با وجود حدود 2000 کیلومتر مرز آبی و نوار ساحلی جنوبی، گردشگری دریا بهویژه ورزشها و فعالیتهای وابسته به آن از جمله غواصی دچار تلاطم وضعیت است و از سهم مطلوب خود در گردشگری فاصله دارد.
گردشگری دریا با فعالیتهای آبی متنوعی اعم از شنا، قایقسواری، جتاسکی و غواصی و یا ورزشهای ساحلی مانند والیبال و فوتبال شاخهای از توریسم است که در تعطیلات تابستان خانوادههای بسیاری را به خود جذب میکند. در این میان امکان انجام برخی از رشتهها تنها در سواحل خاصی وجود دارد ولی مسأله مهمتر این است که برخی از رشتهها در میان مردم شناخته شده نیستند یا به عبارت دیگر مردم اطلاعی از شرایط و مهارت لازم برای مشارکت ندارند.
یکی از فعالیتهای دریایی که مردم را سهیم کرده و فرای مشاهده صرف است و در عین حال سبب کسب تجربهای جدید و در نتیجه احساسی نو خواهد شد، رشته غواصی است. ولی غواصی یکی از رشتههایی است که مردم تصور خاصی از آن دارند، نوعی ناشناخته بودن و یا ابهام توأم با ترس. اما واقعیت چیز دیگری است.
یکی از نقاطی که غواصی در آن صورت میگیرد جزیره هنگام است. ایروانی مدیر آموزشگاه فناوری دریایی که متولی غواصی در این جزیره است، میگوید: «غواصی در کشور ناشناخته است و یا به عبارت بهتر استفاده از آب و مواهب طبیعی آن مانند غذاهای دریایی با وجود حدود 3000 کیلومتر خط ساحلی، در میان مردم جایگاه مناسب را نیافته است».
ایروانی مقصود خود از انجام این کار را چنین میگوید: «جزیره هنگام یکی از جزایر زیبای کشور است من آن منطقه را با زیباییهای زیر آب "بهشت کوچک" میدانم، به همین دلیل با سابقهای که در آموزش غواصی صنعتی داشتم، تصمیم گرفتم این زیباییها را به مردم کشورم نشان بدهم زیرا معتقدم بودن در طبیعت شور و شوق و هدفمندی را به زندگی میآورد.»
وی در زمینه مشارکت جامعه محلی نیز میگوید: «ما در منطقه سعی کردهایم تا جامعه محلی در کار دخالت داشته باشد، به دختران هنگامی آموزش غواصی دادهایم و آنها علاوه بر این آموزش زیست محیطی نیز دیدهاند و حال خودشان مراقب طبیعت هستند.»
ایروانی در پایان متذکر میشود: «منطقه هنگام آخرین نقطهای است که میتوان جانوران استوایی را دید. شما ببینید مالدیو با چنین مواهبی چه بهرهبرداری توریستی میکند، هتل هیلتون در آن منطقه هتل را متناسب با شرایط محیط به صورت بنای یک طبقه ساخته است.»
بهارلو متصدی تورهای غواصی یکی از آژانسهایی که این نوع تور را در منطقه قشم برگزار میکند در توضیح خود میگوید: «ما با مدرسه غواصی قرارداد بستهایم و برای یک تور 5 روزه با وسایل غواصی به مسافر قیمت دادهایم. طی این تور آموزش تئوری و عملی به گردشگر داده میشود، صبحها آموزش تئوری داده میشود و بعد از ظهر آموزش عملی خواهد بود. ما سعی داریم ایرانی با طبیعت زیبای کشور آشنا شود و از مواهب آن استفاده کند.»
وی معتقد است: «تورهای توأمان طبیعتگردی و ورزش در ایران آن چنان که باید شناخته شده نیست و متصدیان بایست با ذکر جزئیات برای مراجعان توضیح دهند تا آنها فعالیت را شناخته و علاقهمند شوند.»
یکی دیگر از مؤسسات دستاندرکار غواصی مرکز غواصی کیش است که سابقه بسیاری نیز در این زمینه دارد و دستاندرکاران آن به آموزش غواصی تفریحی و تخصصی میپردازند. در بخش تفریحی پس از یک آموزش تئوری چند دقیقهای گردشگر به دریا برده میشود و به آموزش عملی و غواصی میپردازد.
دستاندرکاران، تورهای غواصی و امکانات خود را یا از طریق هتلهای شهرهای ساحلی و یا دفاتر خدمات مسافرتی در شهرهای دیگر به علاقهمندان عرضه میکنند و شاید لازم باشد معرفان خود پیش از آن غواصی را تجربه کرده باشند تا بتوانند با دادن اطلاعات صحیح، علاقهمندان بیشتری را با این شاخه آشنا کنند.
اما باید اذعان کرد که با در نظر گرفتن تفاوتها و قابلیتهای متفاوت دریای مازندران، دریای عمان و خلیج فارس گردشگری دریا همچنان در انواع خود اعم از تفریحی و یا ورزشی از جایگاه مطلوب فاصله دارد. در این میان فعالیتهای ورزشی آبی بیش از دیگر شاخهها مهجور مانده و میان مردم ناشناخته هستند در حالی که این گونه فعالیتها سبب ایجاد شور و شعف و انرژی بیش از پیش در زندگی همه اقشار و بهویژه جوانان شده و به علاوه سبب آشنایی آنان با مواهب ملی و طبیعی میشود.
منبع: خبرگزاری میراث فرهنگی