادل فرهنگ و بسترسازو جایگزین  سیاست های تبادل نظر و تفهیم  خواسته های منطقی و احقاق حق شفاف - با سیاست های چماق  و تحریم های ناعادلانه است ؛ ناگفته پیداست همواره کشورهای در حال توسعه در معرض این گونه سیاست های خصمانه و  تحریم ها و تهدیدهای گاه و بی گاه - بی گانه  و با گانه بوده اند، و آن را به مثابه تنها رهگذر مجاور به دره های دهشناک و طویلی می انگارند که منتهی  به مقصد ناکجاآباد جهت استمرار بقای انسانیت می باشد وخود را  محکوم به طی کردن آن می دانند.ولی با استفاده از روش های نوین علمی و تبین منافع  و تعیین منابع بالفعل وآماده سازی زمینه های  تبدیل آن به دست آورد های بالقوه ، می توان اساس حکومت این گونه کشورها را تقویت کرد.
در بررسی مفاهیم پیش گفته می توان از توسعه پایدار به مفهوم  برآوردن نیازهای نسل فعلی بدون مخاطره انداختن توانایی های بالفعل نسل آتی  یاد کرد  و فرق میان توریسم و اکوتوریسم را در این دانست که توریسم به سیاحت در زمان و مکان گسترده که حاکی از پیوند سفر با فرهنگ است – می باشد، در صورتی که اکوتوریسم محصول ترکیب بیولوژی با توریسم است . این واژه توسعه صنعت گردشگری بدون اثر گذاری هرگونه صدمه به محیط می باشد – در پی تحولات سیاسی اجتماعی  و اقتصادی  اروپا درطی قرون 18 و 19  میلادی و از انقلاب کشاورزی و صنعتی  نشات گرفت که به دنبال آن وضع معیشت و کسب ودرآمد افراد نیز دچار تحول شد و مسافرت های سنتی و آموزشی اشراف جای خود را به مسافرت های تفریحی  برای استفاده از نواحی ساحلی با هدف سرگرمی و استراحت داد،  افرادی که به این منظور عزم خود را برای عزیمت به فرانسه جذب می کردند و تن به سفرمی دادند  توریست نامیده شدند و با گذشت زمان و به سبب تواتر سفر و تبادل فرهنگ و گفتگو های ناگریز، راه ورود این واژه به زبان های دیگر نیزهموار گشت و ماحصل آن ترویج واژه توریسم است.

با توجه به عرق ملی و ملیت نگارنده ، یکی از روش های تثبیت منابع کسب درآمد غیرنفتی بهره جویی از چشم انداز های طبیعی و جاذبه های تاریخی و یادآوری سنن و فرهنگ ایران باستان است که باعث جلب و جذب توریسم و اکوتوریسم شده و همان طور که پیش تر به آن اشاره شده حصول این گونه تبادلات (فرهنگی و اجتماعی و مالی و ...)به ثبات صلح جهانی میان کشورهای بالاخص کشورهای در حال توسعه و غنی از نظر منابع نفت و گاز می انجامد.


تاریخ توریسم در ایران
قبل از ورود اسلام به این دیار ، مسافر و جهانگرد از امتیازات و حقوق خاصی برخوردار بوده اند  و با در نظرر گرفتن انگیزه و هدف سفر، حدود آن تعیین و احقاق حق شان نیز میسر می شد.
میزان سهم خاورمیانه و ایران از صنعت گردشگری سازمان جهانی جهانگردی (WTO)  
سازمان جهانی جهانگردی در گزارش سال 2005 اعلام کرد که رشد قابل توجه توریست به منطقه خاورمیانه باعث تبدیل شدن این منطقه به عنوان چهارمین نقطه جهانگردی جهان شده است و بنا بر گزارش این سازمان مبنی بر روند رو به رشد تعداد سفرهای توریستی به خاورمیانه می توان دریافت که با تبیین و تعیین جاذبه های ایران و تحقیق و تخمین میزان تقاضای سفر های خارجی به ایران و سپس هموارسازی ناهمواری ها و ناملایمتی های اجتماعی ، سیاسی و بستر سازی محیطی نئولیبرال که دولت را موظف به گشایش راه برای تحقق آزادی هایی که به اشتغال زایی منتهی می شود که از نکات بارز این این قاعده محترم شمردن مالکیت خصوصی قدرتمند و تجارت ازاد  در بازارهای آزاد است- به منظور جذب و هدایت و توسعه پایدار توریسم و اکوتوریسم موجب افزایش سهم ایران از این صنعت و در نهایت بهره مندی از منافع فرهنگی ، اجتماعی  و اقتصادی خواهد شد.

سهم ناچیز ایران از توریست
سهم ایران در حال حاضر حدود یک دهم درصد از توریست خارجی است و با توجه به افق 20 ساله می بایست رقم 25 میلیارد دلار را از این صنعت کسب درآمد کند ؛ شایان ذکر است در سال 2006 حدود 880 میلیون گردشگر از کشورهای مختلف جهان دیدن کرده اند که نشان از رشد 5.5 درصدی نسبت به سال 2005 میلادی دارد.این میزان درآمدزایی حاصل از گردشگری  با 10 % تولید ناخالص جهان و 11.4 % اشتغال و 11 % درآمد کل دنیا برابری می کند .
یقینا مایه مباهات نخواهد بود که سهم ایران به عنوان کشوری ازآسیا تنها چهار صدم درصد باشد !
از بسترهای مذکور می توان به تغییر نظریه های شهرسازی که غالبا به صورت کپی برداری از نظریه های مطرحه در کشورهای بلوک غرب است ،یاد کنیم که مسبب آن تحصیل مدرسان و نظریه پردازان و برنامه ریزان مطرح ایران در مکتب افرادی مانند جان فریدمن و فرنسواپرو می باشد.نظریه مرکز- پیرامون  توسط جان فریدمن ارئه شده و متاسفانه غافل از شناخت و درک و لمس اجزاء و عناصر تشکیل دهنده فرهنگ و ... که متاثر از اجتماع و اقلیم ایران است و فارغ از کاستی هایی که بر این طرح وارد بود در چندین نقطه حساس ایران این طرح پیاده شده و با نقایص موجود که با توجه به شرایط ایران پدیدار شدند موجبات عدم تحقق برنامه های کوتاه و بلند مدت  را فراهم آورده؛ بنا بر این طرح ، شهر اصل و پیرامون فرع تلقی می شد و همواره برقراری رابطه بین شهر و پیرامون را بدیهی و نتیجه تعامل و تفاهم حتمی بین نیروی شهر و پیرامون را منتهی به وحدت و یکپارچگی و ملی میدانست ؛ ولیکن روابط دوسویه میان علت ومعلول و چیستی و هستی  در ارتباط با شهر و پیرامون  به صورت آشکارا لحاظ نشده و با استناد به این که اکثر جاذبه های توریستی و گردشگری که منبع اصلی آن طبیعت چهار فصل و نواحی تاریخی می باشد این گونه نظریه ها و فاجعه آمیز تر ازآن اینگونه طرز تفکر و نگرش و کپی بردار ی بدون مطالعه و عدم سعی و تلاش  در تربیت تئورسین های قابل و عدم تغییر نگرش باعث ضربه خوردن به صنعت گردشگری که نتیجه این ضربه  رکود اقتصادی ، انباشت سرمایه  ، افزایش نرخ تورم ، تحریم ها و تهدید ها و بسیاری  موارد دیگر است که برای عدم تحقق این  چنین شرایطی بی شک می بایست در مورد  مالکیت اشتراکی بر زمین و ابزار تولید و سوسیالیسم و نهایتا هدایت اقتصادی ، تجدید نظر شود.
پس از گذشت سالیان دراز و به سبب رشد چمگیر شهر و شهرنشینی – و با توجه به مطالب و معایب مذکور مرتبط با طرح های  اجرا شده مانند طرح مرکز- پیرامون ، این گونه کپی برداری از نظریات برنامه ریزان آمریکایی و اروپایی و القاء آن در کشوری متفاوت مانند ایران و عدم امکان سنجی پیاده سازی تئوری ها ومدل های مزبور ؛ مسبب و بستر ساز بروز اختلافات رفتاری و تبعیضات اجتماعی ، ایجاد گسل های طبقاتی و در پی آن وارد شدن  ضربه  بر پیکره ی صنعت گردشگری و عدم نیل به اهداف توسعه پایدار وعدم ترویج و ترغیب  نگرش ضد کاپیتالیسمی می باشد- لذا می بایست با در نظر گرفتن شرایط موجود ، نیاز به برنامه ریزی ، تببین اهداف و تسهیل مواضع جهت تثبیت منبع کسب درآمد ازصنعت گردشگری و به دنبال آن تقویت موقعیت سیاسی ، اجتماعی و اقتصادی مملکت ؛ احساس ومرتفع گردد.بنابراین چون برنامه ریزی به مفهوم هدایت عقلانی سیستم هاست نتیجتا می بایست بهترین راهکار و عملیات اجرایی به منظور نظم فضایی انتخاب شود و با توجه به این که برنامه ریزی یک جریان تلقی شده و امری آگاهانه و مبتنی بر اندیشه و تفکر است و بر اساس سلسله ای از اقدامات باید در آینده دنبال و پیش بینی شود لذا شخص برنامه ریز نیز می بایست توانایی برقراری ارتباط بین گذشته ، حال و آینده را داشته باشد ولی متاسفانه در ایران از دیر باز تاکنون از این اصول منطقی  پیروی نشده مضاف بر این ، هیچ  تلاشی در ارائه راهکاری عملی  و مدلی مختص کشور ایران  از سوی صاحب نظران نشده است!

ضرورت استفاده از فن آوری اطلاعات در گردشگری
صنعت گردشگری در زمینه فن آوری اطلاعات در ایران بسیار بی برنامه و بی منطق عمل نموده و نتوانسته چرخ خود را در این مدار با سرعت لازم به گردش درآورد واز منافع این تکنولوژی جهانی  جهت بستر سازی آینده و توسعه و اصلاح خود چنان که شایسته است بهره جوید. تلفیق دو پدیده گردشگری و فن آوری اطلاعات که امروزه از فعالیت های مهم جهان درایجاد درآمد به شمار می آید، به لحاظ خلق فرصت های شغلی در ایران رونق چندانی نداشته که این خود ضعف عمده بشمار می آید.

