جهانگردی یکی از صنایع پر رونق دنیا

   

  جهانی شدن مجموعه ای از فرآیند های پیچیده ای است که به موجب آنها دولت های ملی به نحو فزاینده ای به یکدیگر مرتبط و وابسته می شوند. این وابستگی البته مشکلاتی را نیز برای حاکمیت ملی، در مفهوم قدیم آن،ایجاد می نماید. جهانی شدن،در مفهوم رایج آن،یکی از مراحل پیدایش اقتصاد و بازار جهانی است که از قرن 15 میلادی با گسترش استیلای اروپا پدیدار گردیده است.
 امروزه جهانی شدن بیشتر ابعاد سیاسی،فرهنگی و اجتماعی این فرایند کلی را مورد توجه قرار می دهد. از این رو پدیده ای چون گسترش ارتباطات جهانی بسیار حائز اهمیت می باشد. یکی از مسایل عمده ای که فرایند جهانی شدن را در مرکز توجه انسان امروز قرار داده است تأثیر بالفعل و نیز بالقوه آن در عرصه فرهنگ و زندگی اجتماعی است. بی شک با گسترش ارتباطات فرهنگی بین کشورها اختیار دولت های ملی در این زمینه به طور فزاینده ای کاهش می یابد.
  فرایند جهانی شدن معمولا در چهار حوزه فنی،اقتصادی و سیاسی و فرهنگی مورد مطالعه قرار می گیرد. در حوزه فرهنگی این فرآیند ارتباط بسیار نزدیکی با فرهنگ جهانگردی برقرار می کند.
در این جا ارایه تعریفی از جهانگردی ضروری می نماید. سازمان ملل متحد در تعریف خود از جهانگرد به عنوان یک ملاقات کننده موقتی از یک کشور یا منطقه ، با هدف تفریح یا تجارت، یاد می کند. به این ترتیب کلیه موضوعاتی که به تحلیل چنین رفتاری از انسان می پردازند در قالب این صنعت پر رونق یعنی جهانگردی قرار می گیرد.
  و اما جهانگردی بزرگترین تحرک اجتماعی بشر است که می تواند منشاء عمیق ترین اثرات فرهنگی،اجتماعی واقتصادی باشد.صنعت جهانگردی امروزه با توجه به میزان سرمایه گذاری و صرف هزینه ها در مقایسه با سایر صنایع صاحب بیشترین درآمد می باشد. به علاوه این صنعت که منبعی لایزال و پایان ناپذیر است ،فارغ از اثرات تخریبی زیست محیطی می باشد.
  بر اساس پیش بینی سازمان جهان توریسم (W.T.O) این صنعت،که از پویاترین بخش های اقتصادی جهان است، در چند سال آینده از نظر درآمد در راس صنایع موجود دنیا قرار خواهد گرفت و بخش عمده ای از تجارت بین الملل را به خود اختصاص خواهد داد. هم اکنون نیز گردش اقتصادی این بخش صاحب حجم عظیمی از تجارت بین المللی است که کشورهای مختلف ،با آگاهی از این درآمد سرشار، اهمیت ویژه ای را برای گسترش این بخش از اقتصاد خود قایل می باشند.
  بر اساس آمار موجود حجم پولی که از طریق جهانگردان دنیا طی یک سال جابجا می شود حدود 5/2 برابر درآمد سالانه کشورهای عضو اپک از محل فروش نفت می باشد. همچنین کارشناسان معتقدند که هر دلار سرمایه گذاری در صنعت گردشگری در مدت بیست سال حدود چهار هزار دلار درآمد عاید سرمایه گذار خواهد کرد.
   

