طبق بررسی های انجام شده از سوی آژانس مرکزی بسیج عمومی و آمار مصر، ارزیابی های انجام شده حکایت از آن دارد که میزان خسارت های مالی ایجاد شده دراین کشور تنها از 28 ژانویه تا 5 فوریه که طی آن اعتراضات به اوج خود رسیده بود، بخش های اصلی اقتصاد مصر از جمله توریسم را دچار زیان های هنگفت کرده است.
این زیان ها در بخش توریسم به ویژه براثر لغو رزرو های انجام شده در هتل ها وکاهش تقاضا در مراکز توریستی و درنتیجه کاهش دستمزدها در بخش های مهم توریستی این کشور نظیر قاهره، اسکندریه وکانال سوئز رخ داده است.
بخش کارخانجات صنعتی درحدود 0.7 درصد از کل تولیدات ناخالص ملی را از دست داده است و شش درصد از کل تولیدات این بخش نیز به حالت تعلیق درآمده است.
صنابع مواد غذایی نیز طی این دوره با سقوط 20درصدی قیمت ها زیان هنگفتی را به ویژه در منطقه قاهره متحمل شده است.
در بخش صنایع ساختمانی نیز درحدود 0.9 درصد از کل پروژه های تکمیل شده در سطح ملی را از دست داده است و تنها 10 درصد از تمام عملیات جاری دراین بخش طی نه روزیاد شده به کار خود ادامه داده بودند.
بخش توریسم که سالانه 13میلیارد دلار درآمد برای مصر تولید می کند بیش از همه بخش ها و به شدت آسیب دیده است.
تنها از محل لغو ثبت نام ها و رزروها در ماه فوریه خسارت مالی این کشور به 825 میلیون دلار تا کنون رسیده است.
ابوبکر القندی مدیر موسسه آمار مصر با اعلام این داده ها افزود:«مردم باید به سر کار خود برگردندتا اقتصاد نیز به وضعیت عادی خود بازگردد.»
وی تاکید دارد که خسارت ها هنوز قابل مدیریت است درصورتی که تحولات سیاسی اخیر به انتخابات جدید پارلمان و ریاست جمهوری منجر شود.
منبع: خبرگزاری میراث فرهنگی
از سوی دیگر توریسم نیز به فراخور گذشت زمان امروزه به عنوان صنعتی درآمدزا و نجات دهنده برای کشورهای مختلف در آمده است.به شکلی که درآمدهای حاصل از آن در برخی کشورها چندین برابر درآمدهای سرشار نفتی کشورهای دیگر است.
لزوم توجه به توریسم و استفاده از فناوری های نوین در جهت گسترش آن و استفاده کردن از مزایای بیشمار اقتصادی آن برای کشورها تحقیق و تتبع پیرامون رابطه بین گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات و توسعه توریسم را ضروری ساخته است.
در عصر حاضر دگرگونی ژرف تکنولوژیکی، مکانیسمها و شرایط و در نتیجه بحث های تکنیکی و فنی به سوی پیچیدگی، تنوع و ظرافت بیشتری گرایش یافته است.
در این میان دگرگونیهای اقتصادی مهم حاصله در برگیرنده شماری از روابط تولید پیچیده، فراگیر و روابط مبادلاتی می باشد که در امر جهانی شدن روندی رو به گسترش دارد بر این مبنا گردشگری نیز که در رویکردی خاص در هزاره سوم مورد توجه می باشد؛ تحولاتی را پذیرا شده که به فراگیر شدن آن منتهی گردیده است.
گردشگری در رابطه با بسترهای تکنولوژیکی بحث شده و بسترهای اقتصادی حاصل از جهانی شدن، اصلی مستحکم در سیاست های اقتصادی در هزاره سوم محسوب می شود.
تحولات حاصل از مباحث فوق در رابطه با گردشگری در دوسویه تاثیر گذاری از یک سو به شکل گیری گردشگری الکترونیکی منتهی گردیده و از دیگر سو شکل گیری گردشگری مجازی را سبب شده است و با رشد سریع تکنولوژی اطلاع رسانی در چارچوب نظام مبادله الکترونیکی و سرعت بخشیدن به امر بازاریابی و مسافرت، کاهش هزینه ها و دستیابی به بازارهای جدید را در زمینه گردشگری فراهم آورده است.
به عنوان مثال می توان به نقش اینترنت در زمینه ارتباطات گردشگری، اطلاع رسانی به گردشگران و آگاهی یافتن از وضعیت مقاصد گردشگری و از دیگر سو از وضعیت بازار گردشگری اشاره کرد. گردشگری الکترونیکی حاصل این هم تنیدگی و تغییرات حاصل از آن می باشد، براین مبنا می توان گردشگری الکترونیکی را به صورت زیر تعریف نمود:
« گردشگری الکترونیکی، بکار گیری تکنولوژی های جدید بخصوص تکنولوژیهای اطلاعات و ارتباطات ICT در دو بعد عرضه و تقاضای گردشگری می باشد که در آن علاوه برعرضه خدمات موردنیاز گردشگران ،زمینه های بازاریابی ودورنمایی گردشگری مقاصد فراهم می باشد».
