صنعت توریسم یا گردشگری

  امروزه توسعه جهانگردی به عنوان پر درآمدترین صنعت روز دنیا، یکی از اهداف اصلی برنامه‌ریزان، دست‌اندرکاران و مسئولان دولت‌های حاکم در اکثر کشورهای جهان است. افزایش جمعیت، پیشرفت علوم و فنون، افزایش زمان آزاد و فراغت و بسیاری عوامل دیگر، باعث جلب توجه عموم مردم به مقوله جهانگردی شده است، لذا متخصصین این صنعت با توجه به شناخت وآگاهی ویژه خود، اذعان دارند که توسعه جهانگردی بدون پیشرفت وتوسعه زیرساختها وارکان آن بهیچ عنوان میسر نمی‌گردد.

 مروری بر تاریخ و پیشینه این صنعت پر رونق، بیانگر این مطلب است که ظهور و فعال شدن جهانگردی مرهون توسعه حمل ونقل در دنیای امروزی بوده است چرا که تا قبل از پیشرفت صنعت حمل و نقل و ایجاد تسهیلات جهت مسافرت، سفرها در حیطه طبقه محدودی از اشراف بوده است که بیشتر انگیزه هایی غیر از تفریح ، ماجراجویی، دیدار از جاذبه ها و... داشته‌اند.
 در این مقاله سعی شده است ضمن ارائه تعاریف واژه‌های اصلی جهانگردی وحمل ونقل، با بیان سیر تاریخی پیشرفت حمل و نقل وجهانگردی، ارتباط حمل ونقل با جهانگردی و نقش‌های اساسی آن را در این صنعت روز دنیا به تحریر درآورده و توجه پژوهشگران و دست اندرکاران جهانگردی را بیش از پیش به اهمیت ویژه حمل ونقل در جهانگردی جلب نمایم.
 واژگان کلیدی: حمل و نقل، جهانگردی، جهانگرد، مسافر و بازدیدکننده، زیرساخت، نقش‌های اساسی و... 
  

مقدمه
 امروزه صنعت جهانگردی به عنوان یکی از مهمترین صنایع جهان که نقش عمده‌ای در بهبود وضعیت اقتصادی کشورها وتوسعه اقتصادی آنها دارد، از سوی کارشناسان، دانشمندان، مدیران و برنامه‌ریزان اقتصادی کشورهای مختلف مورد توجه قرار گرفته است، «تاثیر اقتصادی این صنعت به حدی قابل ملاحظه است که حدودا مخارج ۷% از سرمایه جهان را دربر می‌گیرد».‍ (به واسطه این توجه ویژه و به منظور بهره‌برداری موثرتر از این صنعت در راستای توسعه اقتصادی، ارکان اصلی صنعت جهانگردی کانون توجه برنامه ریزان بوده است، مواردی نظیر منابع جهانگردی، تاسیسات و تجهیزات جهانگردی واز همه مهمتر حمل ونقل و اجزای آن.)
 «توسعه فعالیت‌های اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی در بسیاری از ابعاد با فعالیت‌های مرتبط با امر جهانگردی گره خورده است. کسب درآمدهای ارزی از منابع غیر نفتی در ایران، تاکید بر توسعه روابط فرهنگی با سایر ملل و تمدنها و سایر مقولاتی از این دست، متولیان امر را به بازنگری در اهداف و برنامه‌ها واداشته است. لذا توجه به نقش زیرساخت‌ها و ارکان اصلی جهانگردی که در واقع بدون آنها و یا در صورت ضعف در هریک از آنها، توسعه در صنعت جهانگردی امکانپذیر نمی‌باشد، به عنوان یکی از چالش‌های اصلی دست‌اندرکاران و برنامه‌ریزان و از همه مهمتر مسئولان کشور قرار گرفته است.
 در واقع عامل اصلی پیشرفت وفراگیر شدن جهانگردی ، صنعت حمل ونقل بوده است لذا توجه به نقش حمل ونقل در صنعت جهانگردی مهمترین گام در جهت برنامه ریزی بمنظور توسعه جهانگردی در کشورها می باشد . این مقاله سعی دارد ضمن معرفی وشناخت حمل ونقل واجزاء آن ، به بیان نقش این صنعت در صنعت جهانگردی بپردازد .
 گوهریان،محمد ابراهیم و کتابچی، محمد مهدی، گردشگری بین‌المللی، ۱۳۸۴، انتشارات امیر کبیر، ص ۲۵
 مدد، محمد، اطلس ملی ایران (گردشگری)، ۱۳۸۱، سازمان نقشه برداری کشور، 
  

تعریف جهانگردی
 در فرهنگ معین جهانگردی «دراقطار عالم سفر کردن و شناخت» معنی شده است.
 در ( longman dic) توریسم تحت عنوان «مسافرت برای تفریح و سرگرمی» به کار گرفته شده است.
 در ( webestes dic ) توریسم چنین تعریف شده است:
 «سفری که در آن مسافر به مقصدی رفته وسپس به محل سکونت خود باز گردد.»
 سازمان جهانی جهانگردی (unwto ) در سال ۱۹۹۳ جهانگردی را به صورت زیر تعریف می‌کند:
 «جهانگردی به تمامی فعالیتهایی که یک فرد یا افراد در طول مسافرت در مکانی خارج از محیط معمول کار وزندگی خود انجام می‌دهند، اطلاق می‌شود. این مسافرت بیش از یکسال طول نمی‌کشد و هدف فرد یا افراد تفریح و سیاحت، تجارت و یا اهداف دیگر است».
 این سازمان، جهانگرد را به دو دسته تفکیک می‌کند:
 ۱) دیدار کننده یک روزه
 ۲) جهانگرد(گردشگر)
 ▪ دیدار کننده یک روزه: فردی که تنها یک روز را در کشور و یا محل بازدید صرف کند و شب به کشور و یا محل معمول کار و زندگی خود بازگردد.
 ▪ گردشگر: فردی که حداقل یک شب را در کشور و یا محل بازذید صرف کند.
 حداکثر مدتی که یک گردشگر می‌تواند در یک کشور یا مکان دیگر صرف کند، یکسال (۱۲ ماه) می‌باشد و چنانچه مدت اقامت او بی از یک سال طول بکشد، این شخص دیگر گردشگر محسوب نمی‌شود. همچنین هدف یک گردشگر نبایستی کسب درآمد و یا پیدا کردن یک شغل در کشور یا مکان بازدید باشد.
 سازمان جهانی جهانگردی سه نوع گشت را از یکدیگر متمایز می‌کند:
 گشتهای برون مرزی، که سامل مسافرت افراد مقیم در کشوری به کشورهای دیگر می‌گردد.
 گشتهای درون مرزی ، که شامل مسافرت افراد غیر مقیم کشوری در داخل آن کشور می‌باشد.
 گشتهای محلی، که شامل مسافرت افراد مقیم کشور در داخل آن کشور می‌شود.
 گردشگری بین المللی متشکل از گشتهای درون مرزی و برون‌مرزی است.
 در کنفرانس بین المللی که درباره مسافرت و آمارهای جهانگردی، در سال۱۹۹۱توسط سازمان جهانی جهانگردی ودولت کانادا در اتاوا برگزار شد، در زمینه تعریف واژگان،اصطلاحات و طبقه بندی آنها تصمیماتی گرفته شد که در ذیل آمده است:
 «جهانگردی، کارهایی است که فرد در مسافرت و در مکانی خارج از محیط عادی خود انجام می‌دهد، این مسافرت بیش از یکسال طول نمی‌کشد و هدف آن تفریح،تجارت یا فعالیتهای دیگر است».
 «جهانگرد یا گردشگر tourist (دیدارکننده یک شبه) کسی است که دست‌کم، یک شب در اقامتگاه عمومی یا خصوصی در محل بازدید به سر برد».
 «گردشگر یک روزه same day visitor کسی است که یک روز به مکان دیگری می‌رود ولی شب را در آنجا نمی‌گذراند.» 
  

