صنایع دستی به آن گروه از صنایع اطلاق میشود که عمدتا با استفاده از مواد اولیه بومی تهیه شده ونشان دهنده ویژگیها و میراث هنری و سنتی مردم ایران است و تمام یا قسمتی از مراحل تولید آن با دست انجام میشود و در آن ذوق هنری وخلاقیت فکری صنعتگر تجلی یافته باشد.
صنایع دستی به عنوان "یک هنر صنعت " که ریشه در آداب ،رسوم وسنتهای مردم ایران زمین دارد همواره طی قرون متمادی برای اکثریت مردم خاصه روستائیان و عشایر منبع کار و درآمد بوده و از نظر اقتصادی دارای جایگاه بسیار خوبی بوده است .
وسعت سرزمین ،تنوع اقلیمی، اعتقاد به دین و باورهای دینی و در کنار آنها ذوق و سلیقه بالای ایرانیان باعث شده است که در جای جای این کشور متمدن بتوان به آسانی نشانه هایی از صنایع دستی یافت.
از گذشته های بسیار دور صنعتگران سخت کوش وبا ذوق ایران کوشیده اند تا با تولید انواع صنایع دستی همچون زیراندازهای قالی وگلیم ونیز آثاری همچون افزارهای فلزی و زیور آلات، اندیشه وافکار ، خلاقیت و در نهایت ایمان خود به خالق هستی و اعتقاد خویش به فرهنگ بومی را در قالب این محصولات زیبا به جهانیان بیان داشته وتحسین آنها را برانگیزند .
در عصری که عصر تکنولوژی نامیده میشود چرا ما از صنایع دستی سخن به میان می آوریم؟اصولا" در بررسی اولیه طرحها وفعالیت های اقتصادی توجیه فنی واقتصادی از نکات مهمی است که مورد توجه کارشناسان میباشد. صنایع دستی بدلیل فراوانی مواد اولیه ،ارزانی،دسترسی آسان به آن عدم نیاز به سرمایه گذاری بالا ،نداشتن آلایندگی زیست محیطی ،ارزش افزوده بالا میتواند بهترین گزینه در جهت رفع بیکاری وایجاد اشتغال باشد .
به اعتقاد کارشناسان امروزه اشتغالزایی برای یک نفر در صنعت پتروشیمی نیازمند سرمایه گذاری شش میلیارد تومانی است در حالی که در صنایع دستی با یک هزارم این رقم میتوان برای یک نفر اشتغال ایجاد کرد.بدلیل ارتباط تنگاتنگ صنایع دستی با صنعت توریسم ،توجه به این بخش میتواند برای جلب و جذب گردشگران به کشور سودمند باشد . استقبال گردشگران داخلی و خارجی برای خرید یکی از آثار هنری یا صنایع دستی هر شهر یا استان نشان میدهد قابلیت بهرهبرداری اقتصادی از صنایع دستی کشورمان یکی از اصلی ترین مزایای پرداختن به صنعت گردشگری و تقویت آن است .
با توجه به مزیت های اشاره شده نقش صنایع دستی در توسعه کشور شامل
بالا بردن سطح اشتغال با هزینه های بسیار کم،ازدیاد درآمد سرانه ملی ،جذب گردشگران خارجی و توسعه صنعت توریسم ،ارز آوری مناسب بواسطه صنعت توریسم
و تاثیر در توسعه صادرات کالاهای غیر نفتی می شود.همچنین صنایع دستی به دلیل بار فرهنگی قوی میتواند بعنوان سفیر فرهنگی کشور عمل کند و ابزاری برای گفتگوی تمدنها باشد.
صنایع دستی در زمره صنایع کوچک و زود بازده نیز به شمار میرود و در برنامه های سوم وچهارم توسعه نیز بر اهمیت آن تاکید شده است با این همه این" هنر –صنعت" همچنان از رسیدن به جایگاه خویش باز مانده است و متاسفانه برنامه ریزان اقتصادی کمترین توجه را به اقتصادی بودن هنرهای سنتی و صنایع دستی دارند که گاهی نسبت به این حوزه دچار فراموشی شده و آن را ازیاد برده اند.
شناخت ما از صنایع دستی و هنرهای سنتی و مزایای ویژه فرهنگی و اقتصادی آنها بسیار کم است بطوری که همین عدم شناخت موجب باز ماندن ما از حضور در بازارهای رقابتی و اقتصادی شده است . توسعه این صنعت نیازمند بر نامه ریزی کلانی است تا صنعتگران این عرصه به شغل دیگری روی نیاورند.
مادامی که ما این میراث ملی و گرانبها با این همه مزیت در اختیار داریم میطلبد که مسئولان از طرق مختلفی همچون توجه به صنایع دستی در برنامهریزیهای اقتصادی،برداشتن موانع و مشکلات ،تقویت تعاونیها و بخش خصوصی،ایجاد کانونهای صنایع دستی در سطح دانشگاهها ، افزایش اعتبارات آموزشی ،بیمه صنعتگران ،بازاریابی وحتی استفاده کاربردی از تولیدات در محل کار ومنزل به تقویت آن بپردازند وبرای نجات هنرهای سنتی و صنایع دستی از ورطه فراموشی و منسوخ شدن باید مدیریتی صحیح،متخصص وکارآمد به کار گرفته شود .
صنایعدستی کرمانشاه در یک نگاه
صنایع دستی؛یکی از مهمترین صنایع اشتغال زای کردستان
اشتغال زنان در صنایعدستی برای نظام اهمیت دارد