از این رو گردشگران برای آگاهی از مقاصد گردشگری و وضعیت آنها در بعد تقاضا از تکنولوژی های اطلاعاتی و ارتباطی استفاده نموده و در چارچوب انگیزه های خود به انتخاب مقاصد اقدام می نمایند.
در این میان آژانس های مسافرتی با استفاده از اینترنت در عرصه طرح های تخصصی گردشگری و در چارچوب شناخت زمان تعطیلات به همراه پاسخگویی به نیازهای گردشگران مبادرت به بازاریابی گردشگری در مقاصد مختلف نمودند.
بطور کلی استفاده از تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات و گسترش آن در زمینه عرضه و تقاضای گردشگری سبب آن شد که گردشگران قبل از سفر به ارزیابی و بررسی وضعیت مقاصد بپردازند و تجربه ای مجازی را در چارچوب دورنمایی گردشگر در ذهن خود شکل دهد. علاوه برآن این امر زمینه های دموکراتیک شدن امر انتخاب مقاصد را برای سفر فراهم آورده که بر بستری از لیبرالیسم حاصل از جهانی شدن تسهیل شده است.
این خود نشان از گذار به انعطاف پذیری ارائه محصول گردشگری در رابطه به عرضه دارد که به گونهای متبلور کننده تولید بهنگام بر آمده از شیوه تولید پسافوردیسم می باشد.به عبارتی دیگر محصول گردشگری در یک تنوع خاص در برگیرنده پاسخگویی به تقاضای شخصی و متکثر گردشگران بوده و گردشگران را قادر می سازد در راستای انگیزه های شخصی و تمایلات خود به انتخاب مقاصد گردشگری برای سفر بپردازند.
از دیگر تغییرات حاصل از گردشگری الکترونیکی در زمینه عرضه محصول گردشگری، شکل گیری سازمان های مدیریت مقاصد(DMO) می باشد.این سازمان ها در زمینه گردشگری با ارائه انواع خدمات الکترونیکی ، امکان جستجو و برنامه ریزی سفر را برای گردشگران فراهم می آورند.
وظایف این سازمان ها در برگیرنده، مدیریت منابع گردشگری ، برنامه ریزی برای فعالیت های گردشگری، تبلیغ و بازاریابی، آموزش کارکنان و عرضه خدمات مورد نیاز گردشگران می باشد.
این سازمان ها در واقعه لایه میانی را در گردشگری الکترونیکی مابین عرضه و تقاضا شکل می دهنداز یک سو در زمینه عرضه روند تقاضا در بازار گردشگری در جهان و مناطق مختلف و جهت گیری تقاضا را برای مقاصد فراهم می آورند و از دیگر سو با کسب اطلاعات لازم از مقاصد،آن اطلاعات را در اختیار گردشگران قرار می دهند.
باید گفت نظر به ماهیت گردشگری، کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات میتواند در بهبود کارآیی تحویل خدمات و معاملات و همچنین پیش بینی فرصت جهت میسر ساختن دستیابی دامنه گسترده و متنوعی از تجارب در زمینه های گوناگون گردشگری بسیار مفید واقع گردد.
در عرصه جهانی توسعه ICTتاثیرعمیقی بربخش گردشگری و مسافرت داشته است و این مهم همچنان در حال تغییر دادن ساختار و فرآیند های آن میباشد.
تاریخچه کاربرد فناوری اطلاعات در صنعت گردشگری از زمانی که حمل و نقل هوایی گسترش یافت فناوری های نوین ارتباطی نیز شکل گرفتند.سابقه فعالیت بازارهای الکترونیکه به دهه ۱۹۶۰ بر می گردد.زمانی که شرکت های هواپیمایی آمریکایی سیستم های نگهداری جا را با هدف اعمال کنترل های ترافیکی مرتبط با مسافران مورد استفاده قرار دارندبدین ترتیب سیستم های کامپیوتری برای ذخیره جا در صنعت هواپیمایی سبب تحولات گسترده و تعیین کننده در عرصه فعالیت های گردشگری شد.
در ایران نیز با پیشرفت صنعت هواپیمایی و با تاسیس هواپیمایی ملی ایران(هما) تاثیر فناوری های نوین در صنعت گردشگری نمود پیدا کرد.