ارکان صنعت جهانگردی  صنعت جهانگردی تلفیقی از فعالیت‌ها، خدمات و صنایع مختلف می‌باشد، لذا شامل ارکان اساسی خاصی است که می‌توان آنها را به دو دسته کلی زیر تقسیم‌بندی نمود:
 ۱) منابع جهانگردی
 ۲) زیرساختها
 منابع جهانگردی شامل منابع طبیعی، منابع فرهنگی و منابع انسان‌ساخت می‌باشند که خود به نحوی اشکال مختلف جهانگردی را ایجاد می نمایند.
 «زیرساختها در برگیرنده تمامی ساخت و سازهای زیربنایی و روبنایی یک کشور محسوب می‌شوند و به طور عمده شامل سیستم‌های ارتباطی‌، سیستم‌های بهداشتی، حمل و نقل واجزای آن، هتل‌ها، رستورانها، مراکز خرید، مراکز تفریح و.......می‌باشند.»
 البته اهمیت ویژه بخش حمل ونقل به حدی است که به اعتقاد بعضی کارشناسان خود می‌تواند به صورت مجزا به عنوان یکی از ارکان اصلی جهانگردی مطرح شود. 
  

تعریف حمل ونقل  یکی از مهمترین زیر ساختها ویا ارکان جهانگردی حمل ونقل می باشد .
 «در معنی لغوی «حمل» به معنای برداشتن بار و «نقل» به معنای جابه‌جا کردن است؛ در نتیجه در حالت کلی و با این تفسیر حمل و نقل شامل جابه‌جا شدن انسان نمی‌شود ولی آنچه که در زبان فارسی مصطلح شده است، حمل و نقل در برگیرنده انسان و هر نوع کالا اعم از جامد، مایع، گاز و حتی امواج می‌شود.
 در بعضی کتب، کلمه حمل و نقل که خود ترجمه transportation است را تحت عنوان «جابه‌جاگری» به کار می‌برند.
 مفهوم حمل و نقل به لحاظ اقتصادی عبارت است از:
 «تغییر مکانی اشخاص (حمل و نقل مسافر) و حمل و نقل کالا، بین دو نقطه جغرافیایی».
 به طور کلی وجوه مشترک کلیه شیوه‌های حمل و نقل را که در نمودار ب نشان داده شده است، عناصر اصلی حمل و نقل گویند و شامل موارد ذیل می‌باشد:
 ۱ ) راه
 ۲) وسیله نقلیه
 ۳) نیروی محرکه
 ۴) تاسیسات و مستحدثات 
  

حمل و نقل و جهانگردی در مسیر تاریخ  اولین جهانگردان بمانند همه انسانهای گذشته به صورت پیاده مسافرت می‌کردند، در طول زمان با توسعه حمل و نقل این امکان فراهم آمد تا مردم راحت‌تر و سریعتر مسافت‌ها را طی نمایند، لذا جهانگردی فراگیر شد.
 «ارتباط بین حمل و نقل و جهانگردی را می‌توان به ۵ دوره تقسیم کرد: 
 ۱) دوره سفر با دلیجان:
 اولین نوع وسیله حمل ونقل که با استفاده از چرخ در خدمت جهانگردی قرار گرفت دلیجان (stagecoach) بود که در قرن ۱۵ میلادی در مجارستان اختراع شد و در آن زمان در خطوط مشخص شده مسافران را جابه‌جا می‌کرد، در قرن ۱۹ سفر کردن به وسیله دلیجان در بریتانیا و سایر کشورها معروفیت زیادی یافت. 
 ۲) دوره سفرهای آبی:
 سفرهای آبی نوع دیگر حمل و نقل بود که در خدمت جهانگردی قرار گرفت، در این زمان قایق‌ها، ضمن حمل بار به جابه‌جایی مسافران نیز اقدام نمودند، از جمله این سفرهای دریایی، سفرهای دریایی بین شهرهای منچستر و لندن در انگلستان بود که در قرن ۱۸ انجام می‌شد.
 کشتی‌های بخار از سال ۱۸۱۵ در رودخانه‌های بزرگ انگلیس، از جمله Thame در لندن، رفت وآمد می‌کردند و استفاده از این نوع کشتی‌ها جهت گردش و تفریح بسیار معروف شده بود. 
 ۳) دوره سفر از طریق راه آهن:
 در سال ۱۸۲۵ برای اولین بار راه آهن در انگلستان ساخته شد و از سال ۱۸۳۰ جابه‌جایی مسافران از طریق راه‌آهن آغاز گردید. از جمله خطوط راه آهن آن زمان خط لیورپول ـ منچستر بود، کرایه این قطارها بسیار پایین بود «درحدود ۱ پنی» که بسیار ارزانتر از کرایه دلیجان‌ها بود و به همین دلیل معروفیت زیادی پیدا کرد، سرعت این قطارها به ۱۸ مایل می‌رسید به همین دلیل بعضی‌ها این پدیده را یک پدیده شیطانی می‌پنداشتند. 
 ۴) دوره سفر با اتومبیل واتوبوس:
 اتومبیل برای اولین بار در آمریکا به منظور سفر کردن رایج شد، در سال ۱۹۰۸ یک نوع اتومبیل مدل «تی» توسط شرکت فورد به بازار عرضه شد. با ورود اتومبیل به عرصه حمل ونقل در واقع یک انقلاب بزرگ در مسافرت به وجود آمد و همین امر باعث تقاضای بالا برای احداث جاده شد، به طوری که در سال ۱۹۲۰ جاده‌های زیادی احداث شد و رفته‌رفته اتومبیل به عنوان یکی از مهمترین وسایل نقلیه برای مسافرت مطرح شد. اتوبوس نیز بلافاصله بعد از پیدایش اتومبیل ساخته شد و به منظور مسافرت دسته جمعی مورد استفاده قرار گرفت. 
 ۵) دوره مسافرت با هواپیما:
 برای اولین بار در سال ۱۹۰۳ در ایالت کارولینای شمالی آمریکا اولین هواپیما به پرواز درآمد. درحدود ۱۹۲۰ بود که در آلمان پروازهای زمان بندی شده جهت حمل مسافر ایجاد شد و در مسیر برلین ـ لایپزیک ـ ویمار سرویس‌دهی می‌کرد. همین شرکت بعدها به لوفتهانزا مشهور شد که امروزه از مهمترین خطوط هوایی بین‌المللی است.» 
  

حمل ونقل در تاریخ ایران:
 ▪ اولین کالسکه:
 در سال ۱۲۶۷ هجری قمری به همت «معیرالممالک» در تهران ساخته شد و بعد از مدت کوتاهی استفاده از کالسکه رواج پیدا نمود. از کالسکه هم در داخل شهر و هم برای خارج شهر استفاده می‌شد، کالسکه‌ها را معمولا چهار اسب می‌کشیدند و به واسطه همین تعداد زیاد اسب، وسیله تندرو خوبی برای مسافرت به حساب می‌آمد. (کالسکه یک کلمه روسی بوده و فارسی آن «گردونه» است.)
 ▪ اولین اتومبیل :
 نخستین بار «مظفرالدین شاه» اتومبیل را به ایران آورد. او در نخستین سفر خود به اروپا در سال ۱۳۱۷ هجری قمری در شهر بروکسل پایتخت بلژیک یک دستگاه اتومبیل کالسکه‌ای خریداری نمود و از راه دریا وارد بندر انزلی شده و سپس طبق یک برنامه مفصل روانه تهران شد.
 از آغاز قرن چهاردهم آرام آرام راه‌های کاروان رو به جاده‌های شوسه تبدیل شد و در پی آن موج ورود اتومبیل به ایران شدت گرفت.
 در سال ۱۳۰۵ اولین اتوبوس‌های مدل زایس از روسیه به ایران وارد شد.  