ضرورت تغییر نگرش شهرسازان و برنامه ریزان
با علم بر این که گردشگری در هزاره سوم ارزنده ترین صنعت پول ساز در جهان می باشد، به ناچار دولتمردان و نظریه پردازان شهرسازی  و سیاسی  بایستی با همبستگی وجزم عزم ملی در این راه کوشش بسزایی کنند تا باعث جذب توریست و معرفی فرهنگ اصیل – خواست ملت و اقلیم و جاذبه  های کشور در سطح جهانی و ارتقای رشد ناخالص ملی شوند.درآمدی که ناشی از تلفیق علمی و پراتیک فن آوری اطلاعات و گردشگری عاید کشور می شود به هیچ وجه قابل قیاس با درآمد ناشی از فروش ذخایر نفت وگازنخواهد بود!اختلاف درآمد مبتنی بر عرضه ذخایرو سرمایه نفت و گاز که در ازای دریافت ارز بین المللی حاصل می گردد با درآمد گردشگری در این است که هیچ چیز با ارزشی را از دست نداده ایم و سرمایه هنگفتی را عاید کشور می کنیم.

گردشگری و لزوم توسعه فضای شهری CDS
توسعه فضای شهری فرآیندی است به منظور تهیه چشم انداز بلند مدت از آینده که برنامه ای را با تکیه بر فعالیت بهره وران و کاربران به منظور بهبود سطح کیفی زندگی تهیه و تنظیم می کند، گردشگری باعث افزایش تبادلات و تعاملات فرهنگ و اجتماع و سرمایه گذاران بخش خصوصی شده که نتیجه این موارد افزایش رویکردهاوهنجارها و کاهش بزه  اجتماعی  و به عبارت دیگر هدایت شهر به بهترین نقطه ایده آل است.پیدایش شهرهای مدرن و گسترش شهرنشینی منجر به دگرگونی در ساختار اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی کشورها شده است  و با موتوریزه شدن نقل و انتقالات و بهبود ساختار زیربنایی و گسترش مفاهیم شهر نشینی شاهد رشد چشم گیر و فروغ فزاینده رجوع ناگزیر به صادرات غیر نفتی و بهبود چرخش چرخ صنعت  توریسم و اصلاح نگرش به این صنعت جهانی می باشیم.

چه باید کرد؟
می بایست اولا برخی از مولدان ومدرسان فکری و تربیتی برنامه و نظریه پردازان جدید را در آموزشگاه ها و دانشگاه ها مورد بازبینی و بازآموزی قرار داد و دوما  تئوریسین و برنامه ریز تربیت شده می بایست  بومی بوده تا توانایی درک و لمس وقایع گذشته و حال و پیش بینی نسبی تغییرات و نیاز آینده وقدرت برقراری ارتباط بین موارد مذکور را داشته باشد و سوم این که  آزاد در  تصمیم گیری بوده و جدا ازقیود هر گرایشی، ساعی در حداکثر بهره وری از قابلیت های موجود با در نظر گرفتن نیاز اجتماع و مختار در بیان عقاید و اصول شهرسازی و شهرنشینی باشد؛ چهارم این که  مطالعه مستمر و به روز رسانیدن اطلاعات و معلومات شخص برنامه ریزو ریشه کنی فرهنگ منسوخ کپی پیست و تقلیدگرانه مورد نیاز مبرم  باشد.
فارغ از جریان های اجتماعی و سیاسی که در بعضی موارد به جهت حفظ ارزش های خود ، خواسته یا نا خواسته در روند رشد و نمو ساقه نو پای صنعت توریسم و اکو توریسم خلل وارد می کنند باید برای تنظیم روابط فضا و انسان ،فعالیت  و برنامه ریزی علمی صورت پذیرد که به لحاظ پراتیک و با در نظر گرفتن جریان های سیاسی و اجتماعی و فرهنگی اثرگذار وجه عقلانی داشته باشد.
با در نظر گرفتن پارادایم  اکو توریسم، تغییر نگرش لازم و مرتبط با عدم  استمرار استمداد از منابع رو به کاهش نفت و گاز و تصحیح پارادایم مزبور و به سبب آن تسهیل و تصویب و تثبیت صلح و آرامش منطقه ای و جهانی و توسعه پایدار مبتنی بر صنعت جهانی گردشگری است، ضروری می باشد.از موارد مذکور می توان نتیجه گرفت تنها راه حل  هموار ساختن موانع موجود در این بحث استفاده از نظریه نظریه پردازانی ست که در متن جوامع مورد نظر قرار داشته و با روحیات و مناطق بد و خوب عادات مردم و اقلیم و توانایی های بالفعل منطقه آشنایی کامل داشته و از منظر علمی نیز فاکتورهای لازم را در دارا می باشند .
با پذیرش این که، نظریه همان قلب علم است و همه علوم نیز با استفاده از نظریه و تئوریها توسعه پیدا می کنند – نظریه کمک به تبیین و پیش بینی پدیده های پیرامون می کند و در مراحل تکوین با روش های ملحوظ شده ، زمینه های مطالعاتی را فراهم می آورد .به این دلیل که در سال های اخیر اکثر نظریات ازجمله نظریه های مکتب شهرسازی که ارتباط تنگاتنگ با صنعت          گردشگری جهانی دارد،از جانب تئوریسین های  جوامع غربی با در نظر گرفتن موقعیت های اجتماعی و اقتصادی و اقلیمی همین جوامع مطرح شده و متاسفانه با بیشتر کشورهای جهان سوم همخوانی ندارد لاجرم نیاز به تئوریسین های نظریه پرداز بومی و خلاق  شدیدا احساس می شود .
شهر نشینی در ایران به دو دوره تاریخی دوره  باستان ودوره  اسلامی  تقسیم می شود که به لحاظ شکل گیری شهرها در کشور ایران، پیدایش شهرها و رشد آرام شهر نشینی در زمان مادها و هخامنشی ها صورت گرفته که خود گواه اصالت فرهنگ شهر نشینی است . در این دوره تجربه بزرگ تاریخی در مورد شهرهایی که خودفرمان و خودگردان بودند اتفاق افتاده ولی دراین دوره به لحاظ کم جمعیت بودن و به سبب آن کم اهمیت بودن مسائل اقتصادی و زیر سلطه بودن شهرها توسط حکومت مرکزی – شهرها رونق چندانی نداشته اند و شهر جدیدی نیز شکل نگرفته است ولی در دوره اسلامی به لحاظ سیاست گذاری های موجود شهرهای جدیدی به سبک جدید بنا شدند و ازدیاد جمعیت و مطرح شدن مسائل مختلف سیاسی فرهنگی خود عاملی اساسی برای احداث این دسته از شهرها شد .با رشد این شهرها و تبدیل شدن شهر به شهر بزرگ ،هم جاذبه ایجاد می شود و هم دافعه و به دنبال آن تخصص و  فعالیت ها وعوامل بازدارنده و از تقلید طرح هایی مانند نظریه قطب رشد  که توسط فرانسوا پرو ارئه شده که به ناچار در سال 1327 درایران به اجرا در آمده  و به لحاظ اختلافات اساسی میان کشور فرانسه و ایران نتوانسته به سوی هدف نهایی خود گام بردارد واطراف قطب رشد را به توسعه منطقی برساند ، در این راهبرد اولویت  با شهر هاست تا با توسعه اجتماعی و اقتصادی شان موجب توسعه اجتماعی و اقتصادی روستاها شوند ؛ اما آنچه در کشورما اتفاق افتاد این بود که با اجرای کورکورانه این سیاست، شهرها نتوانستند خدمات لازم را به دیگران و ساکنین روستاها ارائه دهند و باعث حرکت نقاط روستایی شدند.
در ایرانی که فعالیت های صنعتی وارداتی بوده و عموم درآمد ها با اتکا به ذخایر رو به کاهش نفت و گاز و پالایش  و عرضه آنهاست  و حتی نیروی متخصص جهت بهروری از منابع مذکور نیز از کشورهای بی گانه تامین می شود ، اجرای راهبرد قطب رشد و حتی نظریه مرکز – پیرامون  که توسط جان فریدمن ارائه شده به طرز قابل ملاحظه ای سبب ایجاد فقرازپایین ترین رده تا بالاترین مرتبه های اجتماعی و همچنین باعث بروز گسل های طبقاتی  بین روستائیان و شهرنشینان شده و مهاجرت بی رویه روستائیان (پیرامون) به شهر (مرکز) به فاصله طبقاتی این دو قشر دامن زده و باعث بالا رفتن نرخ افسارگسیخته تورم و عدم استفاده ازجذابیت های گردشگری طبیعی و دیدنیها و آثار باستانی که عموما در پیرامون قرار دارند، می شود و نتیجه اجرا شدن این نظریه در کشور ما با اصل قطب رشد که " مبتنی بر حداکثر بهره برداری در یک فضای محدود و استفاده بیشتر از ظرفیتهای محیط مورد بهره برداری و توسعه پایدار که به تعادل انسان و محیط  با توجه به ابعاد اقتصادی – اجتماعی است" نیز مغایرت دارد.
با توجه به مسائل فضایی ، فرهنگ و نوع سکونت و حکومت  ، برخلاف کشورهایی مانند فرانسه تعداد زیادی از جمعیت کشور ایران در روستاها زندگی می کنند که ممر درآمد آنها عمدتا بر پایه اشتغال در فعالیت ها و داد و ستد در بخش کشاورزی استوار است با علم به این که منابع پایه در بخش منابع طبیعی به روستاها تعلق دارد جای تاسف است  که افراد ساکن در پیرامون در ردیف  فقیرترین و آسیب پذیرترین اقشار جامعه قرار گرفته اند.جامعه روستایی ایران با نگاه اصالت در تاریخ و فرهنگ از منظر    سکونت گزینی تا به حال در مقایسه با شهر در بحث توسعه کشور به نوعی در حاشیه قرار داشته و با استناد به آمارها میزان درآمد سالیانه یک فرد روستایی حدود یک چهارم درآمد فردی ساکن درشهر  است ( با همان استعداد و اسحقاق).
باید به این اصل توجه وافر شود که مبحث توسعه ، مبتنی بر جستارهایی ست تا گسل های طبقاتی و درآمدی موجود بین شهر و روستا را کاهش و رویه ناترازمند موجود را که مدت مدیدی ست جوامع روستایی اکثر کشورهای در حال توسعه را به خود اختصاص داده متعادل و اصلاح کند و از طریق اکوتوریسم و توریسم  به اقتصاد این قشرودرنتیجه کل سرزمین بهبود بخشد و از مهاجرت جوانان روستایی به شهر ها و شهرهای بزرگ که به دنبال آن رشد بی رویه جمعیت شهرنشین و عدم توازن جمعیت میان شهر ورستا  نتیجه می شود ، جلوگیری کند.توریسم علاوه برمعرفی فرهنگ و تمدن بشریت برروابط اجتماعی ، فرهنگی و سیاسی کشورها تحکیم بخشیده و عداوت و کینه را کاهش و در نهایت به صلح جهانی می اندیشدلذا می بایست، فرهنگ جامعه را تغییروسرنوشت جهان را به سوی صلح و دوستی پایدار سوق داد.
ارزش استراتژیکی گردشگری برای ساختار ژئو استراتژیک ایران مثال زدنی با هیچ صنعتی نیست!