گردشگری مجازی
گردشگری مجازی (e-tourism) مقوله جالبی است که حداکثر دو دهه از پدید آمدن آن نمی گذرد. گردشگری مجازی ، حضور در سرزمین دیجیتالی وب ، و مشاهده داده های صوتی ، متنی و تصویری از دنیای فیزیکی پیرامون ما است . دور دنیا که در نوشته ژول ورن ، نویسیده شهیر فرانسوی ، در هشتاد روز امکان پذیر شد ، امروز با ابر متن های اینترنتی ، با یک کلیک امکان پذیر است. دور دنیا با یک کلیک ، آرزویی بود که امروزه از مرحله آرزو به حقیقتی غیر قابل انکار مبدل شده است .
بااستفاده از سایت های کاخ موزه ها، اماکن باستانی جهان می توان به دنیایی اطلاعات متنی و تصویری از نمادهای تاریخ باستان دست یافت. برخی از پایگاه های دولتی در اینترنت ، امروزه سیستم های دوربین شهری خود را به سرزمین دیجیتال نیز پیوندداده اند. بااین دوربین ها می توانید شهرهای مختلف را به صورت زنده مشاهده کرده و حتی از ان ها عکس یادگاری بگیریدخیلی از علاقمندان به بازدید از موزه های بزرگ جهان ، از هرمیتاژ مسکو تا لوور پاریس ، از تارنماهای اینترنتی ان ها برای مشاهده اطلاعات استفاده می کنند. حتی ، رزرو بلیط هواپیما ، هتل ، مسابقات بین المللی ورزشی و جشنواره های فرهنگی هنری جهانی ، امروز با رفتارهای سازمانی الکترونیکی همراه شده است . فناوری اطلاعات و ارتباطات(ICT) یکی از عناصر اساسی محیط بیرونی در صنعت گردشگری است که توسعه آن در سالهای اخیر باعث نوآوریهایی در این صنعت شده است.واژه گردشگری الکترونیکی (E-Tourism) به معنای کاربرد کسب و کار الکترونیکی(E-Business) در مسافرت و گردشگری است و ۳ مجموعه متمایز مدیریت کسب و کار، نظامهای اطلاعاتی و مدیریت و گردشگری را شامل میشود.
کاربرد ICT در گردشگری را میتوان به سه حوزه شبکههای داخلی (Internet)، شبکههای خارجی(Extranet) و اینترنت تفکیک کرد. کاربرد ICT در شبکههای داخلی صنایع گردشگری موجب افزایش کارایی و اثر بخشی میشود و در بخشهای مختلف شرکتها بکار میرود. از سوی دیگر، کاربرد ICT در شبکههای داخلی و اینترنت موجب همبستگی قوی بین فعالیتهای متفاوت واحدهای فعال در گردشگری شده است، به گونهای که کاربرد ابزارهای ICT به شکل( CRS)نظام ذخیره جا، (GDS) نظام توزیع جهانی و DMS (مدیریت مقصد) در صنایع حمل و نقل هوایی و هتلها و خدمات مسافرتی از توسعه فراوانی برخوردار است.
ابزار ICT منجر به تغییر روند گردشگری و ایجاد سازوکارهای جدید راهبردی و مدیریتی در این صنعت شده است.از جمله مهمترین استفادههای ICT در شرکتها، تقویت یکپارچگی افقی و عمودی و کاهش عدم صرفههای مقیاس در شرکتهای کوچک و متوسط گردشگری(SMTE) بوده است.
وب سایت:ابزار کارآمد در توسعه گردشگری مجازی
یکی از عالی ترین زمینه های اطلاع رسانی توان گردشگری یک کشور ،استفاده از تارنماهای اینترنتی است. وب سایتها به دلیل ارزش اطلاع رسانی زیادی که در سرزمین دیجیتالی اینترنت با یک میلیارد کاربر با سواد دارند،فرصت خوبی برای معرفی چند زبانه و چند رسانه ای قابلیتهای گردشگری یک کشور است. در بین سایتهای اطلاع رسانی مربوط به گردشگری یک کشور در وب ،سایتهای رسمی از اهمیت زیادی بر خوردارند.سایتهای رسمی ،سخنگو های دیجیتالی یک کشور در اینترنت هستند و هر چه این پایگاهها قوی تر ،بروزتر و چند زبانه باشند،مخاطب پذیری آنها افزایش می یابد.
در مقابل دیدگاه اول که فناوری اطلاعات را حرکتی همسو و تسهیل بخش در توسعه تجارت الکترونیکی و صنعت گردشگری می دانندو انجام اقداماتی مانند ذخیره جا و خرید خدمات مستقیم از طریق اینترنت را مورد توصیه و سفارش قرار می دهند عده ای معتقد هستند که دریافت خدمات از آژانسهای مسافرتی می تواند مطمئنتر از ذخیره جا با اتکا به اینترنت باشد.مثلا در خصوص مشکلاتی که ممکن است در سالنهای ترانزیت یا در قسمتهای کنترل گذرنامه به وجود آید نیاز به مشاور حقیقی و نه مجازی محسوس است.