منبع: modiryar.com

عوامل تأثیر گذار در توسعه گردشگری

   صنعت جهانگردی به عنوان بزرگترین و متنوع ترین صنعت در دنیا به حساب می آید. بسیاری از کشورها این صنعت پویا را به عنوان منبع اصلی درآمد، اشتغال، رشد بخش خصوصی و توسعه ساختار زیربنایی می دانند، به ویژه در کشورهای در حال توسعه ، یعنی در آنجا که شکل های دیگر اقتصادی مثل تولید یا استخراج از نظر اقتصادی به صرفه نیست یا نقش چندان مهمی در صحنه تجارت و بازرگانی ندارند، به توسعه صنعت گردشگری توجه زیادی می شود. اگر بخواهیم صنعت توریسم برای منطقه منبع درآمد خوبی باشد، باید ارگانهای مختلف حمایت لازم را جهت توسعه صنعت توریسم به عمل آورند و برای امنیت گردشگران و تبلیغات صحیح اهمیت زیادی قائل شوند.

روش اجراء در این تحقیق از طریق آمار توصیفی و آمار تحلیلی صورت گرفته است.

در این مقاله، موضوع صنعت توریسم با تأکید بر رشد و توسعه آن با ارائه یک چارچوب نظری است.  

پس از تجزیه وتحلیل با درجه اطمینان 95% عوامل مؤثر بر رشد صنعت توریسم عبارتند از:

1- اطلاع رسانی و تبلیغات در سطح ملی و و بین المللی

2- گسترش حمل و نقل

3- ایجاد امنیت برای مردم و گردشگران

4- هماهنگی سازمان های مرتبط به امور گردشگری

5- فراهم آوردن امکانات رفاهی برای گردشگران مانند هتل – رستوران – نمایشگاه

مقدمه:

به طور کلی صنعت توریسم از دو جهت دارای اهمیت است:

اولاً موجب آشنایی مردم را با دیگر فرهنگ ها، نژادها، اقوام، سرزمین ها و گویش ها و ... فراهم می نماید. ثانیاً از نظر اقتصادی یکی از منابع درآمد و ارز محسوب می شود که امروزه جنبه اقتصادی این صنعت بیشتر مورد توجه می باشد.

کشورهای مختلف جهان در سایه برخورداری از امکانات گوناگون  جاذبه های متنوع در صدد جلب جهانگردان از سایر نقاط جهان هستند. در حالی که در برخی از کشورهای دنیا مثل مصر و اسپانیا به علت وجود اماکن و آثار باستانی و تاریخی مورد توجه جهانگردان هستند، عوامل دیگر هم چون دریاچه ها و رودخانه ها، کوهها، جنگلها و اّشارها باعث جذب توریسم می شوند.

در کشور ما صنعت توریسم آن چنان که باید و شایسته آن است گسترس و توسعه نیافته است . با وجود اینکه در تمامی برنامه های توسعه سالیانه اخیر ، به رهایی از اقتصاد تک محصولی متکی بر صادرات نفت تأکید شده، ولی در مقام عمل موفقیتی در این زمینه بدست نیافته است.

رشد و توسعه صنعت توریسم در ایران به عنوان یکی از راهکارهای رهایی از اقتصاد تک محصولی و متنوع سازی منابع درآمد کشور، باید بیش از پیش مورد توجه برنامه ریزان و سیاست گذاران گشور قرار گیرد. عنایت به این که کشور ما از طرف مجمع عمومی سازمان جهانی جهانگردی به عنوان میزبان سال ( جهانگردی و گفتگوی تمدنها) انتخاب شده و در مهر ماه ( Wto) 1380 پذیرای مقامات جهانگردی و فعالان دولتی و خصوصی گردشگری از سراسر دنیا بوده است، توجه و پرداختن به این پدیده ضرورتی دو چندان دارد( غفاری، 1381، 218)

_ فعالیت های توریستی تا حدود زیادی به سایر فعالیت های جاری و عمرانی یک منطقه وابسته بوده و هم چنین وابسته به ایجاد عوامل زیر بنایی و سایر عوامل حمایت کننده و قوانین و مقررات ( امنیت) ، اطلاع رسانی، هماهنگی سازمانهای مرتبط وگسترش حمل و نقل در امور ایرانگردی می باشد.

همه دولت ها علاقه زیادی به سلامت سیستم خود دارند، قدرت ، توان و موضع قوی یک کشور در جامعه در گروه ثبات یا پایداری سیستم آن است  به گونه ای که ناگزیر به انجام وضع قوانین و مقررات می شوند. گذشته از این از آنجا که ضعف سیستم موجب وارد آوردن فشارهای زیاد بر افراد جامعه می شود، دولت چنین کشوری تحت فشارهای طاقت فرسای داخلی قرار می گیرد.

در سیستم اقتصادی جهانی امروز ، بین دولت و سیستم اقتصادی رابطه ای مستقیم و حیاتی وجود دارد و به ندرت امکان دارد که کشوری بدون ورود به سیستم جهانی بتواند مسیر رشد و توسعه گام بردارد. این مشارکت یا همکاری با سیستم شامل مسایلی چون مالکیت خارجی و روابط سیاسی می شود. بنابراین توسعه تا حدود زیادی در گرو اقدامات سیاسی و دولتی است. به طور مثال صنعت توریسم هر کشور احتمالاً برای بقای خود به وضع قوانین نیاز دارد. به ویژه برای منطقه یا حوزه ای که به ساختارهای زیر بنایی نیاز دارد این کار از اهمیت زیادی برخوردار است. برای مثال اصولاً سرمایه گذاری خارجی تمایل به تأمین مالی برای ساخت یک محل تفریح نشان نمی دهند، مگر این که دولت از طریق تأمین مالی برای ساختن جاده ها، راههای اصلی یا راههای آبی گامهای نخستین را بردارد، در گرفتن مالیات تخفیف بدهد و تا زمانی که طرح به سودآوری نرسیده است از گرفتن مالیات برخی اقلام چشم پوشی کند و بدین گونه سرمایه گذاران  را جهت سرمایه گذاری در امر صنعت توریسم تشویق کند. قوانین و مقررات یکی از زمینه های مهمی است که باعث می شود دولت در سیستم یک کشور دخالت کند.

تبلیغات صحیح و اطلاع رسانی وسیع

ارائه تبلیغات داخلی و خارجی جهت به تصویر کشاندن امکانات و استعدادهای طبیعی و جاذبه های متنوع توریستی و شناخت عمقی آن فرهنگ و خرده فرهنگ ها و تمدن و تاریخ و حیات اجتماعی ، اقتصادی در توسعه صنعت توریسم بسیار مؤثر خواهد بود. استفاده از وسایل ارتباط جمعی مانند تلویزیون ، رادیو، تلفن، پست، امکانات و فرصتهای برگزاری کنفرانس ها و نمایشگاهها و جشنوارهای فرهنگی و هنری در داخل یا خارج کشور همچنین استفاده از نشریاتی که دارای تصاویر جالبی باشند در جشنواره ها و کنفرانس های بین المللی و داخلی بسیار مهم می باشند. ( رضوی، 1374: 6-105)

استفاده از شیوه ها و روشهای مدرن در تبلیغات برای معرفی جاذبه های توریستی و گردشگری کشور و شرکت در نمایشگاههای سیاحتی معروف جهان و فعال نمودن خانه های فرهنگ ایران در کشورهای مختلف و ایجاد زمینه های لازم در سفارتخانه های خارج از کشور برای ارائه درست این جاذبه ها برای علاقمندان سفر به ایران و استفاده از برنامه های تلویزیونی و اینترنتی در جهت توسعه صنعت جهانگردی بسیار ضروری است.