امید یوسفی- دانشجوی کارشناسی ارشد شهرسازی گرایش برنامه ریزی منطقه ای

Omid.Yousefi471@Gmail.com

گردشگران خارجی و مشکلات ورود به ایران

فراسو نیوز: یافته‌های پژوهشی نشان می‌دهد که از نظر گردشگران خارجی منابع اطلاعاتی ایرانی به لحاظ جالب توجه بودن وضعیتی مناسب و از جنبه کاربر پسند بودن و حاوی اطلاعات مفید بودن وضعیت نامناسبی دارند. گردشگران در صحبت‌های خود همچنین به مشکلات ورود به ایران اشاره ‌کرده اند. نتایج این تحقیق حاوی نکات مهمی در امر شناخت موانع جذب گردشگر خارجی است.
   
 دکتر محمد محمودی‌میمند- سیدمحمود حسینی امیری

جایگاه والای صنعت توریسم و گردشگری در سطح جهانی و نقش آن در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورها به ویژه کشورهای در حال توسعه موجب توجه بیشتر به ابعاد مختلف آن در سال‌های اخیر گردیده است. در این بین تبلیغات و اطلاع‌رسانی اهمیت و تاثیر زیادی هم بر رشد صنعت مورد اشاره و هم بر توسعه پایدار آن دارد؛ به همین جهت در زمینه بازاریابی صنعت توریسم و گردشگری و برنامه‌ریزی برای آن مبحث تبلیغات به‌طور جدی مورد توجه مسئولان و برنامه‌ریزان این بخش می‌باشد.
مقاله حاضر یک تحقیق توصیفی- پیمایشی و از شاخه میدانی است که در آن منابع اطلاعاتی گردشگران خارجی بازدیدکننده از ایران مورد بررسی قرار می‌گیرد. منابع اطلاعاتی ایرانی گردشگران خارجی در پژوهش حاضر به دو دسته کلی منابع چاپی و وب‌سایت‌ها تقسیم می‌گردد که این دو منبع با توجه به اطلاعات مختلف (اقتصاد، سیاست، محیط اجتماعی، فرهنگ و توریسم و گردشگری) در مورد ایران بررسی شدند.
برای جمع‌آوری داده‌ها و آزمون فرضیه‌های پژوهش یک نمونه آماری 118 نفری متشکل از گردشگرانی که در 6 ماه اول سال 1386 از شهر اصفهان بازدید نموده‌اند به طور اتفاقی انتخاب و بین آنها پرسشنامه توزیع گردید. برای تحلیل آماری یافته‌های پژوهش از آزمون‌های t تک نمونه، t مستقل، تحلیل واریانس و فریدمن در این پژوهش استفاده گردید. یافته‌ها نشان می‌دهد که از نظر گردشگران خارجی منابع اطلاعاتی ایرانی به لحاظ تشویق‌کننده/تحریک‌کننده بودن و جالب توجه بودن وضعیتی مناسب و از جنبه کاربر پسند بودن و حاوی اطلاعات مفید بودن وضعیت نامناسبی دارند.
پرواضح است که هر یک از مقصدهای گردشگری چه در سطح محلی و چه در سطح ملی و بین‌المللی، نوعی ارتباط را بین خود و گردشگران برای تبادل اطلاعات برقرار می‌کند. در واقع این مقصدها، اطلاعات را از طریق منابع و یا کانال‌های مختلفی که خود از سیستم‌های اطلاعاتی تشکیل شده و در حال فعالیت نیز می‌باشند، دریافت می‌کنند. در واقع سیستم اطلاعات گردشگری شامل تمام کانال‌های اطلاعاتی مورداستفاده برای جذب گردشگر می‌باشد. این کانال‌ها همواره از درون به هم متصل و مرتبط می‌باشند و هر کدام نیز در جذب گردشگر اثر خود را به نسبت شرایط مقصد بر تصمیم‌سازی مسافرت خواهد گذاشت.
بخش مهمی از کانال‌های اطلاعاتی که می‌توانند نقش خود را در جهت ارتقای بهتر مقصد ایفا نمایند به این شرح می‌باشند: پیام‌های تبلیغاتی و ارتقای مقصد توریستی؛ اتحادیه‌های توریستی منطقه‌ای؛ مراکز اطلاعات سفر؛ تبلیغات مسافرت انفرادی و گروهی؛ سمینارها و سخنرانی‌ها؛ بروشورها، پوسترها و علائم مربوط؛ وب‌سایت‌های مرتبط؛ بیلبوردها و تبلیغات جلوی فروشگاه‌ها؛ گردشگران تکرار‌کننده مسافرت؛ کانال‌های مجازی و دوستان و آشنایان.


ویژگی‌های سیستم‌های اطلاع‌رسانی موثر در صنعت گردشگری

سیستم‌های اطلاع‌رسانی موثر گردشگری دارای ویژگی‌های زیر می‌باشند:
- در این سیستم هر کانال عملکرد خاص خودش را دارد و گردشگران ممکن است برای دستیابی به اطلاعات گوناگون از کانال‌های اطلاعاتی مختلفی استفاده نمایند. مثلا برای تصمیم‌گیری راجع به این که در تعطیلات به کجا باید رفت ممکن است گردشگر با دوستان یا اعضای خانواده مشورت نماید اما زمانی که به مقصد رسید به کانال‌های دیگری نیاز دارد.
- کلیه کانال‌های اطلاعاتی این سیستم با یکدیگر مرتبط می‌باشند و به هم وابستگی درونی دارند؛ در ست مانند زمانی که هر بخش آن مکمل بخش‌های قبل است و نوعی پیوستگی درونی در سراسر آن به چشم می‌خورد.
- نظام اطلاعات گردشگری همانند یک پازل عمل می‌کند و هر قطعه از آن سیستم یعنی کانال‌های مختلف آن برای برقراری ارتباط با گردشگران مورد استفاده قرار می‌گیرد و همانند یک پازل هرگاه بخشی از آن غایب باشد کل آن ناکامل خواهد بود. علاوه بر این چنانچه یک یا دو کانال نتوانند اطلاعات را به خوبی منتقل کنند یا اطلاعات منتشره از آنها با سایر کانال‌های سیستم مرتبط نبوده و همخوانی نداشته باشد در آن صورت نظام اطلاع‌رسانی مربوطه قادر نخواهد بود کل پیام را به طور موثر انتقال دهد.
- می‌بایست به راحتی و با کیفیت بالا از طرق مختلف مثل اینترنت و... قابل دسترسی بوده و دارای محتوای اطلاعاتی غنی و موثری باشند. دسترسی از طریق اینترنت مساله‌ای است که در اینجا مورد تاکید خاص قرار دارد. غنای محتوی نیز می‌بایست جامع بودن، تفصیلی بودن، دقیق و موضوعی بودن و چندزبانه بودن اطلاعات را نیز شامل شود.


ضرورت مدیریت سیستم اطلاعات گردشگری

چرا باید بر سیستم اطلاعات گردشگری مدیریت نمود؟ چند دلیل وجود دارد که چنین چیزی را ضروری می‌سازد:
- گردشگران به منظور به دست آوردن اطلاعات و آسان‌سازی آن جهت تصمیم‌گیری سفرشان نیازمند اطلاعات سازمان یافته می‌باشند. در حقیقت آنها نه تمایل و نه وقت کافی دارند که اطلاعات پراکنده و ناقص، به ویژه سازمان نیافته را جستجو کنند. به عبارت دیگر منظور یک گردشگر به دست آوردن اطلاعاتی هدف‌دار و جهت یافته برای یک مقصد گردشگری که از بیشترین کمک در تصمیم‌گیری به مسافرت و نیز لذت سفر برخوردار باشد.
- حاکمیت بر اطلاعات و جهت‌دهی اطلاعات چنانچه بر کانال‌های اطلاعات گردشگری، نظارت کافی انجام پذیرد. می‌توان اثربخشی در هر یک از کانال‌ها را در پدیده تصمیم‌گیری و رضایت‌مندی گردشگران بالقوه و بالفعل نسبت به مقصد توریستی موردنظر ارزیابی قرار داد و از این طریق نیازهای اطلاعاتی موثر مورد نیاز گردشگران در بازارهای هدف را شناسایی نموده، نسبت به تصویرسازی مثبت یکپارچه از مقصد استراتژی‌های مناسبی را اتخاذ نمود.
- اطلاعات یکپارچه و هدف مند نقش عمده‌ای در توسعه همگانی و جامعه ایفا می‌کند. این عامل به خصوص در امر گردشگری بسیار مهم می‌باشد. از آنجا که گردشگران، جامعه را به عنوان کلیت یا اجتماع یکپارچه تلقی و مشاهده می‌نمایند نه به عنوان یک جزء، بنابراین آنها که سرمایه‌گذاران و مشتریان دائمی آینده در بخش گردشگری می‌باشند، یکپارچگی و تصویر مثبت ذهنی از مقصد گردشگری مانند ایران عامل مهمی در جذب آنان به فعالیت گردشگری محسوب می‌گردد. پس اگر سیستم اطلاعات را چنانچه تحت مدیریت و کنترل فراگیر خود درآوریم تا به‌گونه‌ای که تصویری که می‌خواهیم گرفته شود، باید استراتژی مطلوب جهت اداره و مدیریت از طریق فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات لازم در نظر گرفته شود.


