استان خوزستان

سرزمین خوزستان با مساحتی حدود ۶۳ هزار و ۶۳۴ کیلومتر مربع با آثار بسیار وسیعی در زمینه‌های تاریخی، تمدن، فرهنگ، هنر، صنعت و جاذبه‌های طبیعی می‌تواند به خوبی عطش سلیقه و ذائقه هر گردشگری را فرو نشاند.

گردشگری امروزه یکی از منابع درآمدزایی کشورها به شمار می‌رود. هر چند در ایران به گردشگری به چشم صنعت نگریسته نمی‌شود با این همه شناسایی و اطلاع از نقاط گردشگری استانی چون خوزستان خالی از لطف نیست، شاید شما نوروز امسال مهمان مناطق گردشگری خوزستان باشید. سرزمین خوزستان با مساحتی حدود ۶۳ هزار و ۶۳۴ کیلومتر مربع با آثار بسیار وسیعی در زمینه‌های تاریخی، تمدن، فرهنگ، هنر، صنعت و جاذبه‌های طبیعی می‌تواند به خوبی عطش سلیقه و ذائقه هر گردشگری را فرو نشاند.
آثار تمدن بشری در حاشیه‌های دز و کرخه، آثار تاریخی شهرنشینی در شوش و چغازنبیل، آثار صنایع بزرگ انرژی در سرچشمه‌های کارون و دز، جلوه‌های طبیعی حیرت انگیز در اراضی دامنه‌های زاگرس آثار و نشانه‌های سلحشوری در دوران دفاع مقدس همه و همه قادرند سال‌ها مقصد گردشگران بسیار داخلی و خارجی قرار گیرند.
آمارها از منابع مختلف حاکی از حضور سالانه بیش از ۴ میلیون نفر گردشگر مسافر به خوزستان است که با توجه به شرایط خاص آب و هوایی، عمده سفرهای در فصل بهار به ویژه ایام تعطیلات فروردین ماه صورت می‌گیرد. 
 

فرقی نمی‌کند با ماشین شخصی، اتوبوس یا قطار باشید، به هر حال مهم‌ترین مبدأ ورودی به خوزستان در مسیر سراسری کشور، شهرستان اندیمشک است. سدهای دز و کرخه در این منطقه با ایجاد دریاچه‌های طبیعی، جلوه‌هایی بی‌نظیر را به نمایش می‌گذارند. طبق یک آمارگیری فقط در نوروز سال ۸۳ بیش از ۲۰۰ هزار نفر از سدهای دز و کرخه و مناظر طبیعی آنها دیدن کردند. کاروانسرای قلعه زره متعلق به دوره صفوی امامزاده شاهچراغ منسوب به نزدیکان امام کاظم در دشت لاله پارک ساحلی از دیگر جلوه‌های دیدنی این شهر است.
 

دزفول یکی از شهرهای خوزستان در حدود ۳۵ کیلومتری اندیمشک است. بقایای شهر باستانی جندی شاپور و اولین دانشگاه جهان به همین نام متعلق به دوره ساسانی در ۱۰ کیلومتری دزفول از مکان‌های تاریخی دیدنی محسوب می‌شود. پل دزفول پل جهان است که هنوز تردد بر آن جریان دارد. آبشار شوی که به گفته شاهدان بلندترین و زیباترین آبشار کشور است با ارتفاع بیش از ۸۰ متر و پهنای ۵۰ متر در ۱۰۰ کیلومتری دزفول در بخش سردشت از جذابیت‌های طبیعی گردشگری این شهر تاریخی به شمار می‌آید. 
 

به یاد ماندنی‌ترین و معروفترین اثر تاریخی باستانی کشور و شاید جهان موسوم به چغازنبیل و معبد زیگورات متعلق به ۳۲۰۰ سال پیش که سالانه هزاران توریست و باستان شناس خارجی را به سوی خود فرا می‌خواند از لحاظ مساحت زمانی یک ساعت با دزفول فاصله دارد.
کاخ آپادانای هخامنشی، کاخ اردشیر ساسانی، آرامگاه دانیال نبی، قلعه شوش و رودخانه شاوور از دیگر جذابیت‌های کهن‌‌ترین شهر جهان است که در طول تاریخی بارها مورد هجوم واقع شده است. 
 

در ۶۰،‌۷۰ کیلومتری شوش شهری است که به سبب موقعیت جغرافیایی و اقلیمی بهتر، شوشتر نامیده می‌شود. مسجد جامع، قلعه سلماس، پل بند شادروان که از ۱۸ قرن پیش تاکنون سنگینی‌ترین طغیان‌های رود عظیم کارون را تحمل کرده است.
آسیاب‌های باستانی سیکا و مجموعه آبشارهای شوشتر که در فهرست آثار ملی و بین‌المللی یونسکو ثبت شده همه و همه گواه دیدنی بودن این شهر کوچک است. 
 