غالبا مسافرانی که با هماهنگی آژانسهای مسافرتی اقدام به مسافرت می کنند از اعتماد به نفس بیشتری برخوردارندودر مواجهه احتمالی با مشکلات ،خود را در وضعیت بهتری می یابند.شاید این موضوع به دلیل ابعاد روانی تاشی از مراجعه و خرید مستقیم خدمات از یک آژانس مسافرتی است .در حالیکه خرید خدمات در اینترنت دارای ابعاد و اشکال مجازی است.
راهکارها و جمع بندی
گردشگری مجازی ، واقعیتی غیر قابل انکار است . وقتی ما به شهروند الکترونیک (e-citizen) ) ، دولت الکترونیک (e-government ) ، تجارت الکترونیک (e-commerce) ، بانکداری الکترونیک
(e-banking) ، آموزش الکترونیک (e-learning) در قالب جامعه اطلاعاتی (information society) معتقدیم ، باید زمینه های گردشگری مجازی (e - tourism) را نیز فراهم کنیم.گردشگری مجازی ، دور دنیا با یک کلیک فقط نیست ! گردشگری مجازی ، ابزاری است که توسط آن ، یک گردشگر بتواند در کم ترین زمان، با کم ترین امکانات و با کم ترین هزینه، و با کم ترین دانش، ظرفیت های گردشگری یک کشور را شناسایی و با یک برنامه هدفمند و طرح هدایت گر ، از سوی دولت و آژانس ها و مراکز مربوطه، به مکانی خاص مسافرت کند.
پیشنهادهایی که در پایان برای کاهش چالش های گردشگری مجازی در کشور می توان ارائه کرد به این شرح است :
ـ ایجاد طرح جامع آی تی در گردشگری ایران
ـ فراهم کردن مرکز مدیریت سایت های گردشگری رسمی ایران در وب
ـ تبلیغ سایت ها و مراکز اطلاع رسانی دیجیتالی ایران در حوزه گردشگری در ۱۰۰۰ سایت دولتی ایران
ـ تبلیغ و معرفی پایگاه های دیجیتالی گردشگری ایران (مثل سایت موزه ها و غیره) در رسانه ملی
ـ ایجاد دوره های آی تی در گردشگری توسط سازمان ایرانگردی
ـ اختصاص بودجه ای خاص از صندوق ذخیره ارزی کشور برای گسترش گردشگری در راستای آی تی مداری
ـ ایجاد دوره های آموزشی در سطح لیسانس و فوق لیسانس در موسسات و مراکز آموزش عالی کشور
ـ تعریف و اعطای نشان وِیژه گردشگری مجازی به مراکز فعال و موثر کشور در این حوزه
ـ ایجاد شورا یا مرکز گردشگری مجازی در سازمان ایرانگردی ایران
ـ اختصاص رایانه مناسب به مراکزی که در امر گردشگری ایران به طور مستقیم یا غیر مستقیم برای آی تی مدار شدن ، موثر هستند
یکی از اساسی ترین نیازهای صنعت گردشگری موجود در کشورمان در برخورد با چالشهای تکنولوژیکی ورود و فعال کردن نظامهای بهتر توزیع جهانی(S.D.G)با ورود وپیاده سازی استاندارد های جدید مدیریت روال گردش اطلاعات در نظامهای هتلداری و گردشگری است.
همچنین سرمایه گذاری در جهت تولید و پیاده سازی پورتالهای تخصصی ودینامیک روی اینترنت ،پیاده سازی نظامهای MIS در ساختار مدیریت داخلی و استفاده از نرم افزارهای مبتنی بر تحلیلهای حرفه ای و استانداردهای جدید و مدرن جهانی در ساختار داخلی صنعت هتلداری و شرکتها و موسسات از دیگر اقدامات موثر برای توسعه صنعت گردشگری کشور خواهد بود.
طراحی و مدیریت تور و استفاده از روشهای مدرن ارتباطی و اطلاعاتی بر اساس نظامهای گردش اطلاعات و عملیات زنجیره ای در صنعت هتلداری ،زمینه سازی ورود وتعمیم کاربری تجهیزات مدرن سخت افزاری و الکترونیکی به ویژه در صنعت هتلداری نیز تاثیر بسزایی در این زمینه دارند
منابع :
مرکز توسعه و تبادل دانش فناوری اطلاعات، سایت خبری صنایع نیوز
سایت جامع اطلاع رسانی اشتغال ،ثریایوسفی
به نقل از خبرآنلاین
فناوری اطلاعات، نیاز مبرم صنعت هتلداری
اکثر فعالیتهای انسانی تحت تاثیر محیط زیست است و در رابطه با صنعت گردشگری نیز باید اذعان کرد که این صنعت ، بخشی کاملا وابسته به محیط زیست بوده و منابع طبیعی از مهمترین بخشهای مربوط به این صنعت بویژه در شاخههای طبیعت گردی به شمار می رود .