رفتار گردشگران در جستجوی اطلاعات

فهم رفتار جستجوی اطلاعات گردشگران برای توسعه استراتژی و ارائه خدمات ضروری می‌باشد. مسلما، پیدایش تعداد زیادی از مقصدهای گردشگری و تنوع آنها اهمیت فهم رفتار جستجوی اطلاعات گردشگران را افزایش می‌دهد. به عنوان نتیجه‌ای از این رویداد، جای تعجب نیست که مطالعه مفهومی و تجربی رفتار جستجوی اطلاعات گردشگر در تحقیقات بازاریابی اهمیت بیشتری پیدا کند. هرچند در ادبیات گردشگری مطالعات کمی است که بر رفتار جستجوی اطلاعات به‌طور خاص تمرکز کرده باشد. رفتار جستجوی اطلاعات مصرف‌کنندگان به عنوان فعالیت برانگیخته شدن در جستجوی اطلاعات ذخیره شده در ذهن (جستجوی درونی) یا کسب اطلاعات مرتبط تصمیم از محیط (جستجوی بیرونی تعریف می‌گردد، که فرایندی تئوریکی است و هنگام آگاهی فرد از یک نیاز یا مساله شروع می‌شود.
وان راجی و فرانکن بیان کردند که گردشگران یک فرایند جستجو ی اطلاعات پنج مرحله‌ای را طی می‌کنند: تصمیم عمومی، کسب اطلاعات، تصمیم‌گیری، فعالیت‌های تفریحی و رضامندی و نارضایتی. موتینهو یک فرایند سه مرحله‌ای را برای جستجوی اطلاعات ارائه کردند که عبارتند از نیاز برای سفر تفریحی (یا شناخت مساله)، جستجوی اطلاعات برای یک مقصد و انتخاب‌های مرتبط؛ و ارزیابی گزینه‌های انتخابی مقصد. شناسایی نیاز یا مساله مرحله اول فرایند جستجو می‌باشد، که به طور تئوریکی رفتار جستجوی اطلاعات افراد را هدایت می‌کند و براساس دانش جمع‌آوری شده از تجربیات گذشته یا ذهنیات قبلی می‌باشد؛ افرادی که با این سطح دانش (دانش گذشته خود) ارضا نمی‌شوند به جستجوی بیرونی برای کسب اطلاعات جدید می‌پردازند.
در طی مرحله کسب اطلاعات، مصرف‌کنندگان (گردشگران) ممکن است اطلاعات را از ذهن بازیابی کنند و یا از منابع متعدد بیرونی اطلاعات را کسب کنند. اما در این مرحله چند نکته حائز اهمیت است. افراد گرایش‌های انتخابی دارند که در اعتماد و اطمینان آنها نسبت به منبع اطلاعات نقش مهمی بازی می‌کنند. این گرایش‌ها عبارتند از گرایش ردکردن، خنثی، جدید، مسامحه و کنش. به طور کلی، آگاهی یک شخص از مقصدهای گردشگری در ذهن وی بر اساس تجربه گذشته یا واکنش نسبت به اطلاعات خارجی ایجاد می‌شود. به‌طور مثال افراد با گرایش ردکردن، قبل از اینکه به جمع‌آوری اطلاعات اضافی بپردازند اطلاعات فعلی خود در مورد مقصد را رد می‌کنند. همچنین جستجوی اطلاعات ممکن است بر طبق تفاوت‌های فردی همچون سن و جنس و متغیرهای وضعیتی از قبیل هدف مسافرت، زمان صرف شده در برنامه‌ریزی و انگیزه‌های گردشگری متفاوت باشند. هرچند کروتز تذکر داد که اهمیت متغیرهای مرتبط ممکن است بسته به درجه توجه مشتری یا تاثیر در فرایند خرید متفاوت باشد. مرحله سوم فرایند ارائه شده موتینهو نیازمند ارزیابی گزینه‌ها از سوی مصرف‌کننده می‌باشد. در توریسم و گردشگری، گردشگران به ارزیابی دو دسته خصوصیات عینی (قیمت، تسهیلات و...) و انتزاعی یا ناملموس (از قبیل وجهه، احساس، تجربه) که در مناهبع اطلاعات مختلف ارائه شده است می‌پردازند. ارزیابی خصوصیات ممکن است بر اساس سطح اعتبار و فایده استنباط شده از هر منبع باشد.


جستجوی درونی و بیرونی اطلاعات

همانند سایر محصولات مصرفی، کسب اطلاعات برای انتخاب یک مقصد گردشگری و تصمیمات در این جهت از قبیل انتخاب محل سکونت، حمل‌و‌نقل و تورها ضروری می‌باشد. اگرچه، نوع مسافرت و هدف سفر ممکن است بر میزان و نوع اطلاعات موردنیاز موثر باشد و همچنین بر میزان و نوع جستجوی اطلاعات تاثیر بگذارد. مسافرت‌های تکراری شاید به جستجوی اطلاعات بیرونی نیاز نداشته و یا کم نیاز داشته باشد، در حالی که مسافرت‌های خارجی ممکن است نیازمند جستجو اطلاعات بیرونی قابل ملاحظه‌ای باشد.
جستجوی اطلاعات می‌تواند به عنوان برانگیخته شدن برای فعال‌سازی دانش ذخیره شده در ذهن یا کسب اطلاعات از محیط شناخته شود. این فرایند جستجوی اطلاعات می‌تواند درونی باشد یا بیرونی؛ جستجوی درونی برمبنای بازیابی دانش از ذهن بوده و از طرف دیگر جستجوی بیرونی اطلاعات شامل انتخاب اطلاعات از محیط بازار می‌باشد. هنگامی که جستجوی درونی اطلاعات کافی در مورد تصمیم سفر فراهم می‌نماید نیازی به جستجوی بیرونی احساس نمی‌شود. گردشگران صرفا به جستجوی اطلاعات درونی بسته به کفایت یا کیفیت دانش موجود خود اعتماد می‌کنند. برای مثال گردشگران ممکن است نیاز به هیچ‌گونه اطلاعات اضافی از منابع بیرونی برای یک سفر روزمره فامیلی یا دوستانه و یا برای تکرار بازدید از یک مقصد مشخص نداشته باشند؛ زیرا شاید تنها از تجربیات گذشته استفاده کنند؛ هرچند هر گردشگر تجربه کرده نیز شاید به جستجوی اطلاعات بیرونی دارد. از طرف دیگر احتمال دارد که گردشگران در هر سفر روزمره برای بازدید خانوادگی یا دوستان به دلیل تغییر در یک یا چند جنبه از سفر جستجوی بیرونی اطلاعات را انجام دهند.
هنگامی که جستجوی اطلاعات درونی ناکافی باشد گردشگران به جمع‌آوری اطلاعات اضافی از منابع بیرونی روی می‌آورند. گردشگران تمایل دارند از چهار منبع اطلاعات بیرونی هنگام برنامه‌ریزی سفرهای خود استفاده کنند: 1) فامیل و دوستان؛ 2) ادبیات خاص مقصد؛ 3) رسانه‌ها؛ 4) مشاوران گردشگری. گردشگران هر کدام از این منابع را برای جستجوی اطلاعات پیش از خرید و جستجوی اطلاعات در جریان خرید استفاده کنند. جستجوی اطلاعات پیش از خرید را می‌توان به عنوان جستجوی اطلاعات بیرونی که برای تصمیم خرید آینده انجام می‌شود دانست. در حالی که جستجوی اطلاعات در جریان خرید را می‌توان به معنی کسب اطلاعات بیرونی بدون توجه به نیاز‌های متفرقه خرید تعریف کرد. بلوک بیان می‌کند که جستجوی پیش از خرید با ایجاد پیچیدگی در خرید تاثیرگذار است در حالی که جستجوی در جریان خرید با ایجاد پیچیدگی نسبت به محصول تاثیر می‌گذارد. درجه جستجوی اطلاعات بیرونی پیش از خرید مستقیما به نوع محصول موردنظر مصرف‌کنندگان برای خرید بستگی دارد. مصرف‌کنندگان به جستجوی بیشتر هنگام خریدهای قیمت بالا، قابل ملاحظه و محصولات پیچیده که فی نفسه ریسک استنباط شده بزرگتری ایجاد می‌کنند نیاز دارند هر قبیل سفرهای خارجی.


نقش مدیریت سیستم اطلاعات توریسم و گردشگری در جلب مشارکت مردم

باید دانست که امروزه مدیریت صنعت پیچیده‌ای چون صنعت توریسم، تنها محدود به یک ساختار متمرکز، یک سازمان، یک وزارتخانه یا یک هیات مدیره نیست، بلکه کلیه اقشار جامعه به نوعی در مدیریت چنین سازمان‌هایی درگیر و سهیم می‌باشند و تنها با مشارکت این گروه و تمامی مصرف‌کنندگان و ارائه‌دهندگان خدمات است که می‌توان پویایی و هماهنگی این صنعت را در سطح کلان تضمین کرد. در این رابطه نظام‌های اطلاع‌رسانی نقش بارزی ایفا می‌نمایند و اصولا اگر به جامعه، اطلاعات مورد نیاز داده نشود، آیا می‌توان انتظار داشت که در تحقق اهداف صنعت توریسم و گردشگری مشارکت لازم را داشته باشد؟ آیا سازمانی که درهایش را به روی جامعه بسته و خود را چون سلولی ایزوله و جدا از مردم می‌پندارد، می‌تواند انتظار داشته باشد که به هنگام مواجه با تهدیدها، عموم به یاریش بشتابند و وی را از ورطه‌ای که در آن فرو افتاده است، نجات دهند؟ آیا چنین سیستمی که خود را همواره در‌هاله‌ای اسرارآمیز از دید جامعه پنهان کرده است، نه آمار و اطلاعاتی داده است و نه گزارش و ترازی برای مردم که به نوعی در عملکرد وی سهیم هستند، تنظیم کرده است، می‌تواند از عدم مشارکت جامعه اظهار گلایه کند؟
هر صنعت و سازمانی که چون قلعه‌ای تسخیر ناپذیر، خود را در حصارها پیچیده باشد، دارای سیستم و مکانیسمی است که هرگونه مشارکتی را دفع می‌کند و هر نوع مداخله‌ای را غیرمجاز می‌شمارد اما توریسم و گردشگری به عنوان یکی از بخش‌های جامعه که با تمامی اقشار تماس مستقیم دارد، دارای ساختاری کاملا انعطاف‌پذیر است و به دلیل مواجهه همه روزه با تغییر و تحولات گسترده‌ای که در سطح دنیا روی می‌دهد، نیاز به مشارکت تمامی گروه‌های ذینفع، در انطباق با شرایط جدید دارد تا به این ترتیب بتواند از هر نقطه ضعف یا نقطه قوت و از هر تهدید یا فرصتی به نفع خویش بهره ببرد.

