برای گردشگری ایران ، بازارهای هدف کدامند؟

     پیش ازاین، برچگونگی گزینش بازارهای هدف گردشگری درایران اشارتی رفت و برضرورت بازنگری دراین گزینش تاکید شد.

درتعریفی بسیارساده، منظور از بازار هدف(Target Market) کشور، منطقه یا شهری است که می‌کوشیم اتباعش را برای سفر به کشور یا شهرخود ترغیب و تشویق نموده تا ازقبل این سفرها، عواید اقتصادی نصیب‌مان گردد.

محلی که مورد بازدید گردشگران قرار می‌گیرد را مقصد گردشگری(Destination) می‌گوییم.

انتخاب و اولویت‌دهی به کشورها و مناطقی که به عنوان بازار هدف برمی‌گزینیم رابخش‌بندی بازار(Market segmentation) می‌گویند.

برای بخش‌بندی و انتخاب بازارها روش‌های گوناگونی معرفی شده و به درستی نمی‌توان گفت کدام روش بردیگری ارجح است.

در کشور ما به لحاظ وجود شرایط خاصی نظیر در اولویت بودن گردشگران فرهنگی‌، معذوریت از پذیرفتن گردشگران عشرت‌طلب و خوش‌گذران به دلیل عدم مطابقت با شرایط خاص فرهنگی و مذهبی ما، آماده نبودن زیرساخت‌های اجرای بسیاری از تورهای کاملاً تخصصی، دراولویت قرارداشتن روابط دیپلماتیک با کشورهای مسلمان‌، دوست و همسایه و امثال آن، نیازمندیم که ملاک‌ها و معیارهای خاص خود برای انتخاب بازارهای هدف را در نظر بگیریم و ضمن توجه به معیارها و شاخصه‌های عمدتاً اقتصادی که ملاک کشورهای صاحب نام و رتبه در گردشگری جهان است، بایستی ملاحظات خاص خود را نیز اعمال کنیم.

براساس گزارش سال 2005 سازمان جهانی جهانگردی هشتاد و نه درصد از گردشگرانی که از اروپا بازدید کردند، خود از کشورهای اروپایی بوده و تنها یازده درصد باقی‌مانده ازقاره‌های دیگر به اروپا سفر نموده‌اند.

این حجم عظیم از ترافیک درون منطقه‌ای، اهمیت و ارجحیت توجه به همسایگان و کشورهایی که با آنها دریک منطقه قرار داریم را بیشتر نشان می‌دهد. ما با کشورهای همسایه قرابت فرهنگی و مذهبی بیشتری داریم.

از طرف دیگر مقصد نزدیک‌تر، سبب کاهش هزینه‌ها برای گردشگران می‌شود و می‌توان بر تعداد روزهای ماندگاری آنها در کشور مقصد افزود و درنتیجه درآمد بیشتری کسب کرد.

داشتن روابط گردشگری مستحکم و ریشه‌دار با کشورهای همسایه حسن دیگری دارد و آن اینکه می‌توان با مشارکت و همراهی آنها و تدبیر بخش خصوصی، تورهای بزرگ و مگاتور برگزار کرد و از این طریق پذیرای گردشگرانی که ازکشورهای همسایه بازدید می‌کنند نیز شد.

اما آمار ورودی گردشگران کشورهای همسایه و کشورهایی که با ایران در یک منطقه قرار دارند(کشورهای جنوب آسیا) راضی کننده نیست و لازم است برای جذب گردشگران این دو منطقه تدابیر ویژه‌ای اندیشیده شود.

همواره عده‌ای از نبودن بالانس در میزان گردشگران ایرانی که به کشورهای همسایه سفر می‌کنند و گردشگرانی که از این کشورها به ایران می‌آیند احساس نگرانی و نارضایتی می‌کنند.

شاید تا حدودی حق با ایشان بوده و خروج ارز از کشور نگران کننده باشد ولی باید در نظر گرفت که گردشگری امری دوسویه است و تا زمانی که گردشگران به کشوری سفر نکنند نمی‌توان انتظار داشت گردشگران آن کشور چمدان‌ها را برای عزیمت به کشور ما ببندند.

به طور قطع آن کشورها نیز گردشگران زیادی دارند و به دنبال مقاصدی می‌گردند. لازم است به جای محدودکردن خروجی‌ها، برای افزایش ورودی‌ها و جلب گردشگران آن کشورها بکوشیم.

همانگونه که کشور فرانسه در سال گذشته میزبان هفتاد و نه میلیون جهانگرد خارجی بوده و از این طریق پنجاه و پنج میلیارد دلار درآمد کسب کرد، ولی در همان حال اتباع این کشور چهل و سه میلیارد دلار در کشورهای دیگر هزینه کردند.

کشورهای حوزه خلیج‌فارس نیز با وجود عدم ثبات و تعادل در رفتارهای سیاسی و موضع‌گیری‌هایشان بازارهای درخور توجهی هستند. هرچند این کشورها در سال‌های اخیر کوشش کردند تا سهم خود را از بازارهای گردشگری جهان کسب کنند، در دو سال گذشته بر طبق آمارهای سازمان جهانی جهانگردی بالاترین رشد گردشگری را نصیب منطقه خود کردند.

تعداد زیاد ایرانیان مقیم این کشورها، قرابت‌های مذهبی، داشتن روابط مستحکم اقتصادی و سیاسی با برخی از این کشورها بیشترین انگیزه را برای حضور در این بازارهای متمول به وجودآورده است.

علاوه برمناطق یادشده نباید ازبازارهای سنتی و قدیمی خود نظیراروپا (آلمان،فراسنه و انگلیس ) و ژاپن غفلت کرد. برای افزایش نفوذ در این بازارها باید چاره‌اندیشی کرد و ضمن آسیب‌شناسی مشکلات فرا روی توسعه روابط گردشگری با این کشورها، زیرساخت‌های لازم برای جلب رضایت گردشگران این کشورها را فراهم کرد.

کشورهای آمریکا و کانادا به دلیل حضور گسترده ایرانیان وطن‌دوست و اذعان و علاقه‌مندی همیشگی مردم این کشورها به شکوه و عظمت تاریخ و فرهنگ ایران‌زمین بازارهای مناسب و درخور توجهی هستند که لازم است راهکارهای مناسب دیپلماتیک و فرهنگی برای جذب بیشتر گردشگران این کشورها درنظرگرفته شود.

کشورهایی مانند اندونزی و مالزی در جنوب شرق آسیا و برخی کشورهای قاره آمریکا مانندمکزیک و شیلی که به دلائل خاص مانند متحد استراتژیک بودن و روابط فرهنگی دیرینه، داشتن قدرت اقتصادی درخور توجه هستند را می‌توان به عنوان بازارهای نوظهور در نظر گرفت. 

منبع: میراث آریا