نقش گردشگری عشایری در توسعه جوامع محلی

  کوچ عشایر همواره یکی از زیباترین جاذبه های گردشگری ایران به شمار می رود که اگر مورد توجه قرار گیرد می تواند سهم عمده ای از درآمد گردشگری را عاید کشور کند.

عشایر همیشه یادآور کوچ و زندگی دسته جمعی بوده اند، عشایر و نوع زندگی آنها، زبان ، موسیقی ، غذاهای محلی ، پوشاک ، ترانه ، صنایع دستی ، رقص و لباس های محلی به همراه آیین هایی مانند جشن های محلّی و عروسی همیشه ازمهمترین جاذبه های ایلات و عشایر بوده است.

کوچ سنتی گله های عشایری از ییلاق به قشلاق و بالعکس مناظر طبیعی زیبای مسیر کوچ از جمله آبشارها، تنگه ها، جنگل ها و مراتع سرسبز و رودخانه ها از دیگر جاذبه های گردشگری مناطق عشایری است.

عشایر کسانی هستند که کوچ نشین اند، کسانی که زندگی و خانه و کاشانه شان را حداقل سالی دو بار همراه با دام و سر پناه خود مسیر ییلاق به قشلاق و بالعکس را طی می کنند .

 

گردشگران بسیاری در سراسر جهان هستند که تمایل دارند از نزدیک سبک زندگی این مردمان زحمتکش را مشاهده کرده و چند روزی را در کنار آنان نظاره گر فعالیت هایی چون دوشیدن شیر، تهیه ماست، کره گیری، روغن گیری، پشم چینی، قالی بافی و بسیاری کارهای دیگر باشند.

 

با توجه به پراکندگی عشایر در بخش وسیعی از کشور هر یک براساس ویژگی های جغرافیایی و اقلیمی محیط زیست خود دارای فرهنگ، گویش، آداب و رسوم، پوشش و حتی نوع کوچ (عمودی و افقی) خاص خود را دارا هستند و از این حیث سبب شده اند جامعه عشایری ایران نیز سیمایی متنوع و گوناگون داشته باشند. این امر موجبات پویایی هر چه بیشتر گردشگری عشایری را برای متولیان امر فراهم می کند تا برنامه های گوناگونی را بر حسب سلیقه گردشگران تنظیم کنند.

آنچه که درصنعت گردشگری از اهمیت بالایی برخوردار است تنوع و گوناگونی فرهنگ میان عشایر است که زمینه بسیار مناسبی را برای استقبال گردشگران فراهم می کند.

برای نمونه گردشگری که برای یک بار به مناطق عشایری استان بوشهر یا خوزستان سفر کرده برای بار دوم علاقمند تجربه حضور در میان عشایر آذربایجان یا اردبیل خواهد بود. البته این سفر دوباره گردشگر مستلزم رضایت از سفر قبلی، احساس امنیت و برنامه ریزی صحیح واز همه مهمتر تبلیغات درست و گسترده است که در صورت نبود موارد فوق نه تنها بازگشت صورت نخواهد گرفت بلکه سبب تبلیغات منفی نیز خواهد شد.

جاذبه های گردشگری -به طور کلی جاذبه های گردشگری عشایری را می توان به موارد ذیل طبقه بندی کرد: چادر،یکی از زیباترین جاذبه ها در این خصوص نوع سر پناه عشایر نقاط مختلف است

تصور همراه شدن با انسان هایی که ساده و سبک بار سفر می کنند و هر روز با طی مسیری چند فرسخی سیاه چادر خود را در این دشت و صحرا برافراشته می کنند برای بسیاری از گردشگران هیجان انگیز است و آنان نیز علاقمند تجربه کردن این سبک زندگی هستند.

اقامتگاهی که با هتل های امروزی تفاوت های بسیاری دارد .آنچه جذابیت زندگی در چادر را برای گردشگران صد چندان کرده ودر واقع بدان روح می دمد، ویژگی های فرهنگی عشایر در مواردی چون بر پایی جشن ها است که به سبب تنوع و زیبایی یکی از راه های اصلی جذب توریسم محسوب می شود.

تنوع غذا، شیوه غذا خوردن، پخت نان، اعتقادات و باورها، نوع ارتباط افراد ایل با یکدیگر و کارهای روزمره عشایر همچون شیر دوشی، ماست زنی، کره گیری، موسیقی، ترانه و صنایع دستی ا زجمله این قابلیت هاست.

نقش زنان در پیشبرد گردشگری عشایری

زنان عشایری زنان قدرتمندی هستند که بخش عمده ای از مسئولیت های زندگی کوچ نشینی بر دوش آنها است. مسئولیت هایی که هر کدام در ذهن گردشگران چون یک جاذبه از سبک خاصی از زندگی تجلی پیدا می کند. تربیت کودکان، قالی بافی، جاجیم بافی، شیر دوشی، ماست زنی، کره گیری و بسیاری فعالیت های دیگر در ایل از سوی زنان انجام می گیرد.

 

 برای گسترش گردشگری عشایری در ابتدا باید به زنان عشایری آموزش های کافی را ارائه کرد و بر اساس نقش مهم و موثری که آنان در خانواده و ایل دارند به بهبود کیفیت گردشگری عشایری کمک کرد چرا که در بسیاری از موارد در ذهن مردم کوچ نشین تصویر مناسبی از یک گردشگر وجود ندارد و گردشگر بیشتر بیگانه ای تصور می شود که تصور می شود که قصد حضور در زندگی شخصی مردم ایل را دارد. البته نباید گمان برد که مردم عشایر مهمان نواز نیستند، بلکه بعکس مردم کوچ نشین انسان هایی بسیار ساده، بی آلایش و مهمان نوازند. 

منبع: خبرگزاری میراث آریا