نتیجه‌گیری و ارائه پیشنهادات
با توجه به یافته‌ها 03/72 درصد از نمونه آماری این پژوهش را ملیت‌های اروپایی تشکیل می‌دهند، که بیانگر بازار عمده گردشگری ایران و لزوم توجه بیشتر به این بخش از بازار می‌باشد. همچنین تعداد گردشگران زن حدود نصف گردشگران مرد بوده‌اند؛ که دلیل چنین چیزی را در دو مورد می‌توان بیان کرد؛ اول مساله فرهنگی بودن صنعت گردشگری در ایران و عدم وجود اطلاع‌رسانی کافی در مورد گردشگری تفریحی ایران است که موجب می‌گردد نوع گردشگری و میزان وجود اطلاعات در مورد آن با روحیه مردان بیشتر تناسب داشته باشد و مساله دوم اینکه رعایت مسائل مربوط به آداب و رسوم فرهنگی و مذهبی ایران شاید به مذاق زنان خارجی نباشد.
گردشگران با سنین زیر 45 سال سن، حدود 83 درصد از تعداد نمونه‌های آماری این پژوهش را تشکیل می‌دهند؛ که در این میان گردشگران در دامنه سنی 35-25 سال، 5/47 درصد از کل نمونه آماری را تشکیل می‌دهند؛ این نتایج حاکی از آن است که گردشگران خارجی بازدید‌کننده از کشور نسبتا جمعیت جوانی را تشکیل می‌دهند؛ البته مقایسه این جدول با داده‌های مشابه در کشورهای مختلف و مهم گردشگر پذیر می‌تواند برای سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور در اطلاع یابی از دلایل کم بودن تعداد گردشگران در برخی از گروه‌های سنی مفید و قابل استفاده باشد.
منابع اطلاعاتی گردشگران خارجی بازدید‌کننده از اصفهان در مورد شرایط اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و توریسم و گردشگری ایران با توجه به یافته‌های جدول (4-8)، بیشتر رسانه‌های غیر ایرانی بوده است؛ که چنین چیزی مطلوب به نظر نمی‌رسد چرا که برای تاثیر گذاری بر گردشگران خارجی باید منابع اطلاعاتی ایرانی را توسعه و گسترش داد.
- با توجه به این جدول ارزیابی گردشگران خارجی در هر 6 زمینه (دارا بودن اطلاعات مفید، جالب توجه، کاربر پسند، تشویق‌کننده/ تحریک‌کننده، قابل اعتماد و مفید بودن)، در بین گردشگران خارجی نسبتا رضایت بخش ارزیابی شده است؛ ولی با توجه به جدول 4-9 که 5/30 درصد از گردشگران روش انتخاب مقصد گردشگری خود را مطالب چاپ شده معرفی گرده‌اند باید اعلام داشت که برای داشتن شرایط ایده‌آل و جذب گردشگر بیشتر باید منابع چاپی بهتر طراحی شود؛ خصوصا در زمینه‌های مطالعه‌کننده پسند، حاوی اطلاعات مفید و قابلیت اعتماد، این منابع اطلاعاتی باید بهبود یابند. جدول4-35 نیز نشان می‌دهد که وب‌سایت‌های ایرانی از نظر گردشگران خارجی شرایط مناسبی ندارند و باید اصلاح شوند. وب‌سایت‌ها از نظر دارا بودن اطلاعات مفید، کاربر پسند و قابل اعتماد بودن پایین تر از حد متوسط مورد ارزیابی قرار گرفتند. با توجه به این نتایج و اهمیت اینترنت در صنعت توریسم و گردشگری در جهان فعلی، برای جذب گردشگر بیشتر انجام اصلاحات و تغییرات لازم برای بهبود و بروز کردن وب‌سایت‌های ایرانی ضروری به نظر می‌رسد. در ادامه با توجه به بحث و نتیجه گیری فوق به ارائه پیشنهادات و راهکارهایی برای استفاده از این نتایج پرداخته می‌شود.
* با توجه به رتبه‌بندی سوالات مربوط به کیفیت وب‌سایت‌های ایرانی بالا بردن کیفیت این وب‌سایت‌ها در زمینه‌های حاوی اطلاعات مفید، کاربر پسند و قابل اعتماد بودن برای جذب گردشگران بیشتر پیشنهاد می‌گردد.
* لینک کردن وب‌سایت‌های گردشگری و توریستی کشور به سایت‌های معتبر جهانی در بخش توریسم و گردشگری برای افزایش دسترسی خارجی‌ها به این سایت‌ها و به روز کردن اطلاعات موجود در این سایت‌ها.
* از آنجایی که منابع چاپ شده ایرانی از سوی گردشگران نسبتا خوب ارزیابی شدند؛ فراهم کردن کانال‌های ارتباطی مناسب برای انتشار بیشتر اطلاعات مفید و قابلیت اعتماد به صورت منابع چاپ شده ایرانی جهت معرفی کشور به بازارهای خارجی توصیه می‌شود (به‌طور مثال چاپ این موارد از طریق انتشاراتی‌های معتبر و مورد قبول خارجی‌ها).
* با توجه به بحث رفتار جستجوی اطلاعات گردشگری و همچنین از آنجایی که در نمونه آماری میانگین نمره تاثیرگذاری رسانه‌های غیر ایرانی بیش از رسانه‌های ایرانی است؛ افزایش تبلیغ و ترفیع در بازارهای هدف بدین منظور که گردشگران خارجی اطلاعات درمورد ایران را بیشتر از خود سازمان‌ها و منابع اطلاعاتی ایرانی دریافت کنند توصیه می‌گردد؛ چراکه چنین چیزی تاثیرگذاری تبلیغات رسانه‌های غیر ایرانی از ایران در سطح بین‌المللی را کاهش خواهد داد.
* با توجه به آنکه بیش از 70 درصد از گردشگران خارجی دارای تحصیلات دانشگاهی با بالاتر می‌باشند؛ باید به این مورد توجه نمود که اطلاعات دادن به آنها در زمینه‌های مختلف از بسیاری مشکلات کاسته و رضایت این گردشگران را افزایش نیز می‌دهد؛ پس پیشنهاد می‌شود گردشگرانی که وارد کشور می‌شوند اطلاعات مورد نیاز آنها به طریقی (مثلا در فرودگاه‌ها، هتل‌ها، آژانس‌های مسافرتی، مراکز گردشگری و... ) در دسترس آنها قرار داده شود.
* گسترش مطالعات و تحقیقات به منظور شناخت بیشتر داشته‌های گردشگری ایران، گردشگران و همچنین بازارهای جهانی توریسم و گردشگری و سیاست گذاری و برنامه‌ریزی در راستای واقعیت‌های بازار و شرایط صنعت گردشگری ایران به سازمان میراث فرهنگی و گردشگری پیشنهاد می‌گردد.
* از آنجایی که گردشگران در صحبت‌های خود با محقق به مشکلات ورود به ایران اشاره می‌کردند؛ کاهش مسائل و قوانین مربوط به ورود خارجی‌ها به ایران و مساله صدور ویزا و مسائل قانونی در این زمینه پیشنهاد می‌گردد.
* مساله حمل‌ونقل و رزرو هتل از سوی بسیاری از گردشگران به عنوان مسائل عمده گردشگری ایران معرفی شدند؛ سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی در زمینه افزایش هتل‌ها و مسیرهای ارتباطی نقاط مختلف کشور از جمله ضروریاتی است که سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور باید به آن توجه کند.
* تامین و جذب منابع مالی، منابع انسانی و سایر منابع لازم برای اجرای موفقیت‌آمیز موارد فوق.

منبع: فراسونیوز


نگاهی به بهداشت، سلامت و درمان در گردشگری

  مطالعه وتحقیق درباره بهداشت فردی در گردشگری، اطلاعاتی به دست می‌دهد که برای حال و آینده شخص بسیار مفید و موثر می‌باشد. وقوف به مسائل بهداشت در گردشگری، انسان را در استفاده کامل از زندگی سراسر آمیخته با نشاط و شادابی، چه به صورت یک فرد در سفر و چه به عنوان یک فرد در جامعه‌، کمک و یاری می‌کند. در این هنگام است که انسان به وسعت و ارزش سلامت گردشگری و بهداشت پی برده و به نیازمندی‌های بهداشت در سفر خود و نیز به اهمیت سلامت خانواده و جامعه با دیده بیناتر می‌نگرد.

هر کس با مراعات بهداشت قادر است از لحاظ جسمانی روانی و اجتماعی در وضع مناسبی قرار گرفته و وظیفه‌ای را که نسبت به خود و افراد خانواده و جامعه خود دارد به خوبی ادا کند. سلامت هرگز به عنوان هدیه به دست انسان نمی‌رسد مگر آنکه برای تحصیل آن کوشش کند تا بتواند تغییرات مثبتی در رفتار خود ایجاد کند.

ما معمولا بهداشت فردی در سفر را از بهداشت اجتماعی جدا می‌کنیم حال آنکه سرحد واضحی بین این دو وجود ندارد زیرا افرادند که جامعه را می‌سازند و همواره بین افراد و جامعه و بین جامعه و واحدهای مختلف سیاسی، فرهنگی و غیره که هر یک قسمتی از جامعه را تشکیل می‌دهند ارتباط و تاثیر متقابلی برقرار می‌کنند.


تاریخ توسعه و تکامل بهداشت عمومی

حقیقتا مشکل است و شاید دور از منطق، که درباره وضع بهداشت عمومی تا قبل از قرن نوزدهم با قاطعیت اظهارنظر کرد لیکن شواهد و آثار متون مختلف بر جای مانده از آن دوران، حاکی از آن است که وضع سلامت و تندرستی جوامع رضایت بخش نبوده است.

بر اساس همین شواهد تا 3900 سال قبل از میلاد مسیح، بیماری صرفا یک بلای آسمانی به شمار می‌آمد و کسی در کار و حال بیماران دخالت نمی‌کرد. کسی که مریض می‌شد، اگر خوب شدنی بود، خود به خود بهبود می‌یافت وگرنه می‌مرد .
البته در آماری که از تمدن‌های باستانی به جا مانده مثل تمدن قدیم مصر، یونان و امپراطوری رم به شواهدی از بهداشت عمومی بر می‌خوردیم. به عنوان مثال در کاوش‌های باستان‌شناسی به سیستم فاضلاب شهری و حمام‌های عمومی توجه خاص شده است.

علی‌رغم اینکه در تاریخ زندگی انسان، بیماری برای او همیشه مسئله‌ای بوده که می‌بایستی با آن مبارزه نماید و پیشگیری از بیماری‌ها یک نیاز واقعی محسوب می‌شده است، اما به خوبی می‌توان جای پای عواملی را که همواره نقش تضعیف کننده در توسعه و تکامل بهداشت عمومی را داشته‌اند در تاریخ پیدا نمود.

پس از گذشت زمان بس طولانی و رشد بسیار بطئی در زمینه بهداشت عمومی، در حدود سالهای 1500 میلادی است که نیاز جدی به توسعه بهداشت عمومی در اروپا احساس گردید. به طوری که در سال 1516 آقای «توماس موری» در اشاعه این فکر کوشش بسیار می‌نمود که بهداشت حافظ سلامتی است و طبابت ترمیم کننده آن، آثاری از پذیرش این تفکر را هر چند با خط مشی خیلی آرام و آهسته در جوامع اروپائی خاصه انگلستان، فرانسه، هلند و ایتالیا می‌بینیم لیکن در حدود سال‌های 1600 این ممالک را به فکر تعیین معیار و ضابطه به منظور باز‌گوئی و اطلاع از وضع سلامتی جامعه انداخت و به این نکته توجه شد که بررسی مرگ‌ومیر‌ها و به خصوص تجزیه و تحلیل علل آن می‌تواند بسیاری از مسائل و مشکلات بهداشتی را روشن نماید و از همین سال‌ها به بعد است که می‌بینیم کشورهای اروپائی یکی بعد از دیگری مبادرات به سیستم سرشماری و ثبت وقایع حیاتی کردند.