مسجد سلیمان در ۱۱۰ کیلومتری شوشتر نخستین شهر نفتی منطقه است و با اکتشاف نفت در سال ۱۲۸۷ در این شهر، تحول عظیمی در اقتصاد خاورمیانه پدید آمد. ساختمانهای زیبای این شرکت، مبعد برنشانده (قدیمی‌ترین عبادتگاه روباز ایرانی)، آبشارهای بابا روز بهان، دشت شیرین بهار و دریاچه سد شهید عباسپور از مناظر دیدنی این شهر محروم است.
پیمودن جاده کوهستانی مسجد سلیمان- ایذه سخت است، اما خالی از لطف نیست. سرزمینی که بختیاری‌ها آن را خاک بختیاری می‌نامند، قلمروی‌است از دامنه‌های زاگرس، پوشیده از کوه‌های مرتفع، ‌رودخانه‌های پر آب، دره‌های تنگ و دشت‌های حاصلخیز و جنگل‌های بلوط و چنار نقش‌های کول فرج و اشکفت سلمان از بناهای عظیم تاریخی با جاذبه‌های طبیعی است که چشم هر بیننده‌ای از مشاهده شکوه و عظمت آنها به وجد می‌آید. 
 

سلطان ابراهیم منطقه‌ای پوشیده از مراتع سرسبز و کوهستانی که دسترسی به آن از طریق رودخانه کارون به وسیله قایق امکان‌پذیر است و بنای آرامگاه امام زاده سلطان ابراهیم است که نزد مردم بختیاری از تقدس احترام خاصی برخوردار است. سالانه هزاران نفر ضمن بهره معنوی از این آرامگاه از مناظر دلفریب و بکر سواحل کارون و آبشارهای فراوان منطقه بهره‌مند می‌شوند.
در جنوب ایذه، باغملک واقع است، با چندین منطقه گردشگری ثبت شده که سازمان میراث فرهنگی در حال ایجاد امکانات و سایت‌های تفریحی و گردشگری است.
مناطق گردشگری مال آقا با وجود رودخانه ابوالعباس و رباط حضرت سلیمان در حاشیه رودخانه مذکور و ۳ کیلومتری مال آقا و امامزاه عبدالله در کوه منگشت سالانه هزاران نفر را از زیبایی‌های طبیعی خودبهره‌مند می‌کند. ترافیک سنگین خودروها از جاده‌های تنگ و باریک منتهی به این مناطق به ویژه در بهار و تابستان بیانگر جاذبه‌های طبیعی و لطافت خاص هوای منطقه حتی در اوج گرمای تابستان است. 
 

تالاب بین‌المللی شادگان مهم‌ترین جاذبه طبیعی این شهرستان جنوبی خوزستان است که ویژگی منحصر به فرد پوشش گیاهی آن موجب جلب هزاران پرنده مهاجر از شمال اروپا، کانادا و سیبری به این منطقه می‌شود. در شرح اهمیت تالاب از لحاظ اکولوژیکی، زیست محیطی و معیشت مردم منطقه و جذابیت‌های طبیعی آن همین بس که حیات مردم شادگان و روستاهای اطراف کاملاً به این اکوسیستم وابسته است. 
 

علاوه بر آن سالانه هزاران گردشگر و محقق علوم زیست محیطی از جذابیت‌های بصری و مواهب علمی این تالاب بهره می‌گیرند، در سال‌های قبل از لحاظ رتبه بندی ثبت شده در یونسکو، تالاب شادگان رتبه پنجم جهانی را داشت، اما به دلیل ورود فاضلاب‌های صنعتی و کشاورزی و برهم خوردن اکوسیستم طبیعی منطقه مرتبه بین‌المللی آن به رده بیست و دوم تنزل یافته است.
از شادگان تا خاطره انگیزترین شهر ایران ۴۵ دقیقه بیشتر راه نیست.اگر چه نام آبادان با یاد دفاع مقدس عجین شده، اما این شهر علاوه بر نشانه‌های سلحشوری و جنگ، جاذبه‌های دیگری نیز دارد. پالایشگاه آبادان که در سال ۱۹۴۵ میلادی بزرگترین پالایشگاه جهان معرفی شد. اروند رود با ساحل زیبا و غروب دل انگیزش با ۱۷۵ کیلومتر طول و لنج‌هایی که گردشگران را تا جایی که مقررات بین‌المللی اجازه می‌دهد به گردش بر پهنه آبهای اروند می‌برند، کلیسای ارامنه، و گورستان آمریکایی‌ها، شاهد مدعای استعدادهای گردشگری آبادان است. 
 