حیات وحش نیز با توجه به اینکه به محدوده ای از منابع طبیعی کشور اعم از جنگل،مرتع،بیشه های طبیعی،اراضی جنگلی،دشت و کوهستان اتلاق می شود که دارای زیستگاه طبیعی نمونه و شرایط اقلیمی خاص برای جانوران وحشی بوده و به منظور حفظ و احیاء این زیستگاه تحت حفاظت قرار می گیرد، از جمله مقاصد مهم انواع زیر شاخه های طبیعت گردی محسوب می شود.
از سویی دیگر نظر به اینکه گردشگری یک فرصت اقتصادی و بزرگ ترین صادرات جهان است ، اتخاذ راهبردها و رویکردهایی که با اهداف " توسعه پایدار " در تناقض نباشد الزامی است و حفاظت از حیات وحش نیز از این مقوله مستثنی نیست .
ایران ، سرزمینی است که دارای ذخایر و منابع طبیعی بی مانندی ، به ویژه پناهگاههای حیات وحش با تنوع زیستی منحصر بفرد است و یکی از بزرگترین محدوده های حیات وحش کشورمان در نایبندان طبس از توابع استان یزد واقع شده است .
بدین لحاظ حیات وحش استان یزد را باید گنجینه ای عظیم از تنوع زیستی دانست که با حفظ حریمهای قانونی محیط زیستی و پایداری آن می توانند منابع و مقاصد خوبی جهت جهانگردان طبیعت گرد باشند.
محیط زیست و طبیعت
همه محیطهایی که در آنها زندگی جریان دارد محیط زیست نامیده میشود. به عنوان مثال استخر آب ، یک شهر ، اقیانوس و کویر همگی انواعی انواعی از محیط زیست به حساب می آیند. محیط زیست طبیعی عبارت است از مجموعه عوامل زیستی و غیر زیستی (فیزیکی، شیمیایی) که بر زندگی یک فرد یا گونه تأثیر میگذارند و از آن تأثیر میبینند. امروزه این تعریف غالباً به انسان و فعایتهای او مرتبط میشود و میتوان محیط زیست را مجموعهای از عوامل طبیعی کرهٔ زمین، همچون هوا، آب، اتمسفر، صخره، گیاهان و غیره، که انسان را احاطه میکنند خلاصه کرد.
تفاوت محیط زیست با طبیعت در این است که تعریف طبیعت شامل مجموعه عوامل طبیعی، زیستی و غیر زیستی میشود که منحصراً در نظر گرفته میشوند، در حالی که عبارت محیط زیست با توجه به برهمکنشهای میان انسان و طبیعت و از دیدگاه وی توصیف شده است.
بر اساس گزارش سازمان همکاری اقتصادی و توسعه در سال ۲۰۰۱، تقریباً تمامی عوامل تشکیلدهندهٔ محیط زیست تحت تأثیر فعالیتهای انسان قرار گرفتهاند.
لذا حفاظت محیط زیست در قرن بیست و یکم به عنوان یکی از هشت هدف توسعه هزاره و یکی از سه پایهٔ توسعهٔ پایدار شناخته میشود.
توسعه پایدار و طبیعت گردی
اصطلاح توسعه پایدار در اوایل سالهای دهه ۱۹۷۰ درباره محیط و توسعه بکار رفت. از آن زمان سازمانهای بینالمللی که خواهان دستیابی به محیطی مناسب و مساعد برای توسعه سودمند بودند نام خاص و ویژگی آنها در راهبرد توسعه پایدار کرد یافت. بکار بردن واژه توسعه پایدار بعد از کنفرانس ریودوژانیرو در سال ۱۹۹۲ در محافل علمی فراگیر شد.توسعه پایدار فرایند تغییری است در استفاده از منابع، هدایت سرمایه گذاریها، سمت گیری توسعه فناوری و تغییری نهادی است که با نیازهای حال و آینده سازگار باشد.
توسعه پایدار که از دهه۱۹۹۰بر آن تاکید شد جنبهای از توسعه انسانی و در ارتباط با محیط زیست و نسلهای آینده است. هدف توسعه انسانی پرورش قابلیتهای انسانی محسوب میشود.
توسعه پایدار به عنوان یک فرایند که لازمه بهبود و پیشرفت است، اساس بهبود وضعیت و رفع کاستیها ی اجتماعی، فرهنگی جوامع پیشرفتهاست و باید موتور محرکه پیشرفت متعادل، متناسب و هماهنگ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تمامی جوامع و بویژه کشورهای در حال توسعه باشد.
توسعه پایدار سعی دارد به پنج نیاز اساسی زیر پاسخ گوید: تلفیق حفاظت و توسعه، تامین نیازهای اولیه زیستی انسان، دستیابی به عدالت اجتماعی، خودمختاری و تنوع فرهنگی و حفظ یگانگی اکولوژیکی.در سالهای اخیر پایداری نه تنها در میان اندیشمندان بلکه میان عموم تبدیل به واژهای متداول شدهاست و این ایده که پایداری بر مبنای اجماع و اصلاحات علمی پایه گذاری شده مورد انتقاد قرار گرفتهاست.