نقش فقر و تنگدستی در ارتباط با بیماری‌ها روشن شد و همین مسأله بود که دولت انگلستان را موظف به حمایت و ارائه خدمات رایگان به مستمندان کرد، برای به اجرا در آوردن همین طرز تفکر بود که دامنه فعالیت بهداشت عمومی گسترده شد و این سوال مطرح شد که نحوه ارائه خدمات بهداشتی و درمانی در قالب چه سیستمی و تحت چه ضوابطی و در چه کیفیتی می‌بایستی ارائه شود و در همین نقطه از تاریخ است که ملاحضه می‌شود کشورهای اروپایی در نحوه رسیدن به هدف فوق‌الذکر انشعاب حاصل کردند و این انشعاب متأثر از عوامل سیاسی و اقتصادی، اجتماعی و حکومتی هر کشور می‌باشد به عنوان مثال در سال 1840 فرانسه اولین شبکه ملی خدمات بیمارستانی را طرح‌ریزی کرد و در حدود همین دهه دانمارک خدمات بیمارستانی را جزء وظایف شهرداری‌ها دانست و برخی دیگر از کشورهای اروپایی طرفدار سیستم بیمه خدمات درمانی شدند.

اولین کنگره بین‌المللی بهداشت عمومی در سال 1851 در شهر پاریس تشکیل شد، در آن زمان تقسیم‌بندی خاصی برای بسیاری از بیماری‌ها نداشتند و کنترلی بر بسیاری از بیماری‌های عفونی در دست نبود. تئوری میکروبی، تازه مراحل تکوین را می‌گذراند. در فاصله بین 1849 تا 1854 «جوان اسنو» که در لندن طبابت می‌کرد اپیدمیو‌لوژی وبا را مورد مطالعه قرار داد و انتقال آن را از طریق آب به اثبات رسانید، در 1856 «ویلیام بوود» این مطالعه را مورد تیفوئید انجام داد. در نیمه قرن نوزدهم مطالعات و آزمایشات پاستور در زمینه میکروب‌شناسی تصویری دقیق از نحوه انتقال بیماری‌های عفونی ارائه داد. با رونق عصر باکتریولوژی و یافتن انواع واکسن‌ها، اکثر بیماری‌های عفونی قابل کنترل گردید و به مرور بعداز جنگ جهانی دوم تقریباً اکثر کشورهای جهان به فکر پیشگیری از بیماری‌ها و استفاده از تکنیک‌های متداول در زمینه واکسیناسیون، بهداشت محیط و سایر جنبه‌های بهداشت عمومی شدند.

در واقع بذر بهداشت که 3900 سال قبل از میلاد مسیح کاشته شده بود، پس از فراز و نشیب‌های بسیار و پیشرفت تدریجی و آرام، در سال 1946، عالی‌ترین ثمرات خود را به بار آورد. در این سال بود که اساسنامه سازمان جهانی بهداشت به تصویب رسید و در سال 1948 به مرحله اجرا گذارده شد. علت بوجود آمدن چنین سازمانی که در سطح جهانی کار کند این بود که بیماری را دشمن مشترک بشریت در سراسر جهان می‌دانستند زیرا اگر یک بیماری واگیردار در کشوری شیوع می‌یافت، سایر ممالک از آن در امان نبودند، سازمان جهانی بهداشت که در حال حاضر بیش از 150 کشور جهان عضو آن هستند با مبادله اطلاعات و تجربیات خود، برای رسیدن به بالاترین سطح ممکن بهداشت در سراسر جهان با یکدیگر همکاری می‌کنند. این سازمان اهم تلاش خود را معطوف به رفع مشکلات بهداشتی که کشورهای جهان قادر نیستند با منابع موجود خود آنها را حل کنند، می‌نماید.

تعاریف بهداشت
محتوای بهداشت پیوسته در حال تغییر و تحول بوده است و عواملی نظیر رشد اقتصادی، پیشرفت‌های علوم پزشکی و اجتماعی، تحولات فرهنگی و غیره در آن دخالت اساسی داشته‌اند. عده کثیری از مردم، بهداشت را عدم ابتلا به بیماری توصیف می‌نمایند. تجربیات نشان می‌دهد که استفاده از شاخص‌های یک جانبه و محدود برای ارزیابی سطح بهداشت اعضای یک جامعه نتیجه معقولی به دست نمی‌دهد و باید در جستجوی شاخص های جامع و چند بعدی که از ترکیب چند شاخص حاصل می‌گردد، بود و سطح سلامت و بهداشت افراد جامعه را نسبت به آنها سنجید.

در تعریف دیگر بهداشت از عدم ابتلا به بیماری بالاتر و برتر است و برای تندرست ماندن، تنها سلامت شخص کافی نیست، زیرا عوامل موروثی، شخصی و محیطی از فاکتورهای موثر در سلامتی افراد بوده و زندگی یک فرد سالم در محیط‌های نامناسب خود باعث بیماری می‌گردد.

در تعریف سازمان جهانی بهداشت (world heahth organization=who) بهداشت یک حالت کامل سلامتی جسمی –روانی و اجتماعی است وتنها عدم ابتلا به بیماری‌ها ناتوانی و نقص عضو دلیل بر سلامت و بهداشت نمی‌تواند باشد. تعاریف بسیار دیگری از طرف سازمان‌ها و محققین ذیصلاح در مورد بهداشت ارائه گردیده است که پاره‌ای از آنها جهت هر چه بیشتر روشن شدن مفهوم علمی بهداشت در زیر آمده است.

تعریف انجمن پزشکان آمریکا

بهداشت عبارت است از هنر و دانش تأمین سلامتی مردم، حمایت و بهتر گردانیدن آن از طریق فعالیت‌های سازمان داده شده اجتماعی .

تعریف محقق انگلیسی فریزر بروکینگتون

بهداشت عبارت است از احساس حالت شادابی جسمی، روحی همراه با ذخیره قدرت براساس عملکردهای عادی بافت‌ها و هماهنگی و تطابق جسمی و روحی که موجب فراهم شدن وسائل زندگی سرشار از نشاط برای انجام خدمات و کارهای عادی باشد.

به طور کلی اصول مدیریت خدمات بهداشتی شامل سازمان یا تشکیلات، برنامه‌ریزی، رهبری‌، هماهنگی و کنترل و ارزشیابی می‌شود.

شناخت عوامل بیماری‌زا در محیط
عوامل بیماری‌زای زنده؛ عوامل بیماری‌زای زنده متعدد بود و انواع مختلفی چون ویروس‌ها، ریکتریاها، باکتری‌ها، قارچ‌ها و انگل‌ها را در بر می‌گیرد‌. ویروس‌ها کوچکترین نوع عوامل بیماریزای زنده به شمار می‌روند. برای مطالعه باید از میکروسکپ الکترونی استفاده شود. بیماریهایی مانند: سرخک، آبله، آبله‌مرغان و اریون به وسیله ویروس‌ها ایجاد می‌شوند.

عوامل بیماری‌زای فیزیکی؛ تغییرات شدید عوامل فیزیکی محیط زندگی مثل بالارفتن یا پایین آمدن شدید درجه حرارت، فشار هوا و ارتفاع از سطح دریا، با پیدایش اختلال‌هایی در بدن انسان همراه در سفرها و گردش‌ها وجود دارد. افزایش شدید درجه حرارت منجر به سوختگی و آفتاب‌زدگی می شود و سقوط آن به درجات زیر صفر ممکن است سبب سرما‌خوردگی شود. تابش اشعه ایکس به پوست یا اعضای داخلی بدن به مدت نسبتاً کوتاه، تولید بیماری می‌کند. ضربه‌ها، تصادفات و بریدگی‌ها هم نتیجه عوامل بیماری‌زای فیزیکی به حساب می‌آید.

عوامل بیماری‌زای شیمیایی؛ وارد شدن مواد سمی به بدن با ایجاد آسیب‌ها و پیدایش بیماری‌هایی همراه است، این گونه مواد را که به طور کلی از خارج وارد بدن می‌شوند عوامل شیمیایی بیرونی می‌نامند. بعضی از این مواد مثل جیوه یا سرب حتی با مقادیر بسیار کم در انسان تولید بیماری‌های مهمی می‌کنند.

کمبود مواد غذایی و ویتامین‌ها نوعی کمبود مواد شیمیایی است که سبب بروز بیماری می‌شود. مصرف زیاد موادغذایی و ویتامین‌ها هم ایجاد بیماری در بدن انسان می‌کند مانند چاقی و مسمومیت بر اثر مصرف زیادی بعضی از ویتامین‌ها ، گاهی افزایش مواد شیمیایی موجود در بدن نظیر گلوکز، اوره یا نمک طعام سبب اختلال و بیماری می‌شود که به آنها عوامل شیمیایی درونی گفته می‌شود.

عوامل ناشناخته؛ عوامل مربوط به فرد (درونی) و عوامل محیطی (بیرونی)

عوامل فردی ( درونی)؛ انسان در همه دوران زندگی تحت تأثیر دو عامل توارث و محیط زیست قرار دارد و نتیجه اثرات این دو عامل، ایجاد صفات و خصوصیات ویژه و معین در او است که به آنها خصوصیات و عوامل فردی گفته می‌شود. این امر سبب می‌شود که افراد از یکدیگر متمایز باشند و در برابر تأثیر عوامل بیماری‌زا واکنش‌های یکسان از خود نشان ندهند پاره‌ای از این عوامل فردی که در کاهش و یا افزایش تأثیر شرایط بیمارکننده بر انسان نقشی دارند شناخته شده‌اند مانند: 1- عوامل ژنتیکی 2- مصونیت اختصاصی 3- عوامل شخصیتی 4- عوامل محیطی (خارجی).