همچنین باید اقدام به برپایی کنفرانس ها و نمایشگاهها، جشنوارهای فرهنگی ، هنری، تبلیغاتی و مسابقات بین المللی برای جذب گردشگری و تبلیغ ایرانگردی از طریق هماهنگی بین سازمان ها و نهادهای مختلف کرد که این سیاست نیز مؤثر است.( سرلک، 1379: 8 – 235)

تبلیغات: تبلیغات هرگونه عملیات انتقال غیر مستقیم ایده ها و پیامها که با هدف فروش کالاها یا خدمات صورت میگیرد و بابت این عملیات هزینه ای پرداخت می شود.

صدا و سیما: بهره گیری از صدا و سیما به فرهنگ هر کشور وابسته است . می توان در برخی از این برنامه هاازموضوع جهانگردی استفاده کرد رادیو بیشترین تأثیررا دربین سایررسانه ها در رابطه با مسائل جهانگردی دارد. زیرا رادیو در هر زمان و در هر حالتی حتی در حین انجام دادن کار و در مکانهای مختلف قابل استفاده می باشد و از طریق آن شنوندگان می توانند نظرات خود را ابراز کنند و همچنین سوالات خود را نیز مطرح کنند.

گسترش حمل و نقل ( بنادر، فرودگاهها و شبکه جاده ای) :

اگر تعریفی از محصول جهانگردی در دست باشد شامل حمل و نقل نیز می باشد مردم از طریق هوا، جاده و خط راه آهن و دریا ، یا در صورت امکان از طریق رودخانه ها یا راههای آبی دیگر سفر می کنند.

مسلماً آسان بودن ورود به یک کشور یا یک منطقه بسیار حائز اهمیت است تعداد و موقعیت مکانی انواع راههای حمل و نقل از اهمیت بالایی برخوردار است.

توسعه جاده ها به ویژه ساخت بزرگراه ها جدید با برنامه های حفظ محیط زیست در تعارضی روز افزون قرار دارد شواهدی وجود دارد که جاده های جدید فقط احتراق در اتومبیل ها را راحت کرده و فقط مسافت را کوتاه می کند و عبور خودروها را سرعت بخشیده است.

اگر وسایل ارتباطی یک محل فرهنگی مطلوب نباشد شاید تبلیغ و بازاریابی حساب شده بتواند تا حدی آن زیان را جبران کند به دور از سر و صدای جمعیت راهی دور از مسیر اصلی ، یک مسیر مناسب برای پیاده روی و غیره ضروری خواهد بود.

جهانگردی و مسائل امنیت

یکی از مهمترین عواملی که باعث افول صنعت توریسم در هر کشور می شود، فقدان امنیت در آن کشور است . به عبارت دیگر با گسترش نا امنی در ابعاد جانی و مالی ، میزان تمایل و رغبت جهانگردان ، به صورت تصاعدی کاهش خواهد یافت.

گام اول در بهبود صنعت توریسم در ایران برقراری و تضمین امنیت فراگیر، هم در بعد خارجی و هو در بٌعد داخلی و ملی آن است. به منظور تحقق این هدف باید پس از برقراری امنیت کامل با به کارگیری وسایل ارتباطی و رسانه های بین المللی ، وجود امنیت کامل در کشور را به سمع و نظر عموم مردم و جهانگردان همه کشورهای جهان رساند تا تصویر نادرست فقدان امنیت در کشور ، مانع از رشد و توسعه صنعت توریسم نشود.( معتضدی 1381: 221)

امنیت یکی ازاجزای کلیدی درجهانگردی است و بایدتلاش شود تا امنیت لازم درمحیط فراهم شودو باید به جهانگرداطلاعات و راهنمایی لازم را ارائه داد چون مناطق جهانگردی معمولاً شلوغ و پر ازدحام است.

امنیت یعنی جلوگیری از خطرات احتمالی که فرد یا اجتماعات بشری را مورد تهدید قرار می دهد امنیت برای یک کشور یعنی کسب اطمینان در رابطه با سلامت موجودیت و مایملک.

امنیت یکی از نیازهای انسان به شمار می رود که هر انسانی ابتداء به حفظ موجودیت خود می اندیشد و در دجات بعد به ارضای نیازهای دیگر.

همکاری یا مشارکت در زمینه مدیریت ، برنامه ریزی ، بازاریابی و تأمین پول برای شرکت هایی که در زمینه جهانگردی فعالیت می کنند، راه را برای همکاری یا مشارکت بین دو بخش خصوصی و عمومی باز می کند.

اگر قرار باشد مکان یا جامعه ای شاهد رشد و توسعه جهانگردی باشد باید سطوح مختلف سیاسی، اجرایی ونیز سازمان های ذیربط در تمام سطوح با هم هماهنگ باشند؛ به ویژه در جهانگردی و رشد و توسعه آن، این مسئله اهمیت بیشتری پیدا می کند.

بدین ترتیب جهانگردی مجموعه ومنظومه ای متشکل ازجهانگرد،عرضه کنندگان خدمات وکالا، دولت و جامعه میزبان میباشدکه بایکدیگردر تعامل و ارتباط بوده و هدف جهانگردی جلب و جذب جهانگرد است.

جهانگردی ترکیبی از فعالیتها، خدمات، سیاستها، خط مشی ها، ضوابط، معیارها و کالایی است که برای تحقق یک سفر جهانگرد ضرورت دارد. ( الوانی 1378: 8- 117)

انسان گرایش درونی برای مسافرت و دیدن سایر ملل و اقوام دارد و این مسئله از نظر توریسم بسار حائز اهمیت است. کارشناسان مطالعات خود را در رابطه با این گرایش و میل معطوف کرده اند توجه مناسب به اجرای قوانین، اطلاع رسانی به مردم، هماهنگی سازمان ها و تبلیغات صحیح و امنیت جهانگردان از عواملی است که در زمینه رونق بخشیدن به این صنعت اهمیت زیادی دارد. یکی از راههای حرکت از اقتصاد متکی به نفت به اقتصاد غیر نفتی ، تغییر ساختار اقتصادی کشور است و نگرش یکپارچه در ابعاد اقتصادی ، اجتماعی، حقوقی و مدیریتی برای رسیدن به این تغییر مؤثر است. در این میان اطلاع رسانی به موقع علمی از راه استفاده از تجربیات دیگر مردم جهان و با شکستن حصار اطلاعات علمی، فرهنگ تنوع بخشیدن به اقتصاد را توسعه داد.

براساس مطالعات توصیفی و نتیج آزمونهای مختلف عواملی که در این صنعت نقش و تأثیر بسزایی دارند عبارتند از :

1- ایجاد امنیت باعث رشد و توسعه توریسم می شود تلاش در جهت ایجاد امنیت داخلی و خارجی برای جلوگیری از حرکات تروریستی و ربودن جهانگردان، موجب افزایش جهانگرد به کشور و رونق و توسعه جهانگردی ، افزایش درآمد و ایجاد ثبات میگردد.

2- اطلاع رسانی به مردم و تبلیغات صحیح به منظور آشنا نمودن آنان با صنعت توریسم در توسعه این صنعت مؤثر است براساس تجزیه و تحلیل صورت گرفته ، بالا بردن سطح آگاهی مردم از طریق تبلیغات و اطلاع رسانی صحیح، مهمترین عامل رشد و توسعه صنعت توریسم می باشد.

اطلاع رسانی و تبلیغات صحیح از طریق صدا و سیما و مطبوعات به جهت نقش آنها در شناسایی مناطق و مراکز توریستی استان و معرفی این مراکز به مردم ، در بالا بردن سطح آگاهی های مردم مؤثر است.

3- هماهنگی سازمانهای مرتبط به امر گردشگری مؤثر است وجود مراکز مختلف تصمیم گیری در صنعت توریسم باعث می شود که نتوان تصمیم گیری منسجمی برای صنعت توریسم اعمال کرد. از آنجایی که همه ارگانهای دولتی کشور در جهت رشد این صنعت دخیل می باشند بناراین ضروری است هماهنگی لازم بین آنها بیشتر و بهتر باشد.

4- گسترش حمل و نقل تأثیر مثبتی روی توسعه و رشد صنعت توریسم می گذارد گسترش حمل و نقل برای گردش به استانها و شهرهای مختلف کشور بسیار حائز اهمیت است.