پایداری سه مشخصه اصلی دارد:
الف) زمینه پایدار منابع که از بهرهوری جمعیتها و اکوسیستمها حاصل میشود
ب) فراوانی پایدار و تنوع زیستی گونههای فردی در زمینه اکوسیستمها نسبت به بهره برداری انسانی و به طور کلی تر مداخلات انسان
ج) توسعه اقتصادی پایدار بدون تخریب منابع موجود برای نسلهای آینده
از سویی به استناد تعاریف سازمان جهانی جهانگردی ، پیش نیاز توسعه پایدار گردشگری ، تلفیق و هماهنگی اهداف اقتصادی ، زیست محیطی ، اجتماعی و فرهنگی است که این امر متضمن تامین منافع دراز مدت جامعه میزبان ، گردشگران مهمان و حفاظت از منابع طبیعی و میراث فرهنگی است .
به همین لحاظ در هنگام تدوین رویکردهای توسعه پایدار گردشگری باید ضوابط و معیارهای نهادهای مسئولی چون : سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری ، سازمان حفاظت محیط زیست و مدیریت توسعه و عمران شهری و روستایی ، مد نظر قرار گیرد .
در این راستا طبیعت گردی یا گردشگری بوم شناختی بعنوان راهی برای پیش گیری از تخریب محیط و معکوس کردن این خسارت ، توسعه یافته است چراکه طبیعت گردان برای زیست بوم به صورتی که هست ارزش قایلند و مایلند برای حفاظت از آن هزینه کنند.
به این صورت ، در مردم محلی برای حراست از منابع طبیعی شان انگیزه ایجاد می کنند و مانع تخریب محیط زیست برای کسب منافع کوتاه مدت می شوند.
حیات وحش
حیات وحش یکی از منابع و مقاصد مهم طبیعت گردی محسوب می شود . تاکنون دو تعریف مهم از حیات وحش ارائه شده است : تعریف اول: محدوده ای از زیستگاه های طبیعی و نمونه با شرایط خاص اقلیمی بوده که برای حفظ گونه های جانوری تحت حفاظت قرار می گیرد.
تعریف دوم: به محدوده ای از منابع طبیعی کشور اعم از جنگل،مرتع،بیشه های طبیعی،اراضی جنگلی،دشت و کوهستان اتلاق می شود که دارای زیستگاه طبیعی نمونه و شرایط اقلیمی خاص برای جانوران وحشی بوده و به منظور حفظ و احیاء این زیستگاه تحت حفاظت قرار می گیرد.
تنوع زیستی و زیستگاههای حیات وحش استان یزد
ایران کشوری وسیع با اقلیمهای بسیار متفاوت شامل کوه های بلند ، دشت ، جنگلهای انبوه و بیابانهای خشک است . کشورمان دارای 162 گونه پستاندار و 502 گونه پرنده است که از لحاظ تنوع در نوع خود بی نظیر است .
در این میان استان یزد با حدود 131575 کیلومتر مربع وسعت ، چهارمین استان وسیع کشور است که در قسمت مرکزی فلات ایران و در حاشیه دشت های کویر لوت قرار دارد .
استقرار این استان در دو زیستکره بیابانی -کوهستانی سبب تنوع زیستی بسیار بی نظیر در این منطقه شده است بطوریکه یک پنجم پرندگان کشور و البته نادر مانند : هوبره ، زاغ بور و ... ، وجود فون پستانداران بومی ارزشمند ناحیه ایرانی – تورانی به ویژه گونه هایی چون : یوز پلنگ آسیایی ، گور خر ایرانی و جبیر و .. و نیز پوشش گیاهی بیابانی و دارویی منحصر بفرد در این استان مشاهده شده و نیز پیچیده ترین و زیباترین کلوت ها ، تپه ماهورها ، تپه های ماسه ای ، دق ها و سایر اشکال توپوگرافی خاص مناطق بیابانی در این ناحیه دیده می شوند که از جمله پتانسیلهای طبیعت گردی با برد فرا ملی بر شمرده می شوند.