شرایط و عوامل محیطی که فرد را احاطه کرد، بر تندرستی یا بیماری او تأثیر مثبت یا منفی می‌گذراند. این اثرات ممکن است ناشی از محیط فیزیکی، بیولوژیکی ، اجتماعی و یا تلفیقی از آنها باشد. به علت تنوع اوضاع جغرافیایی و اختلاف درجه حرارت و مقدار آب در هر کشور یا منطقه، گیاهان و جانوران خاصی وجود دارند که ممکن است در سایر کشورها و مناطق وجود نداشته باشند. این ترکیب محیط جاندار در ایجاد بیماری در جوامع انسانی نقش بسیار قابل توجهی دارد قسمت مهمی از محیط فیزیکی را شرایط اقلیمی منطقه تشکیل می‌دهد. این شرایط که با عرض جغرافیایی منطقه و دوری و نزدیکی آن به منابع بزرگ آب، کوهستان‌ها و کویرها بستگی دارد کم وبیش تعیین کننده میزان درجه حرارت، تابش نور آفتاب، رطوبت و بارندگی به شمار می‌آید.

عوامل مذکور به طور مستقیم و غیرمستقیم روی بهداشت محیط و سلامت افراد تأثیر قابل ملاحظه‌ای دارد. عوامل اقتصادی و اجتماعی محیط از جمله فقر و نادانی، نوع مسکن، عادات غذایی خاص، تعلیم و تربیت، نوع تفریحات، روابط افراد با یکدیگر و نوع عادات نیز بر روی تندرستی اثر می‌گذارند. با توجه به آنچه گذشت می‌توان بر این امر معتقد بود که انسان توانایی زندگی سال‌های معینی را دارد و اگر همه انسانها به یک اندازه عمر نمی‌کنند در نتیجه ناسازگاری عوامل خارجی و داخلی است و اینجاست که اهمیت و نقش بهداشت در ایجاد سلامت و تندرستی افراد جامعه از طریق تسلط بر عوامل بیماریزا و شرایط محیطی، بیش از پیش روشن و معلوم می‌گردد.

سلامت در گردشگری
آگاهی از پیام‌ها و اطلاعات بهداشتی مورد‌نیاز در طول سفرهایی که هوایی – ریلی یا زمینی انجام می‌گیرد در بالا بردن ضریب اطمینان و ارتقای سطح سلامت و آسایش گردشگران و مسافران نقش بسزایی دارد. در همین راستا چند پیام و توصیه مهم در سفر برای گردشگران بیان می‌نمایم.

1- قبل از سوار شدن بهتر است خونسرد و آرام باشید و مطمئن شوید که هر چه را لازم بوده برداشته‌اید به هیچ عنوان خود را خسته نکنید کمی ورزش کنید تا روحیه خود را تقویت کنید و بیماری را از خود دور کنید چرا که اگر بیمار باشید مشکلات زیادی در طول سفر خواهید داشت. از همه مهم‌تر خوب بخورید و استراحت کافی داشته باشید با این کارها توان و وضعیت شما بر بیماری غلبه می‌یابد اگر شما تغذیه خوبی ندارید و یا از لحاظ بدنی، قوی نیستید بهتر است 1 تا 2 هفته قبل از مسافرت، رژیم غذایی درستی داشته باشید و سعی کنید خود را قوی کنید.

2- اگر داروی خاصی مصرف می‌کنید که احتیاج به اندازه گیری دارد مانند: داروی دیابت و یا دارو برای بیماری قلبی، حتماً قبل از سفر پزشک خود را مطلع سازید تا برنامه مشخصی برای مصرف داروی شما تنظیم کند.

3- اگر می‌خواهید در مقصد مورد نظر برای مدت طولانی بمانید بهتر چند روز مانده به عزیمت، ساعت بدن خود را با مقصد تنظیم کنید به عنوان مثال اگر می‌خواهید به مدت یک ماه از ایران به اروپا بروید قبل از سفر، برنامه روزانه خود را مطابق با اروپا قرار دهید این برنامه سبب می‌شود که شوک ناشی از مسافرت از شما دور شود و سفر خوبی داشته باشید. بهتر است قبل از آمدن به ایران نیز همین روش را انجام دهید.

4- از نوشیدن قهوه و نوشابه‌های گازدار چه قبل از سفر و چه در طول سفر و در روز اول اقامت جداً بپرهیزید چرا که این نوشیدنی‌ها باعث از دست دادن آب بدن می‌شوند و برنامه خواب را بهم می زنند به علت وجود کافئین (قهوه و نوشابه سیاه) روی اعصاب اثر می‌گذارد و باعث تشویش و نگرانی می‌گردد .

5-صبحانه و ناهار باید پر پروتئین باشد این رژیم باعث می‌شود که فعال شوید. شام باید پر از کربوهیدرات باشد این رژیم باعث می‌شود که خواب راحتی داشته باشید بهتر است در روزهای بعد، از غذاهای ساده و کم حجم مصرف کنید.

6-در طول سفر آب بنوشید تا از کم آبی بدن و سر گیجه‌های ناشی از سفر جلوگیری شود و غذاهای سنگین و دیر هضم مصرف نکنید.

7-در مسافرت به مناطق گرمسیر باید غذا ساده وسبک باشد .

8-در طول سفر چای بنوشید به دلیل میزان کافئین موجود در چای تحریک دستگاه عصبی مرکزی و تنفس شده و باعث رفع خستگی، افزایش هوشیاری و کمک به هضم غذا می شود.

9-در مسافرت‌های طولانی هوایی چون حرکت اندام ها محدود است در طول پرواز حرکت کنید. پاهای خود را ورزش دهید. پاها را عقب و جلو کنید. بایستید و بنشینید . زانوهای خود را خم کنید هر 1 تا 2 ساعت بلند شوید و راه بروید و لباسی بپوشید نه زیاد گرم ونه زیاد نازک باشد از پوشیدن لباس‌های تنگ خود داری کنید.

10- خانم‌های حامله در ماه‌های آخر حاملگی ( از هفته سی و دوم به بعد ) و همچنین یک هفته پس از زایمان نباید مسافرت هوایی داشته باشند. در ضمن بهتر است نوزاد تا 7 روز پس از تولد مسافرت هوایی نداشته باشد.

11- برای رفع بی‌خوابی و بهبود خواب گردشگران از شام سبک استفاده کنید. مصرف دوغ، ماست و کاهو که حالت خواب آور دارند. فراموش نکنید حداقل 4-2 ساعت قبل از خواب از نوشیدن قهوه، چای و انواع نوشیدنی‌های کافئین‌دار خودداری نمائید. در طول روز بیرون بروید و از نور خورشید استفاده کنید. نور خورشید خواب را از شما می‌گیرد و شما در شب خواب آرامی را خواهید داشت و از داروهای خواب آور به ندرت استفاده کنید سعی کنید بدون استفاده از این داروها بخوابید.

گردشگری و درمان
امروزه گردشگری در بسیاری از کشورها، نیروی اصلی بهبود و رشد اقتصادی کشور محسوب می‌شود و یکی از پویا‌ترین فعالیت‌های اقتصادی عصر حاضر است که نقش مهمی در توسعه پایدار محلی ایفا می‌کند به طوری که با ایجاد فرصتی راهبردی به اقتصاد تنوع بخشیده و موجب اشتغال‌زایی و درآمد می‌شود.

گردشگری، این صنعت از طریق ترکیب و به کارگیری همزمان منابع داخلی و خارجی منافع اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی و فرهنگی زیادی را به همراه دارد و رشد و توسعه روز افزون گردشگری شاخه‌های زیادی را به این صنعت اضافه کرده که هر یک از آنها به طور مستقیم و غیر‌مستقیم در درآمد حاصله صنعت توریسم نقش آفرینی می کنند.

یکی از این زیر شاخه‌های توریسم، گردشگری سلامت، پزشکی یا درمانی است که به منظور مسافرت برای معالجه بعضی بیماری‌ها یا انجام یک نوع عمل جراحی در بیمارستان‌ها یا مراکز پزشکی و یا حضور در بهترین آب‌های معدنی کشور با موثرترین آثار درمانی و استفاده از این پتانسیل‌ها صورت می‌گیرد.

آن طور که پیداست گردشگری سلامت همیشه وجود داشته ولی کسی تا قبل از قرن هجدهم اهمیت چندانی برای آن قائل نبوده و عموما مناطقی که آب‌های معدنی داشتند برای درمان امراض مختلف از بیماری‌های روده‌ای گرفته تا کبدی و استخوان درد و پوست و... مورد توجه قرار گرفتند که این شیوه بیشتر در کشورهای اروپایی به خصوص انگلستان رواج داشت از آنجایی که خود به عنوان مقصد گردشگری شناخته شده است.

گردشگری سلامت و درمان در کشورمان خواه ناخواه از رونق بسیار بالایی برخوردار است. بطوری که شمار کیفیت و پراکنش چشمه‌های آب گرم در ایران به گونه‌ای می‌باشد که طبیعت درمانی با استفاده از آب‌های گرم طبیعی را به عنوان یکی از مهم‌ترین منابع اکوتوریسم کشور معرفی می‌کند و اغلب چشمه‌های آب گرم ایران در دامنه‌های رشته کوه البرز قرار دارند و برخی از انواع دیگر طبیعت‌درمانی همچون لجن‌درمانی نیز در مناطقی از کشور همچون دریاچه ارومیه و دامنه‌های قله آتشفشانی تفتان در بلوچستان رواج دارد.

در حال حاضر در ایران 472 چشمه آبگرم پذیرای گردشگران سلامت است که 4 تا 7 درصد از گردشگران ورودی به کشور را گردشگران سلامت تشکیل می‌دهند و بیشترین این درصد را شهرستان سرعین در استان اردبیل دارا می‌باشد.

در استان ایلام در فاصله 4 کیلومتری از شهرستان دهلران مجموعه حمام‌های آبگرم با چشمه‌های فراوان واقع است به خاطر مواد گوگردی و مواد معدنی دیگر این چشمه‌ها با دمای 45 درجه و 50 درجه در تمام فصول سال مورد استفاده گردشگران داخل و خارج از استان قرار گرفته و آب این چشمه‌ها برای درمان بیماران پوستی – استخوانی و غیره مفید است.

از لجن آبگرم مذکور برای رفع دردهای مزمن مفصلی و زیبایی پوست استفاده می‌کنند. لازم به ذکر است در بالا دست این آبگرم چشمه ی قیر روان وجود دارد که بر اساس تحقیقات انجام شده این قیر می‌تواند در درمان برخی از بیماری‌های بدن مفید باشد که می‌توان آنرا قیر‌درمانی نامید.

