یک دوستدار میراث فرهنگی معتقد است: با توجه به اتفاقهای اخیر در پازل سیاسی ایران، به نظر میرسد برخورد با سازمان میراث فرهنگی و گردشگری بهعنوان سازمانی با ماهیت کاملا فرهنگی و غیرسیاسی، از نوع سیاسی است.
علیرضا روحانی با بیان اینکه این مشکل از زمان انتخاب مدیران سیاسی برای در اختیار گرفتن مصدر ریاست سازمان میراث فرهنگی آغاز شد، اظهار کرد: با انتخاب مدیر سیاسی، همزمان با بروز هر تغییر و تحول سیاسی، باید منتظر تغییر و تحولات در این سازمان باشیم. این قضیه متأسفانه منافع ملی را تحت تأثیر قرار میدهد و با مسائل و منافع میراثی در تضاد قرار میگیرد. مدیر یک سازمان کاملا فرهنگی، اصولا نباید با مسائل سیاسی درگیری داشته باشد. این برخورد در عمل، به ضرر مسائل تاریخی و فرهنگی ایران تمام میشود.
دبیر و سخنگوی ائتلاف انجمن میراث فرهنگی اصفهان با بیان اینکه سازمان میراث فرهنگی بهشدت دچار سیاستزدگی شده است، یادآوری کرد: پس از دوران ریاست مهندس بهشتی، سازمان میراث فرهنگی با سازمان جهانگردی ادغام شد و سازمان کنونی را تشکیل داد. از آن زمان به بعد، مدیرانی که در رأس این سازمان قرار گرفتند، مدیرانی سیاسی بودند.
وی گفت: این مسأله سبب شد، حرف سازمان میراث فرهنگی، بخصوص در اوایل دولت نهم و با حمایتهای بیدریغ رییسجمهور از رییس وقت سازمان، در برخی حوزهها برش لازم را داشته باشد.
او ادامه داد: امروز با قرار گرفتن این سازمان در کنار مسائل سیاسی، سازمان میراث فرهنگی دوباره به یک سازمان بیثبات تبدیل شده است. اقتدار بیش از اندازهی گذشته و ضعف امروز سازمان میراث فرهنگی هیچیک به نفع مصالح و مسائل میراث تاریخی و فرهنگی ایران نیست.
روحانی تفکیک هریک از یک سه محور میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی را مناسب ندانست و گفت: باید قدری کلانتر به این قضیه نگاه کنیم. به فرض انجام این کار، به گذشته برمیگردیم و همهی هزینههای صرفشده و حضور کارشناسان برای کسب تجربه دوباره تکرار میشود. به هر حال، باید از این قضیه درست استفاده کرد و یک بررسی کاملا کارشناسانه داشت. اکنون نمیتوان گفت که اگر یکی از این سازمانها از دو سازمان دیگر جدا شود، وضعیت بهتر میشود یا بدتر.
دبیر ائتلاف انجمن میراث فرهنگی اصفهان بیان کرد: همکاری ما با سازمان میراث فرهنگی در قالب تشکلهای میراثی است. اگر بخواهیم میراث فرهنگی را با همهی ظرفیتهایش و مجموعههای مشابه در کشورهای مشابه که حتا گاهی ظرفیتهایشان بهلحاظ گردشگری و مواریث فرهنگی و تاریخی کمتر از ظرفیتهای کشور ما است، مقایسه کنیم، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری باید جایگاهی بالاتر از جایگاه کنونی داشته باشد و این به ارتقای جایگاهش در حد وزارتخانه میتواند منجر شود تا سازمان به نوعی به جایگاه برحق خود برسد و بهتر پاسخگوی مسائل باشد. همچنین بهعنوان نمایندهای در این زمینه بین مردم میتواند حضور داشته باشد.
او با تأکید بر اینکه ادغامهای انجامشده، سه حوزهی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی را به نوعی تحت تأثیر قرار میدهد، گفت: صنایع دستی زمانی که زیرمجموعهی وزارت صنایع بود، بسیار قویتر از امروز فعالیت میکرد و شاید هیچ قرابتی با وزارت فرهنگ نداشته باشد، شاید میراث فرهنگی قدری به فعالیتهای وزارت ارشاد نزدیکتر باشد، ولی گردشگری قرابت چندانی با این حوزه نمیتواند داشته باشد.
وی ادامه داد: وزارتخانهای مانند فرهنگ و ارشاد اسلامی با همهی زیرمجموعهها و شاخههای متعددش، یکی از وزارتخانههای بزرگ کشور است و بزرگ بودنش کارآیی لازم را از آن گرفته است.
روحانی گفت: تصور کنید سه حوزهی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با وجود عظمت و اهمیت زیادشان در حوزههای اقتصادی و فرهنگی در مجموعهای مانند وزارت ارشاد ادغام شود، در این شرایط، با چه چشماندازی مواجه میشویم؟ قطعا افرادی که این طرح را پیشنهاد دادند، باید در این حوزه کار کارشناسی کنند، ولی چیزی که حداقل در افکار عمومی میبینیم، این است که این مسأله کاملا یک برخورد سیاسی است، نه برخوردی کارشناسانه.
وی در پاسخ به این پرسش که سازمان میراث فرهنگی با ارتقا به سطح معاونت ریاست جمهوری، قرار بود جایگاهی بالاتر و اقدامات فرابخشی بهتری داشته باشد، آیا اکنون به آن درجهی مورد نظر رسیده است؟ اظهار کرد: با توجه به آمار و ارقامی که ارائه میشود، به نظر میرسد شرایط نسبت به قبل بهتر شده باشد؛ اما اگر پای درد دل برخی افرادی که خارج از ساختار دولتی و در این حوزهها مشغول فعالیت هستند، مانند هتلداران و تورگردانان یا حتا در حوزهی صنایع دستی بنشینیم، به نظر میرسد، حداقل در یکی دو سال اخیر، آنطور که باید و شاید انتظاری را که در بحث ادغام و سیاستگذاریها داشتند، مانند افزایش ظرفیتها و بودجهها برآورده نشده است، در صورتی که قرار بود، روی کاغذ این اتفاقها بیفتد، اما متأسفانه در عمل، چیز دیگری را شاهد بودیم.
این دوستدار میراث فرهنگی به تقسیمبندی سازمان میراث فرهنگی از چند سال پیش که نخست زیرمجموعهی وزارت علوم و سپس وزارت ارشاد بود و پس از مدتی با ادغام گردشگری، به سطح معاونت ریاست جمهوری ارتقا یافت، اشاره کرد و دربارهی بهترین و بدترین موقعیت میراث فرهنگی در این سه دوره، توضیح داد: با ادغام میراث فرهنگی و گردشگری و ارتقای آن به سطح معاونت، در عمل، میراث فرهنگی بین سازمانهای دیگر که پروژههای عمرانیشان در تضاد و تعارض با منابع میراثی میشد، یک وجه و برشی کلامی را داشته باشد، ولی بعد از آن، ادامه پیدا کردن این قضیه بدون برنامهریزی و سیاست و مهمتر از همه، انتصاب مدیران سیاسی، این جایگاه را بهشدت بیثبات کرد، زمانی به اوج رسید و زمانی نیز مانند امروز، این سازمان در موقعیت ضعف قرار گرفته است.
منبع: ایسنا