امروزه صنعت جهانگردی پس از صنعت انرژی و وسایل نقلیه موتوری ، دومین صنعت بزرگ جهان محسوب می شود. که به رغم اینکه کشورمان جزء ده  کشور برتر جهان از نظر وجود اماکن تاریخی و باستانی و توریستی است اما از نظر درآمد ارزی برای کشورمان جایگاه مناسبی نداریم و این نشان دهنده ضعف سیستم های مرتبط با گردشگری می باشد.

اطلاع رسانی خوب نیز جهت شناساندن جاذبه ها و فرهنگ جوامع به افراد نقش اساس دارد اما این که اطلاع رسانی به چه نحوی صورت می گیرد مهم است بیشتر مکانها در داخل کشور حتی برای افراد بومی ناشناخته است. که به نحوی در آن سهیم هستند و هماهنگی فقط از طریق مشارکت تمامی نهادها و ارگانها میسر است. امید است با سیاست گذاری مناسب و بر طرف کردن چالشهای این صنعت زمینه را بریا جذب گردشگر و رشد این صنعت فراهم آوریم. 

منبع: modiryar.com

صنعت گردشگری و هتل داری

  امروزه سفر راهی برای دور شدن از خانه خلق کرده است. در این راستا پیوند نزدیکی میان رشد امکانات، تسهیلات و توسعه شیوه های حمل و نقل به وجود آمده است. تا نیمه های قرن نوزده میلادی، سفر منحصر به جاده های داخل مرزها بود، خواه سفر تجاری، خواه سفر تفریحی. در کشورهای اروپایی برای پاسخگویی به این خواسته مسافران و مهمانپذیر ها در راه های اصلی و نزدیک به شهرهای مهم ساخته شدند. قرن هاست در اروپا شغل مسافر خانه داری رواج دارد. از هنگامی که روم فتح شد، مسافر خانه ها و مهمانپذیر ها یکی پس از دیگری ساخته می شدند و در مقابل پولی که از مشتریان دریافت می کردند، غذا و نوشیدنی و وسایل سرگرمی و راحتی ایشان را فراهم می آوردند. با انحطاط امپراتوری روم در حدود سال 500م. به دلیل مشکلات، سالها با فقدان تجارت و بازرگانی روبه رو بودند. در این دوره، کلیسا پذیرای مسافران بود. در قرن 15م. مسافرخانه ها بار دیگر در کشورهای اروپایی بسیاری، به ویژه انگلستان و فرانسه توسعه یافت. تدریجاً در قرون هفده و هجده میلادی، این مسافر خانه ها گسترش یافتند به طوری که برخی از آنها بین 30 تا 50 اتاق داشتند و امکانات خود را افزایش دادند. با روی کار آمدن خطوط راه آهن، حدود سال 1825م. در انگلستان، سرنوشت مسافر خانه ها مهمور شد. از مدت زمان سفر کاسته شد و مهمانپذیر های بسیاری رو به فراموشی رفتند چرا که مسیرها تغییر کرده بود؛ این فراموشی تا اوایل قرن بیست ادامه داشت تا اینکه موتورسواران و دوچرخه سواران به کمک مسافرخانه ها آمدند. هتل ها نیز از قلب مسافرخانه ها بیرون آمدند شاید تنها با یک تغییر ساده اسمی! واژه هتل حلقه فریبنده ای در خود داشت. در کشور فرانسه، هتل محل اقامت افراد سرمایه دار و ثروتمند بود. البته برخی از ساختمانهای عمومی هم هتل نامیده می شدند، مانند ضرابخانه ها... در حدود سال های 1800م. واژگان "هتل"، "قهوه خانه ها" و ... همه تقریباً برای انتقال یک مفهوم به کار می رفتند. از سال 1820م. واژه "هتل" به عنوان اصطلاحی برای توضیح افرادی به کار می رفت که توقف شب خواب در مکانی دارند و در مقابل مبلغی که هزینه می کردند از امکانات غذایی و رفاهی آن مکان استفاده می کردند. تا اواخر دهه 40، هتل های کوچک بین المللی عمدتاً در سوییس و انگلستان بودند. در سال 1948م.دولت امریکا تقضای خود را مبنی بر ساخت هتل در امریکای لاتین به شرکت های هتل سازی اعلام کرد تا از این طریق اقتصاد کشور را بهبود بخشد. کونراد هیلتون (Conrad Hilton) در سال 1948م. اولین هتل بین المللی خود را در "سن جوان" San Juan راه اندازی کرد. هتل های بین المللی هیلتون که امروزه دفتر مرکزی آن در انگلستان است، در سال 1991، بالغ بر 50799 اتاق در 151 هتل خارج از امریکا به خود اختصاص داده است. از دیگر پیشگامان صنعت هتل داری و ساخت هتل های زنجیره ای می توان به "ارنست هاندرسون"، بنیانگذار هتل های زنجیره ای "شرایتون" Sheraton اشاره کرد. این دو هتل زنجیره ای تا دهه 60 و روی کار آمدن هتا های زنجیره ای "هیات" Hyatt تنها رقیبان بازار بودند. هر جا که این دو هتل ساخته می شدند، خطوط هوایی ایلات متحده هم دیده می شد. یکی دیگر از عوامل گسترش هتل ها، توسعه و گشایش متل ها ی استاندارد در جاده ها و بزرگراه ها توسط "کمونس ویلسون"، بنیانگذار هتل های زنجیره ای "هالیدی" Holiday بود که امروزه از بزرگترین هتل های زنجیره ای در دنیا است. وی بر این باور بود که هتل می بایست راحت، تمیز، همراه با امکانات مقرون به صرفه و بدون افراط گرایی باشد و فضای پارکینگ به اندازه کافی بزرگ باشد.این مدیر دو عامل اساسی موفقیت امریکایی ها را ساخت هتل های بین المللی توضیح می دهد:

1- بیشترین سفرهای خارجی در امریکا صورت می گیرد.

2- از امکانات ممتاز و درجه یک استفاده می کنند.

هتل ها و متل ها اغلب تسهیلات یکسانی ارائه می دهند با این تفاوت که یک متل اکثراً در بزرگراه است و پارکینگ وسیعی دارد. اگرچه در برخی موارد حتی این تفاوت ها هم وجود ندارد و میهمانان با توجه به میل و علاقه شخصی خود تصمیم می گیرند در هتل یا متل اقامت داشته باشند. ارزان فیمت ترین تسهیلات در شهرهای بزرگ، ابتدا در ژاپن دیده شدند که "هتل کپسول" Capsule Hotel نام گرفتند؛ میهمانان در اتاق هایی که از نوعی پلاستیک ساخته شده بودند، با ارتفاع و عرض حدود 25 فوت و 6/7 فوت عمق مستقر می شدند و هر شب اجاره ای حدود 25 دلار در توکیو می پرداختند و جالب اینکه اغلب پر بودند و جای خالی به ندرت پیدا می شد. هر یک از این کپسول ها مجهز به رادیو، تلویزیون، کولر و ساعت بودند و هر هتل بالغ بر 400 کپسول داشت. اینگونه هتل ها در شهرهای متعدد ژاپن به سهولت به چشم می خورد. متل خلاصه شده عبارت "هتل اتوماتیک" Automatic Hotel است. اگر بخواهیم هتل یا متل را محصولی برای فروش فرض کنیم، می بایست شامل این عناصر باشد: 1- مکان: اشاره بر سهولت دسترسی و راحتی مهمان دارد. 2- تسهیلات: بر کیفیت اتاق ها، رستوران ها، مغازه ها، وسایل حمل و نقل، تاکسی و ... دارد. 3- خدمات: مشتمل بر سرعت، کفایت و میزان توجه کارکنان است. 4- تصویر : منظور همان تصویری است که با عوامل فوق الذکر از هتل در ذهن میهمان ایجاد می شود. نام هتل، ظاهر هتل و افرادی که در هتل مدیریت می کنند. با در نظر گرفتن عوامل بالا، هتل قابل فروش می شود. هنگامی که هتلی تعرفه های خود را مشخص می کند، آنگاه مدیریت یا صاحب هتل می تواند تصمیم گیری کند که اتاق ها با چه قیمتی به فروش برسند. کاندامینیوم Candominium یا هتل با مالکیت مشترک از ابتکارات جدید صنعت هتلداری است. این دسته از هتل ها به جای اتاق مجموعه ای از آپارتمان ها هستند. هتل توسط فردی که صاحب اصلی آن است به دست افراد دیگر سپرده می شود تا به گردشگران اجازه داده شود فرد در زمان مشخصی از سال و یا با پرداخت هزینه های کمتری در یک بازه مشخص از سال حق دارد از آن استفاده کند. سود حاصله در پایان هر سال میان شرکا به نسبت تقسیم می شود. افرادی که در هتل ها مستقر می شوند اغلب خانوادگی هستند و به لحاظ اقتصادی برایشان بسیار مقرون به صرفه است، آپارتمانها مجهز به امکانات پخت غذا و ... نیز هستند.