نتیجه‌گیری
با توجه به اینکه سفر یکی از فعالیت‌ های مهم در زندگی هر فرد محسوب می‌شود هر شخص سفر را به دلایل خاصی انجام می‌دهد . هدف از سفر و گردشگری در افراد مختلف متفاوت است. کار، تحصیل ، تفریح درمان و یا ارائه خدمات سفر باعث می‌شود که به مسائل محیط زندگی‌مان واقف و آگاه باشیم و مثل تمامی فعالیت‌های دیگر انسان می‌تواند به طرق مختلف (مثبت و منفی) در زندگی بشر تأثیر داشته باشد. آگاهی از بهداشت و سلامت سفر به گردشگر کمک می‌کند ابعاد مثبت سفر را افزایش داده و جوانب منفی را به حداقل برساند و کیفیت سفر خود را ارتقا دهد و طعم سفر را به کام خود شیرین کند و سفری پر خاطره در ذهن شان باقی بماند.


منبع: خبرگزاری میراث آریا


گردشگری در عصر فناوری

   در دوره پرمخاطره اقتصاد امروز، صنعت هتلداری آمیخته با گردشگری و مسافرت با یک مساله و پرسش اصلی روبه‌رو است. در این دوره و با روی کار آمدن فناوری‌های گوناگون در عرصه‌های مختلف، جا و فرصت برای نیروی کار سنتی که همان انسان‌ها بوده اند کاسته شده است. از مزایای بارز فناوری در صنایع گردشگری جایگزینی با نیروی کار انسانی گران‌قیمت است که علاوه بر گاهش هزینه‌های موجود، مسائل مرتبط با خدمات رسانی به مشتریان را نیز برطرف می‌کند. با این وجود هنوز هم احتمال آنکه استفاده از فناوری به کسب نتایج ناخواسته‌ای بیانجامد بسیار زیاد است.

  بنابراین چگونه می‌توان میان فناوری و خدمات فردی تفاوت قایل شد و آن‌ها را از یکدیگر تفکیک کرد؟ آنچه امروز به وضوح و روشنی قابل مشاهده و فهم است آن است که فناوری نقش بی‌بدیل و بسیار مهمی را در صنعت گردشگری و مسافرت ایفا می‌کند. بسیاری امروزه، بخش عظیمی از فعالیت‌های خود را با استفاده از فناوری‌های موجود انجام می‌دهند. کارهایی همچون رزرو اینترنتی بلیت هواپیما، تجارت به وسیله‌ شبکه‌های مخابراتی و بسیاری از کارهای دیگر که به مراتب در وقت و هزینه آن‌ها صرفه جویی به وجود می‌آورد. چنین پیشرفت‌هایی در حوزه فناوری، منجر به آن شده است تا موسسات و سازمان‌های ذی‌ربط در بخش نیروی انسانی صرفه جویی کرده و در همان زمان فرصت و توانی را برای مشتریان به وجود آورند تا خواسته‌ها و تصمیمات خود را عملی کنند.

  در طرف دیگر این معادله، مسافران به مراتب بیشتر از قبل از فناوری استفاده کرده و اغلب صنعت گردشگری مزایایی نیز از این تمایلات و خواسته‌ها برده و همواره در دسترس مشتریان خود قرار داشته است. بسیاری از افراد امروزه، مشکلات فراوانی با فناوری‌های موجود همچون اینترنت یا تلفن‌های رایانه‌ای همراه دارند. دنیای امروز، دنیای ورود به بازار الکترونیکی است جایی که یک سیستم رایانه‌ای معمولا با شکل پیشرفته‌ای از ویروس‌ها و یا مزاحمانی به نام «اسپم» روبه‌رو است.

  هتل‌ها نیز از این رقابت عقب نمانده اند. درحال حاضر بسیاری از هتل‌ها خدمات اینترنتی رایگان ارائه می‌دهند و در این بین آن دسته از هتل‌هایی که اعتبار و به نوعی «ستاره» بیشتری دارند علاوه بر اینترنت رایگان، ظرفیت‌های اضافی برای تماس‌های داخلی، دسترسی به اینترنت و همچنین دستگاه‌های فکس رایگان برای ارسال یا دریافت در اختیار مشتریان خود قرار می‌دهند. این خدمات اضافی همراه با خدمات رسانی انفرادی کمتر این فرضیه را به وجود می‌آورد که در دنیای امروز فناوری به یک خیابان یکطرفه تبدیل شده است. فناوری به وجود آمده تا خدمات رسانی شخصی را کم کرده و در عین حال درآمدی اضافی برای هتل‌ها،‌خطوط هوایی و بخش‌های حمل و نقل به وجود آورد.

اما به رغم تمام این سوء استفاده‌ها، صنایع گردشگری و مسافرتی وابستگی فراوانی به فناوری داشته و به نوعی می‌توان گفت، وجود حوزه‌های مختلف این بخش، جنبه‌های مختلف زندگی را آسان‌تر کرده است.

  به عنوان مثال بدیهی است که در دنیای امروز، تلفن‌ها به جزیی جدا ناپذیر از زندگی انسان‌ها تبدیل شده اند اما اگر برچسب فناوری را در پس ابزار آن پنهان کنیم می‌بینیم ضرر این گوشی‌ها هنگامی که فردی با صدایی بسیار بلند با آن صحبت می‌کند به مراتب بیشتر از سود، امنیت و حفاظتی است که یک گوشی‌ همراه با آن‌ها تعریف شده است.

  از سوی دیگر، رشد فناوری موجب شده است تا تروریسم جهانی خطرات و حملات گسترده‌ای به صنعت گردشگری داشته باشد. تلفن‌ها قادر به نجات یک زندگی یا خنثی کردن یک بمب نیستند؛ سیستم‌های تهویه هوای مطبوع حضور در منطقه‌ای با آب و هوای گرم و مرطوب را تحمل‌پذیر می‌کنند اما به همان اندازه آلودگی به فضا منتقل کرده و بیماری به وجود می‌آورند. زوال عصر یارانه این فرصت را در اختیار ما قرار می‌دهد تا پیش‌بینی دقیقی از جهان پیرامون خود داشته باشیم؛ به مسافران این اجازه را می‌دهد تا با سازمان‌های مسافرتی مربوطه خود مرتبط بوده و مشکلات زمانی خود را در هنگام مذاکرات برطرف کنند اما به رغم تمام این خدمات به راحتی قادر به تخریب صنعتی همچون صنعت هواپیمایی خواهد بود.

  فناوری برای صنعت گردشگری همانند سبدی مملو از اجناس مختلف و گوناگونی است که هیچ ارتباطی به هم نداشته و گاه بر ضد هم اند. برای مثال، فناوری در یک لحظه هم برای گردشگری سودمند است و هم کمترین خدمات را به مشریان و با کسب درآمدی بالا ارائه می‌دهد. دنیای فناوری سفرهای هوایی را امن کرده و آن را به وفور رسانده است اما به همان میزان، زمانی آزار دهنده را برای به دست آوردن چنین خدماتی به مسافران تحمیل کرده است.

  تناقضات موجود در حوزه فناوری باعث شده تا بخش‌هایی از صنعت گردشگری با احتیاط بیشتری به این مقوله نگاه کرده ‌و آنرا به کار گیرند. از سویی در بخش قومی، فناوری می‌تواند نقش ویژه‌ای را در افزایش ارتباطات و بالابردن امنیت ایفا کند. اما از سویی دیگر اگر فناوری را برای اهدافی ویران‌کننده و خودخواهانه به کار گیرد،‌ در آن صورت گردشگری و مسافرت را به صنعتی منفور در بین مردم تبدیل خواهد کرد.

  به همین منظور و برای پی بردن به این موضوع که آیا فناوری برای صنعت گردشگری مفید است یا مضر، پیشنهادات و راه‌کارهای گوناگونی ارائه شده است که می‌توان به برخی از آن‌ها اشاره کرد.

  در ابتدا باید به یاد داشت که صنعت گردشگری برای تقابل و در ارتباط بودن افراد با یکدیگر به وجود آمده است. گذشته از امکاناتی که فناوری می‌تواند یا نمی‌تواند در اختیار افراد قرار دهد باید دانست که این حوزه هیچگاه قادر نخواهد بود آن گرما و صمیمیتی که افراد در یک برخورد دو طرفه کسب می‌کنند را به ‌‌آن‌ها عرضه کند

  در مرحله دوم، فعالان حوزه گردشگری باید از تبحر و مهارت پرسنل خود در استفاده مفید از فناوری اطمینان کافی داشته باشند. فناوری تنها به اندازه‌ای توانایی افراد استفاده کننده آن، مفید است. در بیشتر موارد مراکز گردشگری از افرادی ناکارآمد و بی‌مهارت در به‌کارگیری تجهیزات و دستگاه‌های خود استفاده می‌کنند که در این زمان به جای بهره‌وری مناسب از تکنولوژی و رفع معایب، بر مشکلات خود می‌افزایند. آموزش و یادگیری تنها را عبور از این نقصان خواهد بود.

  مرحله سوم استفاده هوشمندانه از فناوری است. اگرچه پیشرفته‌ترین رایانه‌ها هم نمی‌توانند احساسات انسانی را به افراد عرضه کنند اما استفاده سودمند و بهینه از فناوری می‌تواند بسیاری از مشکلات در حوزه گردشگری را مرتفع کند که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:

صرف وقت:
هیچ چیز در صنعت گردشگری بیشتر از اتلاف وقت و زمان، مسافران و مشتریان را عصبانی نمی‌کند.استفاده مفید از رایانه‌ها در خصوص مسائل ساده‌ای همچون چک زمان ورود و خروج یک مسافر از هتل، به میزان بسیار زیادی در رفع استرس‌ها مفید بوده و فرصت انجام دیگر کارها را برای مسافران فراهم خواهد آورد.

نظم و ثبات:
در یک دنیای چند زبانه وابسته به هم، مشتریان می‌توانند مهم‌ترین اطلاعات را بدون کوچکترین اشتباهات،‌گرامری، لغوی و تلفظی دریافت و از آن بهره‌مند شوند.

با توجه به آنچه گفته شد، فناوری درتمام حوزه‌های صنعت گردشگری نفوذی گسترده دارد. خواه به دلخواه کاربران آن باشد یا نه. اگر استفاده کنندگان از فناوری هوش و ذکاوت لازم در بهره‌گیری از آن را داشته باشند، رضایت، سریع و صحیح به مقصود رسیدن عاید آن‌ها شده و با بسیاری از موارد غیر ضروری دیگر که هزینه‌های زیادی برای آن‌ها در برخواهند داشت برخورد نخواهند کرد. اما اگر صنعت گردشگری اهمیت المان‌های انسانی را فراموش کند همواره خود را در بوته آزمایش قرار داده و در نتیجه با اشتباهاتی بزرگ مواجه خواهد شد.

منبع: خبرگزاری میراث آریا



نقش فناوری اطلاعات در توسعه صنعت گردشگری
فناوری اطلاعات، نیاز مبرم صنعت هتلداری