استان یزد به لحاظ تنوع گونه های زیستی و فراوانی جمعیت حیات وحش در کشور شاخص است. مناطق چهارگانه محیط زیست در این استان را اثر طبیعی ملی (سروابرکوه)، پارک ملی (سیاهکوه اردکان)، پناهگاه حیات وحش(نایبندان طبس، دره انجیر اردکان و بوروئیه خاتم) و مناطق حفاظت شده (کالمند بهادران مهریز، کوه بافق، جنگل باغ شادی خاتم و سیاهکوه) می توان نام برد که با احتساب مناطق شکار ممنوع، این پهنه بسیار قابل توجه است و این در حالیست که استاندارد جهانی مناطق حفاظت شده، 10 درصد و در ایران بیش از 5/7 درصد است. منطقه نایبندان طبس بزرگترین پناهگاه حیات وحش کشور است که استعداد تبدیل به پارک ملی را دارد. کوچکترین منطقه حفاظت شده حیات وحش یزد نیز جنگل شادی شهرستان خاتم است که 9 هزار هکتار وسعت دارد. همچنین دو سوم جمعیت 70 راسی یوزپلنگ آسیایی دنیا در استان یزد وجود دارد که بیشترین تعداد این گونه حیوانی در استان در مناطق حفاظت شده کوه بافق دره انجیر و نایبندان طبس نگهداری می شود بطوریکه این گونه به یوز – بافق نیز مشهور شده است . برآورد هوبره های موجود پایگاه تحقیقاتی هوبره را نیز حدود یکهزار قطعه ذکر کرد ه اند و وجود این تعداد پرنده که در زمره پرندگان نادر دنیا محسوب می شود از لحاظ استقرار دائمی و بومی بودن، اهمیت ویژه ای دارند.
همچنین پایگاه تحقیقاتی « گوراب» در این استان حائز اهمیت بوده و این پایگاه 130هکتار وسعت دارد و 26 راس گورخر در آن نگهداری می شود.
چالشهای زیست محیطی حیات وحش استان یزد و راهکارهای پیشنهادی
از جمله چالشهای موجود در زمینه حفاظت از حیات وحش استان می توان به توسعه سکونتگاهها، بیماری های حیات وحش، اتفاقات، حوادث و خشکسالی بعنوان عوامل تاثیرگذار گذار بر محیط زیست دانست.
ورود دام در سالهای اخیر به مناطق که تعداد زیادی سگ گله را هم وارد منطقه می کند از دیگر دلایل کاهش حیات وحش است . وضعیت سگهای گله در بسیاری از مناطق طوری است که فرصت آسایش و حتی محلی امن برای زایمان را از جانوران وحشی می گیرد.
ضمن اینکه وجود دام باعث تخریب شدید پوشش گیاهی در زیستگاهها می شود . وجود آلاینده های زیست محیطی موجود در دشت یزد-اردکان تاثیر منفی بر محیط زیست استان داشته و شکارهای غیر مجاز نیز بعنوان چالش اصلی حفظ تنوع زیستی گونه های نادر حیات وحش بر شمرده می شود .
لذا تغییر فرآیند تولید، تغییر نوع سوخت، عدم برداشت خاک، انتقال و ساماندهی صنایع در محل های دیگر، توسعه فضای سبز و ادامه احداث کمربند سبز را می توان بعنوان راهکارهای پیشنهادی برای رفع بخشی از مشکلات موجود در این بخش نام برد.
در این میان اهمیت ادامه طرح کمربند سبز در این منطقه به وسعت سه هزار و 600 هکتار را باید یادآور شد و شاید بتوان گفت توجه به طبیعت گردی پایدار با حفظ حریمهای مجاز محیط زیستی گامی باشد جهت توجه بیشتر بومیان و سایر علاقمندان به مقوله حفظ محیط زیست و گونه های جانوری و گیاهی بی نظیر استان یزد به عنوان ثروتی زایا که در دنیا بی نظیر است .
منبع: خبرگزاری میراث آریا
مسئله توریسم در استان یزد حائز اهمیت فراوان است. زیرا اولاً فعالیتهای اقتصادی و محور توسعه آن مبتنی بر خدمات برتر مثل صنعت گردشگری و توسعه مراکز آموزشی، پژوهشی، صنعتی و ... است و ثانیاً، یزد امکانات بالقوه فراوانی برای توسعه این صنعت در اختیار دارد.
گذشته از جاذبه های زیست محیطی و شرایط ویژه کویری و تنوع اقلیمی (که در جای خود مبحث بسیار مهمی در توسعه صنعت گردشگری استان و امکانات بالقوه آن است)، یزد به عنوان شهر تاریخ جهان در برخورداری از معماری متکی به خشت خام و هزاران اثر گرانقدر به جا مانده آن نیز دارای اهمیت فراوان است.
جاذبه های گردشگری استان یزد
استان یزد با توجه به جاذبههای غنی طبیعی، تاریخی و بیادماندنی، مذهبی فرهنگی و نیز موقعیت خوب جغرافیائی میتواند باعث جذب و جلب توجه جهانگردان و ایرانگردان بسیاری چه از خارج و چه از داخل باشد.
بخصوص داشتن تنوع آب و هوائی ( کویری – ییلاقی) ، داشتن کویرها و بیابانهای منحصر به فرد، کثرت و پراکندگی آثار تاریخی و بیادماندنی، شیوههای زیستی بومی کهن و فرهنگ غنی، اماکن مذهبی زیارتی(اسلامی و زیارتگاههای اقلیتهای مذهبی) وجود جاذبههای متنوع طبیعی ایران را به کانونهای توریستی و مناطق گردشگردی جالب توجه بینالمللی تبدیل کرده است.