تایم شرینگ Time Sharing نوعی خاص از هتل های کاندامینیوم است. در ابتدا در کشورهای اروپایی و هم زمان با راه اندازی اولین هتل کاندامینیوم آغاز به کار کرد، علیرغم شباهت های موجود میان این دو نوع هتل پیوندی میان آنها وجود ندارد. این سیستم زمانی شروع به کار کرد که مردم در رزرواسیون هتل مورد نظر و زمان دلخواه خود دچار مشکل شدند. جهت اطمینان از رزرواسیون هتل طی یک یا دو هفته، افراد اقدام به پیش پرداخت هزینه ها و خرید اتاق با امکانات در زمان مشخصی از سال و به صورت چندین ساله نمودند. به عنوان نمونه، اگر شخصی تمایل داشته باشد برای مدت دو هفته در سال به میامی سفر کند، می بایست کاندامینیومی با قیمت 200000 دلار امریکا اجاره کند، در حالیکه می تواند به مدت 25 سال رزرو اتاق را در این دو هفته در سال تضمین کند و تنها 10000 دلار بپردازد. مزیت این هتل ها در این است که فرد اگر نخواهد یک سال از اتاقی استفاده کند می تواند این امتیاز را به دوست و یا فرد دیگری بفروشد و یا با وی تعویض کند. سنت مالکیت و در عین حال مدیریت هتل و علاوه بر آن باقی ماندن در این صنعت در کنار مزیت هایش با مشکلاتی مواجه بود امروزه مالکان هتل ها به ندرت مدیریت هتل را هم به عهده می گیرند و در کنار آن باید متذکر شویم که هتل ها روز به روز گام به سوی زنجیره ای شدن می نهند و در این میان به لحاظ اقتصادی بازار کار برای هتل هایی که بصورت انفرادی فعالیت میکنند، باقی نمی ماند. حق استفاده از پسوند ها و پیشوندهای "زنجیره ای"، "بین المللی" و ملی به صاحبان هتلها و متل ها داده می شود که کار زیاد مشکلی هم نیست. در عوض صاحب هتل متعهد می شود هتل خود را با استانداردهای همان گروه (هتل های زنجیره ای) تطبیق دهد. قیمت اتاق ها هم می بایست هماهنگ باشد. در پایان این هتل ها هم درصدی از درآمد کل خود را با شرکت دارنده نام قسمت می کنند.

هتلهای تاریخی

جستجو در افسانه ها- به دنبال جای خواب و غذا؟ در سرتاسر خاورمیانه هنوز چند تایی هتل استثنایی و فوق العاده وجود دارند که جادوی یک دوره تاریخی کهن را در خود حفظ کرده و نگاشته اند و هم اکنونن نیز به خاطر خدمت رسانی و راحتی فوق العاده مسافران با تجربه زیادی را به خود جذب میکنند. برخی از آنها از اینکه دارای تاریخی صد ساله یا بیشتر هستند، بر خود می بالند . این مسافر خانه ها (hostelries) از این جهت که نوازشگر کسانی چون آگاتا کریستی، تی.ای.لارنس، وینستون چرچیل بوده اند به خود افتخار و مباهات می کنند. هنوز هم روسای جمهور و سلاطین دنیا در آنجا اقامت میکنند اما رفتار آنها بیشتر شبیه مسافرین بسیار عادی و معمولی است که به آرامش و جلوه اینگونه اماکن توجه دارند. از مراکش (Morocco) در غرب تا ترکیه (Turkey) بسیاری از شعاب هتل های لوانت (Levant) و مصر (Egypt) متعهد به انجام تغییرات، بازسازیها و الحاقاتی شده اند تا اطمینان و اعتماد صاحبان خود را نسبت به آینده صنعت جهانگردی و سفرهای اقتصادی در سراسر منطقه جلب کرده و به نبوت رسانند. بقل از مجله هتلها به راستی ویژگی های منطقه و دنیای امروز عبارتند از نبرد به خاطر کسب سهم بازار با ارایه قوتیرین طراحی و خدمات سفارشی و هتلهای تاریخی موقعیت خویش را در برابر این رقابت سخت که براساس شرایط جدیدتر و اغلب دشوارتر می باشد، حفظ کرده اند. نخستین هتل از هتل های لوکس خاورمیانه در نیمه دوم سال 1800 میلادی و در امتداد راه هایی که توسط خطوط ریلی و کشتی های بخار باز می شدند، سر برافراشت و از نخستین پیشقدمان صنعت جهانگردی کسانی همچون توماس کوک ابتدا بر روی مناطق فلسطین و مصر تمرکز کردند و از این طریق به تحریک حس شیفتگی و رضایتمندی اروپاییان در منطقه پرداختند. اغلب امور سیاسی و اقتصادی جهان در راستای استحکام اهمیت هتل ها با یکدیگر ترکیب می شوند تا بطور یکسان و مشابه به خدمت جهانگردان و سیاستمداران بپردازند. بعضی از مهمانان همچون چرچیل پس از ترک هتل اشیایی را از خود به یاد بود گذاشته اند که امروزه به عنوان یادگاری های میراثی به نسل های جدید به ارث رسیده اند. دیگر مهمانان  اغلب در دفتر قدیمی ویژه مهمانان هتل امضایی از خود به یادگار  گذاشته و یا گاهی اوقات اشاره ای مرموز به دسیسه و توطئه ای داشته اند. مثلاً لارنس که در اوریل 1914 م. بصورت موقتی در هتل Thenstately Baron در شهر حلب در سوریه شمالی اقامت گزیده بود. او خود گفته که در آن جا به مطالعه در خصوص  ویرانه های کارچمش (Carchemish) حدود 100 کیلومتر دورتر از آنجا پرداخته اما برخی بر این عقیده اند که او به صورت مستمر برای بریتانیا (Britain) جاسوسی می کرده، پیش از آن که برای کمک به جنبش و شورش اعراب بر علیه ترکان در خلال جنگ جهانی اول به شبه جزیره عربستان سفر کند.