غالباً هر کجا نام آبادان است، بلا فاصله پس از آن خرمشهر به میان می‌آید انکار نام این دو شهر در کنار هم معنا پیدا می‌کند شاید به جرأت بتوان مهم‌ترین جاذبه گردشگری خرمشهر را مسجد جامع آن نام برد، با قدمتی ۱۲۰ ساله بنای قصر فیلیه در کنار اروند رود، زیارتگاه سید غریب در جزیره مینو، پل ارتباطی آبادان خرمشهر از دیگر آثار دیدنی این شهر جنگ‌زده است. جاذبه‌های گردشگری جنگ در خرمشهر سالانه میلیونها عاشق حسینی را در مناطق عملیاتی و یادمان‌های دفاع مقدس به ویژه شلمچه به سوی خود فرا می‌خواند. 
 

مرکز خوزستان، شهر ناصری که از سال ۱۳۰۴ به فرمان رضا شاه پهلوی به اهواز تغییر نام یافت در فاصله ۱۳۰ کیلومتری خرمشهر واقع است. شهری که از دیرباز کشتیرانی و تجارت و بازرگانی آن از رونق فراوان برخوردار بوده و امروز اگر چه کشتیرانی در کارون به علت وضعیت فعلی آن امکان‌پذیر نیست، اما جاده‌های ساحلی زیبا با پهنای فراوان چشم هر بیننده‌ای را خیره می‌کند.
اهواز، شهر کارون و نخل، معروف به شهر شب به علت گرمای زیاد هوا در ۹ ماه از سال عملاً رودخانه کارون و سواحل آن در شب هنگام از شور و هیجان بیشتری برخوردار است به گونه‌ای که شبهای کارون در بین مردم یادآور خاطرات شیرین فراوانی است. وجود پلهای بر رودخانه کارون در این شهر یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد محسوب می‌شود.
پل سیاه اولین پل اهواز که در سال‌های ۱۳۰۶ ساخته شد. پل سفید، نماد شهر اهواز در سال ۱۳۱۵ توسط یک شرکت سوئیسی با شیوه معماری اروپا احداث شد، این پل چهارمین پل معلق جهان است. پل سوم در سال ۱۳۴۶، پل چهارم در سال ۱۳۵۰، پل پنجم ۱۳۷۴، پل ششم ۱۳۸۵، (در آستانه بهره‌برداری) پل هفتم ۱۳۷۹ و پل هشتم نیز که در مرحله ساخت قرار دارد.
بنای معین التجار در جوار رودخانه کارون، منزل ماپار با تزئینات خاص دوران پهلوی، آرامگاه علی بن مهزیار اهوازی در کنار ساحل کارون و مجاور پل هفتم از جمله جاذبه‌های توریستی این کلان شهر به شمار می‌روند. 
 

بزرگترین زیستگاه پرندگان در خاورمیانه در شهرستان دشت آزادگان واقع در غرب اهواز جایی است که به علت وسعت زیاد آن را هور العظیم می‌نامند. ۱۵۰ هزار هکتار آن در خاک ایران و ۳۵۰ هزار هکتار دیگر در خاک عراق واقع است.
در طول فصل زمستان و اوایل بهار حضور دسته دسته پرندگان مهاجر که در میان آنها گونه‌های نادر و در معرض انقراض کم نیستند، واقعاً جاذبه‌ای طبیعی است مناظر زیبایی که بدین سان خلق می‌شود از دید دوستداران طبیعت پنهان نمی‌ماند.
آرامگاه شهدای هویزه و مزار شهید دکتر چمران در روستای دهلاویه مهم ترین جاذبه‌های گردشگری جنگ در این دیار عشق و ایثار است. 
 

دیگر شهرهای خوزستان نظیر امیدیه، ماهشهر، هندیجان، بندر امام خمینی و بهبهان نیز جاذبه‌های فراوانی هستند. به طور کلی خوزستان با این همه جاذبه گردشگری و تفرجی فراوان در تک تک شهرها که در این گزارش فقط به گونه‌ای از آنها اشاره شد هنوز ناشناخته است.
از این دیدگاه که بسیاری از جاذبه‌های طبیعی و گردشگری آن را حتی هنوز مردم استان نمی‌شناسند از سوی امکانات لازم برای حضور گردشگران در این محوطه‌ها و مناطق گردشگری طبیعی و تاریخی نیز بسیار محدود است. عمده بازدیدها به فصل بهار و ایام نوروز با حضور کاروان‌های راهیان نور و مسافران به مکان‌های عملیایت جنگی و یادمان‌های شهدای دفاع مقدس محدود می‌شود. اما از سال جاری با تصویب سه منطقه نمونه گردشگری در سفر استانی دولت و تخصیص مبالغ اعتباری بدین منظور آینده‌ای روشن برای گردشگران خوزستان را نوید می‌دهد. آینده‌ای که امیدواریم همزمان کفاف مشاهده نتایج آن را بدهد. 

منبع: iran-tourism.ir