استان یزد و بویژه شهر یزد بخاطر دارا بودن و برخوردار بودن از ارزشهای تاریخی، سنتی، معماری کویری همراه با ابنیههای مستحکم از قرن پنجم هجری به بعد و بافت قدیمی شهر بعنوان یک شهر نمونه از الگویی از معماری سنتی و خشت خام و معماری گلیم همراه با کوچههای پیچ در پیچ و دیوارهای بلند، طاقهای ضربی و ساباط و بادگیرهای رفیع و ... جایگاه ویژهای جهت جذب و جلب توریسم داخلی و خارجی دارد و میتواند از دیدگاه توریستی مورد توجه جهانگردان داخلی و خارجی واقع شود. هدف از تحقیق و بررسی وضع موجود و شناخت توانها و پتانسیلهای توریستی اعم از طبیعی، تاریخی، فرهنگی مذهبی، اقتصادی و توجه و شناخت مشکلات و تنگناهای استان بعنوان یک منطقه مستعد از نظر توریستی اعم از توریسم گذری و یا توریسم اقامتی و .. است .
صنعت گردشگری استان یزد
حلقه های صنعت گردشگری در استان هنوز هم کامل نشده است. هر چند در بخش ایجاد اماکن اقامتی، توفیقات استان در سالهای اخیر چشمگیر بوده است، اما واقعیت این است که در برنامه ریزیهای هدفدار برای توسعه این صنعت (که زنجیره ای از اقدامات آموزشی، فرهنگی، تبلیغی، تدارکاتی، تأمینی، برنامه ها، زیرساختها و ایجاد فضاهای جدید را مطرح می سازد)، هنوز هم صنعت گردشگری در استان با مشکلات متعدد مواجه است.
به نظر می رسد در کنار همه این عوامل، برخورداری از یک سیاست معین و خط مشی عمومی نیز برای جذب گردشگران لازم است.
به هر صورت صدها اثر تاریخی و طبیعت بکرکویری استان از امکانات بالقوه بسیار مناسبی برخوردار است که می توان در یک سیاست برنامه ریزی شده و هدفدار، در صنعت گردشگری اثرات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی آن را بر زندگی اهالی استان بسیار فراتر از وضعیت موجود تجربه کرد.
در مورد آثار تاریخی در یزدباید گفت هر گوشه این استان دارای آثار و ابنیه گران سنگی است که بعضاً در حد شاهکار است.
نقش جاذبه های کویر در رونق صنعت گردشگری
استان یزد جزئی از فلات مرکزی ایران است که بخش بزرگی از مساحت محدوده استان را کویرهای داخل این فلات پوشانده است.
مساحت بیابان و کویرهای استان حدود 650 هزار هکتار است که بیش از 50 درصد از مساحت استان را فرا گرفته است.
صنعت گردشگری از بعد اقتصادی
این صنعت با اهداف اقتصادی چون ایجاد درآمد ، کمک به بهبود وضعیت اشتغال و ایجاد شرایط بهتر توزیع درآمد از جایگاه خاصی برخودار است .
توسعه و پیشرفت این صنعت در استان یزد که از جمله 5 استان ممتاز کشور از لحاظ جاذبه های متنوع گردشگری است ، نیاز به شناخت علمی ویژگیهای اقتصادی – اجتماعی و فرهنگی این صنعت محسوس است .
گذشته از جنبه های فرهنگی و اجتماعی آن ، از بعد اقتصادی براساس آمارهای سازمان جهانی گردشگری ، محوریت قرار دادن این صنعت در اکثر کشورهای جهان بیشتر از لحاظ درآمدی و اثرات آن بر رشد اقتصادی ملی و منطقه ای تأکید شده است .
رشد و توسعه این صنعت علاوه بر ایجاد رشته فعالیتهای جدید ، زمینه فعال شدن سایر بخشهای اقتصادی را فراهم میآورد و در برقراری موازنه ارزی نیز تأثیرگذار است .
توسعه صنعت گردشگری با عملکرد ملی و منطقه ای بعنوان یک پتانسیل جدید، درراستای توسعه پایدار نقش تعیین کننده دارد . با برنامه ریزی ، نظارت و حمایت دولت در این بخش در برنامه های توسعه به رشد اقتصادی ، اشتغال و درآمدهای ارزی کشور کمک خواهد شد .
استان یزد با جاذبه های متنوع گردشگری نه تنها از بعد داخلی بلکه از نظر گردشگران خارجی نیز بعلت برخورداری از بافت اکولوژیکی و ساخت و ساز معماری خشت خام مطرح است .
منبع: خبرگزاری میزاث آریا