آگاتا کریستی در اواخر دهه ی 1920 م. سفر خود به خاورمیانه را آغاز کرد. او در هتل پراپلیسِ استانبول بخشی از کتاب: " قتل در اکسپرس شرق " را نوشت. او در سوریه در هتل بارون و در  پالمیر در هتل راین زنوبیا اقامت کرد. در مصر او از هتل Winter Palace و کاتاراکت هتل در آسوان دیدار کرد و آنچه را که در کاتاراکت هتل دیده بود در داستان " مرگ در رودخانه نیل " نوشت. چرچیل به منظور شرکت در مراسم افتتاح نخستین سد آسوان در سال 1902م. در هتل کاتاراکت جا رزرو کرد. اما مامونیه هتل در مراکش جایی بود که او از فراز بالکن اتاقش به نقاشی صحنه هایی از کوهستان اطلس پرداخت، این کار مورد علاقه او بود که تا دهه 1950م. چندین بار تکرار شد. چرچیل حتی در اوایل سال 1943م. فرانکلین روزولت را بمنظور شرکت در کنفرانس کازابلانکا با خود به آن هتل برد و زمانیکه اتومبیل آنها در بین راه درهم شکسته شد، هر دو غرق در گل و لای شدند. امروزه کلاه مردانه (hamburg) و چتر چرچیل در یکی از لوکس ترین اتاق های هتل که نام چرچیل را یدک می کشد آویخته شده و در لابی هتل سرویس نقره ای چای او  که از آن استفاده می کرد به نمایش گذاشته شده است. این که هتل در سال 1922م. بازگشایی شد در سال 1986م. بوسیله یک شرکت راه آهن مراکش به نام مامونیه دوباره بهسازی و دارای تزئینات شد این کار ترکیبی جسورانه از هنر قرن بیستمی دکو Deco و ویژگی های برجسته هنر سنتی مراکش در قاب گچکاریهای پیچیده و برجسته و کاشیکاری های زیلیج Zillij می باشد. از هتل تا بازارهای شلوغو قدیمی و نیز میدان اصلی شهر تنها 10 دقیقه پیاده روی است.بر خلاف ظاهر هتل داخل آن با دیوارهای سرخ رنگ و شعارهای هتل یعنی "صلح و دوستی" روبرو می شوید که توسط مدیر داخلی هتل بیان می شود.

این هتل 13 هکتاری با باغ هایش ذات اصلی خود را بیان کرده و هتل را به گذشته شهر پیوند می دهد. در قرن هجدهم میلادی سلطان سیدی محمد پادشاه مراکش این باغ ها را به عنوان هدیه عروسی به پسرش مامون اهدا کرد. سه پسر دیگر سلطان نیز باغ های دیگری را به دست آوردند اما امروزه فقط سهم باغ های مامون باقی مانده است که در سطحی گسترده پوشیده از نخل های خرما درختان زیتون، نارنج و بوته های گل شده است. این هتل با رایحه ای بسیار زیادِ گل های رز که بصورت پراکنده در پیرامون چشمه های آبش هر صبحگاهان در فضا منتشر می شود علاوه بر سیاستمداران برای هنرمندان نیز مکان دنج و دل انگیزی بوده است موریس راول که صدای پیانویش هنوز زینت بخش لابی هتل است زمانی که در سال 1935م. در این هتل اقامت داشت با همکاری یک گروه موسیقی جنوایی در میدان اصلی برای ساخت یک نوای موسیقی الهام گرفت. حدود 6 دهه بعد، اعضای گروه موسیقی راک لدزپلین زمانی که برای ترکیب ریتم هایشان با موسیقی جنوایی به منظور شرکت در کنسرت MTV در این شهر حضور داشتند، دفتر ثبت هتل را امضاء کردند. در سال 1991م. رونالد ریکان در این هتل اقامت داشت، مدیریت هتل به افتخار حضور وی یک مسابقه کوتاه اسبهای عربی ترتیب داد. یاسر عرفات وقتی در سال 1992م. دفتر میهمانان را امضاء کرد با خوشامدگویی گرمی مورد تمجید قرار گرفت.اینچنین خوشامد گویی گرم و صمیمانه و حتی طنین انداز در حدود 280 کیلومتر به طرف شمال در منطقه فِز در هتل پالاس جامای شبیه هتل مامونیه در حاشیه یک دره کاسه ای شکل قرار گرفته که شامل مدینه یا شهر کهن می باشد. این هتل تاریخی علاوه بر کلاس جهانی و چشم انداز زیبا و با شکوهش، دارای یکی از ارزانترین سیستم های بیدار کردن افراتد در صبح است: صدای فرا خوانی همگانی در هنگام طلوع صبح برای نماز که توسط مساجد شهر یکی پس از دیگری، در فضای هتل جریان می یابد با این خطاب که: نماز بهترین ترتیب مسافران را به روی تراس های اتاق هایشان می کشاند تا آنان را با جنبش هزار ساله مدینه بر هم زند.

پالاس جاملی در سال 1933م. زمانی که تبدیل به اقامتگاه قصر مانند دو برادر ثروتمند خانواده اولد Ouled شده بود، بازگشایی شد. در طی حکومت سلطان مولای حسن این دو برادر املاک بسیار زیاد خود را از دست دادند و یکی از آنان در اوایل این قرن پس از مرگ سلطان از شهرت و آواره افتاد و زندگی خود را از دست داد. در یکی از کتب تاریخ هتل ها آمده است که این هتل که در سال 1879م. شاخته شده گوهر منطقه بوده است میراث معماری این قصر شامل دو عمارت با سقف های بسیار بلند و چوبکاری های دستی پیچیده است که به طرز ماهرانه ای با گچ و کاشی های منقوش کار شده است. در کنار این عمارت ها یک رستوران مشابه تزین شده که همه با هم تشکیل دهنده ورودی این هتل با 119 اتاق هتلی می باشند و همه این اتاق ها در 6 طبقه ترتیب و تزئین داده شده است که در سال 1970م. بازگشایی شد. عبد القادر می گوید: "این هتل با بکار گیری هنرمندان محلی از خود و میراث میهنی خویش محافظت میکند. این هنرمندان در قالب یک برنامه بهسازی منظم در پاییز امسال پروژه باز پیرایی و بهسازی هتل را تکمیل خواهند کرد" او می افزاید: "ما در فِز با اندکی تفاوت هنوز میتوانیم  مردمانی را بیابیم که شرایط لازم را برای ساخت بافت های فرسوده دارا هستند، این هتل نشانه زنده از تاریخ و فرهنگ مستمر ماست." گست کانفرید زانتکه معمار برجسته شهر برمه آلمان می گوید " مهرت و هنرمندی جای هیچ چیزی را نمی گیرد. در این جا شما آثار هنری دستی را می بینید که همه آنها با وجود بی نظمی هایشان بسیار بهتر از تجدید حیات بی فکرانه مدل های قبلی است." در شهر استانبول نیز یک شرکت حمل و نقل ریلی اقدام به احیای یکی از اصیل ترین هتل های کهن شهر نمده است. هتل هتل پراپلس که در سال 1892م. بازگشایی شد صرفاً به مسافرین قطار دولوکس پاریس- استانبول شرکت اورینت اکسپرس خدمات رسانی میکند. این شرکت در کنار کار حرکت قطار ها مالک هتل نیز هست و با داشتن کمپانی لایون و لورل یکی از اعضای اتحادیه بزرگ واگن در سیستم حمل و نقل ریلی اروپاست.در دوران گذشته مهمانان ناز پرورده و متنعم به وسیله حمالان در صندلی های دارای نازبالش و متکا از ایستگاه قطار در سِرکسی Sirkeci- در قسمت قدیمی استانبول- به کرجی های پارویی مستمر در سواحل شاخ زرین (Golden Horn) منتقل می گشتند. در آنسوی این خلیج کوچک یعنی در بخش اروپایی استانبول یا "پرا"، مهمانان بر یک قطار الکترونیکی سوار شده و ظرف 70 ثانیه به هتل می رسیدند.

