سفر به کردستان و آشنایی با فرهنگ ناب ایرانی

 

  استان کردستان یکی از استان‌های منحصر به فرد کشور در مقوله جاذبه‌های فرهنگی است زیرا در این استان بر خلاف سایر مناطق کشور هنوز عوامل فرهنگی و تاریخی در زندگی مردم جاری است و با وجود پیشرفت‌های روز افزون صنعت و هجوم فرهنگ‌های بیگانه خوشبختانه فرهنگ بومی منطقه به علت داشتن ریشه‌های عمیق و باستانی، پویاتر از گذشته به حیات خود ادامه می‌دهد.

استان کردستان به علت دارا بودن شرایط خاص فرهنگی مانند زبان، لباس و پوشش، جشن‌ها، رقص، موسیقی و صنایع دستی ــ که به آن‌ها اشاره خواهد شد ــ سرزمین مهرورزی و فرهنگ ناب ایرانی است که در جای جای جهان شناخته شده است و تاثیرات شگرفی بر فرهنگ‌های همجوار خود گذاشته است.

زبان
زبان مردم کردستان همانند زبان فارسی در مجموعه‌زبان‌های گروه هند و اروپایی قرار می‌گیرد و از لحاظ دستوری و نوشتاری دارای قوانینی خاص است. این زبان به علت وسعت زیاد مناطق کردنشین دارای لهجه‌های اصلی و زیرلهجه‌های بسیاری است که این تنوع لهجه از لحاظ حجم کلمات زبان کردی را غنی ساخته است، به طوری که بسیاری از منظومه‌های کردی از حدود یکصد سال پیش به زبان‌های مختلف ترجمه شده‌اند.

لباس و پوشش
لباس کردی از زیبا‌ترین پوشاک‌های ایرانی است و این زیبایی، در پوشاک زنان این منطقه از تجلی بیشتری برخوردار است و همین امر سبب شده چند بار در جشنواره‌های محلی جهان به عنوان لباس زیبای برتر انتخاب شود. تکامل لباس کردی آن را کاملا مناسب وضعیت اقلیمی این ناحیه کرده و شیوه نگرش آمیخته با احترام مردم به این پوشش موجب حفظ و استفاده آن تا امروز شده است.

جشن‌ها
مهم‌ترین و عمومی‌ترین جشنی که در میان مردم کردستان مرسوم شده برگزاری جشن نوروز است. این جشن در اقصی نقاط کردستان به صورت خودجوش همراه با مراسم رقص کردی و برپایی آتش برگزار می‌شود. همچنین عید فطر و قربان نیز به‌عنوان اعیاد مذهبی در این منطقه دارای اهمیت خاص‌اند.

از دیگر مراسمی که در میان مردم کردستان به ویژه مردم منطقه اورامان از جایگاه خاصی برخوردار است مراسم عروسی پیر شالیار است. این مراسم در روستای اورامان تخت در هفته دوم بهمن‌ماه که مصادف با جشن سده است، طی مراحل خاصی برگزار می‌شود و ادامه آن نیز در نیمه اول فصل بهار مصادف با پانزدهم اردیبهشت در محل آرامگاه پیرشالیار تحت عنوان مراسم کومسای برگزار می‌شود.

رقص کردی
رقص کردی که مردم کردستان آن را «هه لپه رکی» می‌نامند، با زیبایی خاص آیینه‌ای تمام‌نما از زندگی گذشته این مردم است. حرکات رقص کردی برگرفته از زندگی و کار روزانه مردم مانند کشاورزی، مراسم و جشن‌های بزرگ، بازی‌های محلی، جنگ و دفاع، اعتقادات دینی و حالات روحی افراد بوده است. این رقص به علت دور بودن از ابتذال، پیوندی تاریخی و اجتماعی با زندگی مردم دارد و در میان تمام طبقات مردم به عنوان یک ارزش تلقی می‌شود و اصالت این هنر باعث پیشرفت آن در استان شده است.

موسیقی
استان کردستان یکی از غنی‌ترین استان‌های کشور از لحاظ موسیقی است. وجود گروه‌های مختلف موسیقی در استان، وجود اساتید موسیقی در تهران و شهرهای بزرگ کشور که برخاسته از استان کردستان‌اند و همچنین ساخت سازهای موسیقی به علت پیشرفت صنایع چوبی و نازک‌کاری در کنار استعداد موسیقی موجود در استان، کردستان را به مهد موسیقی کشور تبدیل کرده است. موسیقی کردستان را می‌توان به سه بخش تقسیم‌ کرد. نخستین بخش، موسیقی دینی است که در مراسم مولودی به مناسبت تولد پیامبر و یا اعیاد فطر و قربان و مراسم دراویش با آواز و دف اجرا می‌شود. دومین بخش، موسیقی مناطق شهری است که به وسیله موسیقی‌دان‌های حرفه‌ای اجرا می‌شود و سومین بخش، موسیقی روستایی و سنتی است که به آن بیت می‌گویند.

صنایع دستی

صنایع‌دستی به عنوان بخشی از میراث فرهنگی و به عنوان نمادی از نوع زندگی فرهنگی هر جامعه همواره مورد توجه گردشگران بوده است. صنایع دستی استان کردستان به علت عدم استیلای بخش صنعتی هنوز از لحاظ کیفیت و گستردگی در سطح کشور مطرح است، به‌گونه‌ای که فرش و گلیم کردستان به همراه محصولات نازک‌کاری همچون شطرنج شهرت جهانی پیدا کرده است و بیشتر مسافران و گردشگرانی که به کردستان سفر می‌کنند، محصولات نازک‌کاری، فرش و گلیم این منطقه هنر‌پرور را خریداری می‌کنند.

منبع: میراث آریا