  متأسفانه ایران، علی رغم جاذبه های فراوان گردشگری، در بین 150 عضو سازمان جهانی توریسم دارای مقام هفتاد و پنجم می باشد که این امر نشان از عدم توجه کافی به چهار اصل اساسی صنعت گردشگری یعنی ساختار، آموزش ،فرهنگ و بهداشت است که بهداشت ،اساسی ترین معضل این صنعت در کشور ما می باشد.
  با توجه به جاذبه های فراوان گردشگری کشورما،اعم از میراث های فرهنگی و چشم اندازهای طبیعی و زیست محیطی ، سیاحت گران سراسر جهان علاقه فراوانی برای سفر به ایران دارند اما وجود مسایل و موانع فراوان ،که پاره ای از آنها به سادگی قابل حل و رفع است ،مانع از این سفرهای پر سود و اشتغال زا به کشور می باشد.
دوست داران سیاحت و گردشگری در سراسر جهان به خاطر میراث های فرهنگی و جاذبه های طبیعی و زیست محیطی کشور ما علاقمندند به ایران سفر کنند.
ورای مسایل گوناگون و مانع تراشی های فراوان بر سر توریسم و گردشگری ، پاره ای مسایل و مشکلات آشکار در این زمینه به چشم می آید که حل آنها در واقع پیش شرط جهانگردی است.
در کشورهای اسپانیا، یونان ، ژاپن و حتی هند که بخش قابل توجهی از درآمدهای ارزی خود را از صنعت توریسم بدست می آورند، پس از تجربه های فراوان دریافتند که توجه به نیازهای اساسی یک جهانگرد،عامل اصلی موفقیت در رونق این صنعت می باشد. آنها این نیازها را با احداث سرویس های بهداشتی در مسیر راهها و به ویژه در نزدیکی مکان های تاریخی، ایجاد اقامتگاه های ارزان قیمت اما مجهز و راحت ،برطرف کردند یعنی در واقع پیش از هر نیازی توجه به نیازهای اولیه یک انسان اولویت دارد. وقتی یک جهانگرد واردسرزمین ما می شود باید در زمینه اقامتگاه و خوراک با مشکل رو به رو نباشد وجود سرویس بهداشتی ومراکز درمانی در مسیر راه ها از جمله نیازهای اساسی یک جهانگرد است.
اما با نگاهی گذرا به سرویس های بهداشتی موجود در مسیر راه های ایران به ویژه در جوار پمپ بنزین ها ،متأسفانه این نتیجه حاصل می شو که ما علی رغم برخورداری از فرهنگ و میراث های فرهنگی غنی به این بخش از نیازهای انسانی کمترین توجههی نداریم.
متأسفانه کمتر مسافری است که هنگام استفاه از سرویس های بهداشتی واقع در مسیر جاده ابراز ناراحتی و حتی انزجار نکند.
وضع زننده این سرویس های بهداشتی واقع در پمپ بنزین ها و رستوران های بین راهی به ویژه هنگام تعطیلات نوروزی ،بسیار تأسف بار است . نبود دستگاه های مسئول و مشخص برای ساماندهی این اماکن موجب شده که هر بخش با رفع مسئولیت از خود وضع غیر بهداشتی این مکان ها را توجیه کند.
هر قدر در کشور ما برای احداث جاده ها،پل ها ، خطوط مواصلاتی سرمایه گذاری شود و حتی هر اندازه برای تأمین سوخت خودروها مجهز باشیم، در صورت نبود امکانات اولیه مثل اقامتگاه های مناسب، سرویس های بهداشتی برای یک مهمان خارجی و یا گردشگران داخلی،موفق به ارایه خدمات مطلوب در این زمینه نخواهیم بود.
برای حل این معضل باید،کلیه اماکنی که پذیرایی از مسافران و گردشگران را بر عهده دارند، تحت استانداردهای معینی، تأمین کننده خدمات رفاهی گردشگران باشد.
نه این که سرویس های غیر بهداشتی در جوار یک پمپ بنزین و رستوران های بین راهی به جهانگردان و مسافران دهن کجی کنند و هیچ دستگاهی مسئولیت آن را بر عهده نگرید. به نظر می رسد توجه ویژه ای از سوی ادارات جهانگردی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به این مسئله مهم ضروری است.
مشکل پیش گفته ریشه در سال ها و صد سال گذشته دارد و در بسیاری از سیاحت نامه ها نیز به آن اشاره شده است. اکنون که می توانیم در قالب سرمایه گذاری مناسب و لازم، اماکن مربوط به پذیرایی و ارایه خدمات به جهانگردان و گردشگران را ساماندهی کنیم، باید هر چه سریع تر در این مسیر گام برداریم و فرصت را از دست ندهیم.
همچنان که اشاره کردم،پی شرط رونق وتوسعه توریسم برای تقویت بنیان اقتصادی ملی وایجاد شغل در چهار چوب مصالح نظام جمهوری اسلامی توجه به نیازهای اولیه مسافران و جهانگردان است. وجود مهمانسرا،هتل و اقامت گاه های خوب با قیمت های مناسب و مقدم بر آنها وجود سرویس های بهداشتی در مسیر راه ها ،اولین گام برای دستیابی به این هدف می باشد.

منبع: خبرگزاری میراث فرهنگی