امروزه حیات هتل پراپلاس مدیون تلاشهای حسن سوزرمی باشد، که در سال 1977م. برای نجات این هتل که در شرایط خیلی بدی قرار داشت و نامش در اسناد وزارت جهانگردی حتی به عنوان یک مسافرخانه نیز درج نشده بود. سوزر می گوید  که کمپانی او یعنی: هتل استانبوا و موسسه جهانگردی، حدود 2/5 میلیارد دلارصرف بهسازی آن کرده اند. او از طریق تبلیغات در خصوص مهمانان مشهور و معروف این هتل، به ارتقای درجه آن پرداخت. بر پلاک های مسی و قدیمی 27 اتاق از 145 اتاق، این هتل نام افراد معروفی از این قبیل به چشم می خورد: مصطفی کمال آتاتورک- پدر ملت ترک- آگاتاکریستی جاسوس فریبنده ماتاهری و ژاکلین کندی اوناسیس سوزر می گوید پس از پنج سال هزینه اکنون هتل به درآمد زایی و بازگشت سرمایثه رسیده است و در بهار و تابستان پر از مسافر است. کمپانی سوزر این ملک را از سه بنیاد نیکو کاری اجاره کرده است که آنها نیز بر حسب وصیت مالک لبنانی قبلی اش صاحب درآمد هتل شده بودند. اقدام سوزر منجر به نجات هتل به عنوان یک بنای یادگاری زنده گردید. او میگوید: "پراپالاس پیوند دهنده آسیا و اروپا بود، مسافرینی که در اینجا اقامت می کنند از یک قاره به قاره دیگر سفر کرده اند و استانبول برای همه آنان به منزله لبه ی اروپاست. به منظور حفظ سبک اصلی هتل کمپانی سوزر وسایل قدیمی آنرا از خانواده مهیا خریداری کرد. در حالیکه اتاقها به صورت مدرن طراحی شده اند، طبقات بصورت چوبی سخت و بادوام، تخت خواب های برنجی، قالی های دست بافت و حمام های بزرگ، منعکس کننده گذشته عظیم و با شکوهی می باشد و به نظر سوزر همین انعکاس نشاندهنده نوع برتری است که دیگر هتل ها و رقبای 5 ستاره مدرن آن قدرت رویایی با آن را ندارد سوزر می گوید: "والدین یا پدربزرگها و مادربزرگهای مشتریان ما در اینجا اقامت کرده اند و این خود دلیل استمرار آمدن آنها به اینجاست". اتاق آگاتاکریستی به شماره 404 یک موزه کوچک است اما اتاق آتاتورک به شماره 101 بزرگترین الگوی طراحی برای بازدید کنندگان محلی است: لوازم  اتاق دخواب دقیقاً همان لوازم و اثاثیه اصیل و قدیمی است و این چنین یادگاری هایی یادآور رئیس جمهور محترم ترکیه است چیزهایی همچون عینک های رانندگی و کلاه پانامایی.در میان بازدید کنندگان دانش آموزان مدارس با چشمانی کاملاً باز به چشم میخورند. آگاتاکریستی با قطار های لوکس شرکت توروس اکسپرس در بازگشت از حلب توقفی دیگر در ایستگاه قطار داشت. آنجا بود که سری به هتل بارون زد. شاید او آنجا را پر جاذبه یافت زیرا مهمان قبل از او یعنی تی- ای لورنس باستان شناس و پژوهشگر بود یا در حقیقت به عنوان جاسوس به کار گماشته شده بود؟ آرمین مظلومیان، مدیر هتل بارون کسی که پدربزرگ و عموی بزرگش هتل را در سال 1909م. پایه گذاری کردندمعتقد است: جاسوسی شیوه مرسوم آن زمان بود هر کس به نوعی با ترکیب باستانشناس،جاسوس- مردم شناس و دیپلمات و ... از عناوین بکار رفته آن روزگار بود. صرف نظر از آنچه که لورنس صرفاً برای آن بکار گماشته شده بود او در عالی ترین اتاق هتل سرویس دهی شد همان جایی که امروز یک نسخه از صورت حساب هایی که به امضای او رسید. در یک گلدان شیشه ای بر روی یک مبل راحتی رنگ و رو رفته نگهداری می شود. هیچ یک از مهمانان امروز هتل بارون چیزی از لورنس به یاد ندارند. اما این مسئله در خصوص آگاتاکریستی صدق نمی کند یعنی کسی که در سال 1934م. دفتر هتل را امضاء کرده است. این دفتر ثبت امروزه توسط مادر مظلومیان خانم سالی نگهداری می شود یک انگلیسی که پس از جنگ جهانی دوم با گریگور مظلومیان- مالک هتل بارون ازدواج کرد خانم سالی می گوی: "آگاتاکریستی به صورت مدام به این هتل می آمد و شوهرم او را خیلی خوب می شناخت. او اغلب صندلی خود را بر روی تراس میگذاشت، در زمستان گرمپوش کرده و در آنجا می نشست و به سرعت شروع به نگارش میکرد.  خانم سالی مظلومیان هنوز با خانواده نویسنده دوستی دارد. این هتل سه طبقه با 40 اتاق در میانه یک سری باغ واقع شده و دارای چشم انداز زیبا رو به بازارهای کهن و قدیمی شهر و قلعه قدیمی آن می باشد. در کنار لورنس و کریستی مهمانان دیگری از نویسندگان و مسافران دیگر نیز بودند از قبیل فریا لیندبرگ جاسوس انگلیسی کیم فیلبی و سرمایه دار معروف دیوید راکفاسر. امروزه جای باغ ها با ساختمان های عادی تجاری عوض شده و با نا پدید شدن قطارهای لوکس و ظهر قطار های بزرگتر، هتل های جدید تر آمار میهمانان را درهم شکسته اند. اما علیرغم این ایام سخت چند دوره بزرگ بهسازی را پشت سر گذاشته، اتاق ها به سبک قدیم آراسته شده اند و مظلومیان پیشنهادات فروش آن را رد کرده است.

آرمن مظلومیان می گوید: "کلوپ شبانه و سالن های رقص آن هتل را ویران خواهر کرد". سالی میگوید: " امروزه دلتنگی برای میهن و مصور سازی دو عامل عمده جذب مسافرین به هتل بارون می باشد." الیزابت تد مهمانی از کمبریج انگلستان نیز با نظر خانم سالی موافق است و می گوید: "من اینجا را دوست دارم اینجا کمی شبیه اقامت در موزه بریتانیا می باشد." یکی از خواستاران هتل بارون شرکت سفر و جهانگردی مشرق می باشد که در سال 1991م. هتل کهنه راین زنوبیا در پالمیر را که در مرکز سوریه واقع شده است خریداری و پس از بازسازی و نام مختصر و ساده نام زنوبیا را برای آن برگزید. هانی مدیر هتل زنوبیا می گوید: "زنوبیا که در کناره ویرانه های آثار دوره تاریخی تمدن روم در پالمیر واقع شده در سال 1924م. به عنوان مهمانسرای کارگران شرکت نفت که با اتوبوس به بغداد سفر میکردند " استفاده می شد. پنج سال بعد یک بانوی بارون فرانسوی به نام آندرون این ملک را تصاحب کرد و نام آن را به راین زنوبیا تغییر داد و پس از دوره ای که ملکه پالمیر بر سر حکومت برامپراتوری روم به جنگ و جدال پرداخت سرانجام در 274م. شکست خورده و متلاشی شد. هانی می گوید: "هتل دارای موقعیت بسیار خوبی است جلوه زیبای هتل از طریق در های لابی شیشه ای است که چشم اندازیرو به سوی اسکلت سنگی قدیم شهر دارد و تنها چند متر با هتل فاصله دارد. دولت اجازه ساخت و ساز زیاد را در نزدیکی این ویرانه های کهن شهر را نمی دهد. در سال 1936م. هتل به دست یک خانواده محلی به نام ایساد افتاد اما بانوی بارون فرانسوی یعنی آندورین طبیعت و طرز فکر ویژه خودئ را در آنجا به ارث گذاشت. هانی مدیر هتل می گوید: "او دوست داشت همچون ملکه زنوبیا لباس پوشیده و مهمانان هتل را از طریق پنجره کوچک اتاقش را در لابی به نظاره بنشیند امروزه اتاق قدیمی او یک سوئیت درجه ی دو است و هتل که پس از رفتن او به سرعت از تعداد مهمانهایش کاسته شد، و مجدداً با حجم انبوهی از مهمانان دمشقی روبرو شده است.

منبع: Tourism and Hotel Industry